Czystek. Dlaczego warto go pić?

Czystek – co to jest? 

Czystek (Cistus incanus) to roślina należąca do rodziny czystkowatych (Cistaceae), liczącej około 50 gatunków. Czystek pochodzi prawdopodobnie z terenów basenu Morza Śródziemnego, a do Polski został przywieziony w celu uprawy, dlatego występuje u nas tak wiele jego odmian. Łatwo go rozpoznać ze względu na charakterystyczne kwiaty w kolorach białym, ciemnoróżowym czy jasnopurpurowym. Nadal pozostaje jednak rośliną słabo zbadaną w porównaniu do innych powszechnie znanych i wykorzystywanych ziół.

W fitoterapii oprócz ziela i kwiatów czystka wykorzystuje się także ciemnobrązową żywicę pozyskiwaną z niektórych gatunków tej rośliny, znaną jako ladanum lub labdanum. 

Czystek – właściwości 

Czystek jest rośliną bogatą w związki z grupy flawonoidów, które determinują jego właściwości. Wśród tych związków warto wyróżnić np. kwercetynę, kemferol i katechiny.  

Do właściwości czystka zaliczamy działania: 

• przeciwutleniające – chroni komórki przed działaniem wolnych rodników. Długotrwałe narażenie komórek na wolne rodniki może prowadzić do mutacji DNA, które mogą powodować nawet choroby nowotworowe. Wolne rodniki przyczyniają się także do rozwoju wielu chorób, w tym chorób Parkinsona, Alzheimera, cukrzycy, miażdżycy czy przedwczesnego starzenia się organizmu.  
• przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze – w różnych badaniach potwierdzone zostały te działania, przy użyciu olejku eterycznego z czystka. Takie działania posiada także labdanum, czyli żywica pozyskiwana z tej rośliny.  
• przeciwwirusowe – badania wskazują, że czystek może skrócić czas infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych, w tym infekcji wirusem grypy.  
• stymulujące układ odpornościowy.  

Czystek – na co? 

Ze względu na swoje właściwości oraz długoletnie zastosowanie w tradycyjnej medycynie, wiemy, że czystek może wspomagać organizm na wiele sposobów.  

10 powodów, dla których warto pić czystek 

• Czystek wspiera organizm w walce z infekcjami – na początku infekcji, przy pierwszych objawach przeziębienia, możesz sięgnąć po napar z czystka o działaniu przeciwdrobnoustrojowym. 
• Czystek opóźnia starzenie się organizmu – dzięki właściwościom antyoksydacyjnym czystek usuwa z organizmu wolne rodniki, które są odpowiedzialne za proces starzenia.  
• Czystek wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego – w medycynie tradycyjnej był stosowany przy wrzodach żołądka i biegunce. Stosowanie tej rośliny może łagodzić stany zapalne wywołane drobnoustrojami oraz zapobiega uszkodzeniom komórek. 
• Czystek oczyszcza organizm z toksyn – szczególnie polecany jest palaczom, ponieważ obniża poziom toksyn wchłanianych z dymu tytoniowego do organizmu. 
• Czystek działa rozkurczowo na jelita – właściwości te były szeroko wykorzystywane w tradycyjnej medycynie tureckiej. 
• Czystek obniża ciśnienie tętnicze – działa rozkurczająco na mięśnie gładkie aorty, co może przekładać się na obniżenie wartości ciśnienia tętniczego.  
• Czystek wspiera zdrowie jamy ustnej – płukanie nim jamy ustnej pomaga w walce z odkładaniem się biofilmu bakteryjnego na zębach. Dzięki temu zęby stają się zdrowsze i mocniejsze.  
• Czystek wspiera odchudzanie – zdrowy układ pokarmowy może przyczynić się do spadku masy ciała.  
• Czystek zmienia zapach potu – picie naparu redukuje przykry zapach potu. 
• Czystek wspiera zdrowie skóry – działa antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie, dzięki czemu może wspierać terapię zmian dermatologicznych na skórze, zwłaszcza trądziku. 

Czystek – przeciwwskazania 

Głównym przeciwwskazaniem do stosowania czystka jest uczulenie lub nadwrażliwość na tę roślinę. Nie zaleca się picia więcej niż dwóch porcji naparu dziennie, a w przypadku kapsułek – przekraczania podanego na opakowaniu dawkowania.  

Ze względu na brak danych na temat stosowania czystka u kobiet w ciąży, karmiących oraz u małych dzieci, należy zachować ostrożność podczas jego przyjmowania. 

Czy czystek szkodzi na serce? 

Na pytanie, czy czystek szkodzi na serce odpowiedź brzmi – nie. Jego przeciwutleniające właściwości są wręcz korzystne, nawet przy chorobach takich jak nadciśnienie tętnicze czy miażdżyca.  

Czystek na kleszcze 

Badania naukowe wskazują, że olejek eteryczny z czystka działa na krętki boreliozy. Zauważono, że 0,02% olejek eteryczny ograniczył wzrost bakterii Borrelia burgdoferi do 2%.

Nie oznacza to jednak, że spożywanie naparu z czystka uchroni przed zakażeniem boreliozą. Pamiętaj o odpowiedniej ochronie przed kleszczami, które przenoszą krętki boreliozy.  

Czystek – jak go stosować? 

Czystek najczęściej stosuje się w postaci naparu.  

1. Zalej ziele gorącą wodą o temperaturze ok. 90°C, w proporcji 1 łyżka ziół na 200 ml wody. 
2. Odstaw pod przykryciem na 10 minut.  
3. Wypij napar z czystka bezpośrednio po przygotowaniu i ostudzeniu, ponieważ po odstaniu traci swoje cenne zdrowotne właściwości.  
4. Możesz wykorzystać go również do płukania jamy ustnej, przemywania skóry lub wykonania inhalacji. 

Czystek jest dostępny także w postaci kapsułek zawierających sproszkowany wyciąg. Przy wyborze preparatu kieruj się deklarowaną przez producenta zawartością czystego suszu (im większa, tym lepiej) oraz standaryzacją na któryś ze związków czynnych (najlepiej wybierać preparaty standaryzowane).