Atrofia pochwy i sromu. Jak ją leczyć?

Atrofia pochwy i sromu – jak powstaje? 

Tkanki układu moczowo-płciowego są bardzo wrażliwe na estrogeny (hormony płciowe). Właściwy poziom tych hormonów zapewnia optymalny przepływ krwi do błony śluzowej pochwy i odpowiednie nawilżenie. Obniżenie ich poziomu w okresie menopauzalnym, a potem ich stałe niskie stężenie po menopauzie doprowadzają do atrofii, czyli zaniku tych tkanek. Błona śluzowa pochwy staje się cieńsza, spada jej elastyczność i aktywność gruczołów. Następuje również skrócenie i zwężenie pochwy, co często jest przyczyną bolesnych stosunków płciowych.  

Niedobór estrogenu powoduje zmiany zarówno w wargach sromowych, łechtaczce i pochwie, jak i cewce moczowej i pęcherzu, gdzie również występują receptory dla estrogenów. Przy braku tych hormonów możesz doświadczać nietrzymania moczu. Dodatkowo pH pochwy staje się bardziej zasadowe i zaburzony jest balans flory bakteryjnej, przez co częściej możesz zmagać się z infekcjami. 

Atrofia pochwy i sromu – objawy 

Do objawów związanych z atrofią w obrębie pochwy zaliczamy: 

• obniżenie elastyczności i napięcia ścian pochwy, 
• suchość pochwy – swędzenie, pieczenie, ból przy stosunku, który może prowadzić do zmniejszenia libido, a nawet do lęku przed stosunkiem. Gdy częstotliwość stosunków spada, suchość pochwy się nasila; 
• stany zapalne pochwy. 

Objawy związane z atrofią w obrębie układu moczowego to: 

• wysiłkowe nietrzymanie moczu, 
• zwiększona częstość oddawania moczu, 
• wielokrotne oddawanie moczu w nocy (nykturia). 

Atrofia pochwy i sromu – leczenie  

Atrofia pochwy i sromu nie ustępuje bez leczenia. Istnieje wiele sposobów leczenia i złagodzenia objawów tego schorzenia. 

Zaliczamy do nich:

• lubrykanty i środki nawilżające pochwę – stanowią leczenie pierwszego rzutu przy łagodnych i średnich objawach lub u kobiet, u których nie można zastosować terapii hormonalnej. Środki nawilżające pochwę stosuj kilka razy w tygodniu, a lubrykanty zawsze przed stosunkiem. Ważna jest tutaj regularna aktywność seksualna. Wybierając rodzaj produktu, kieruj się podobieństwem do naturalnej wydzieliny w pochwie w składzie, osmolalności i pH;
• hormonalną terapię zastępczą – jest skuteczna w leczeniu atrofii pochwy i jej suchości. Hormony (estrogeny) są najczęściej podawane drogą dopochwową w postaci kremu lub pierścienia dopochwowego, ale mogą być również podane ogólnoustrojowo (w tabletkach lub plastrach). Estrogeny podawane dopochwowo są skuteczne w 80-90% przypadków. Taka terapia poprawia stan nabłonka pochwy i cewki moczowej oraz zwiększa ilość dobrych bakterii naturalnej flory bakteryjnej;
• selektywne modulatory receptora estrogenowego (SPERM) – pobudzają receptory estrogenowe w docelowych narządach i blokują w innych. Są stosowane jako leczenie alternatywne dla leczenia estrogenami;
• DHEA, czyli dehydroepiandrosteron – prohormon, który jest w organizmie łatwo przekształcany do testosteronu lub estradiolu. Metabolizm DHEA w pochwie prowadzi do aktywacji receptorów estrogenowych. Jest skuteczny w leczeniu dyspareunii, czyli bolesnych stosunków płciowych;
• leczenie laserowe – terapia laserem poprawia unaczynienie błony śluzowej pochwy, pobudza produkcję nowego kolagenu i macierzy w tkance łącznej oraz pogrubia nabłonek pochwy, co zmniejsza objawy atrofii spowodowanej brakiem estrogenów;
• fitoestrogeny – to związki zawarte w roślinach takich jak soja czy soczewica. Wykazują działanie podobne do estrogenu i łagodzą objawy menopauzalne. 

Menopauza to zjawisko, które dotyka każdą kobietę. Średnia wieku występowania menopauzy w krajach europejskich to 46-50 lat. Czas ten charakteryzuje się obniżeniem funkcji hormonalnej jajników. Atrofia pochwy i sromu pojawia się u ponad połowy kobiet po menopauzie. Spadający poziom estrogenów prowadzi do wielu powszechnie znanych objawów, np. uderzeń gorąca, ale również do atrofii pochwy i sromu związanej z cieńczeniem i suchością nabłonka pochwy. Prowadzi to do suchości pochwy, podrażnienia, pieczenia, bolesności podczas stosunku, a nawet problemów z nietrzymaniem moczu. Na szczęście współczesna medycyna oferuje wiele opcji terapeutycznych, które pozwalają złagodzić objawy i poprawić jakość życia kobiet.

Przeczytaj również:
Suchość pochwy a menopauza. Jak ją leczyć?