Jak wspierać chorego w walce z nowotworem?

Wsparcie informacyjne

Jedną z form pomocy jest udzielenie wsparcia informacyjnego. Wiedza na temat przebiegu choroby, dostępnych form terapii czy godnych polecenia specjalistów i placówek medycznych, pozwala choremu wybrać najlepszy i najskuteczniejszy sposób leczenia. Pomoc bliskich polega wówczas na umożliwieniu dostępu do rzetelnych źródeł informacji, z których warto czerpać wiadomości na temat nowotworu (literatura fachowa, wiarygodne strony i fora internetowe poświęcone tematyce onkologicznej, fundacje i stowarzyszenia onkologiczne, grupy wsparcia).

Wsparcie emocjonalne

Kolejną formą wsparcia pacjenta onkologicznego jest pomoc od strony emocjonalnej. Choroba nowotworowa jest trudnym i bolesnym doświadczeniem. Zmienia dotychczasowe życie chorego, reorganizując jego plany. Wiąże się z przeżywaniem wielu nieprzyjemnych uczuć (strachu, smutku, żalu, bezradności), z którymi trudno jest podzielić sobie w pojedynkę. Obecność i wsparcie zaufanych osób pomaga choć na chwilę wygłuszyć negatywne emocje oraz lepiej radzić sobie z chorobą.

Co zrobić, aby pomóc bliskiej osobie przetrwać trudny czas?

• Bądź z chorym. Najważniejsza jest Twoja obecność. Współtowarzysz bliskiej osobie podczas rozmów z lekarzem oraz w razie potrzeby notuj istotne informacje, które pod wpływem stresu często umykają. Wspieraj chorego na każdym etapie leczenia, bez względu na podejmowane przez niego decyzje, nawet jeśli trudno ci je zaakceptować. Świadomość, że jesteś blisko i można na Ciebie liczyć, jest dla chorego bardzo cenna.  Podtrzyma go na duchu w chwilach zwątpienia.
• Bądź szczery i prawdomówny. Otwarcie powiedz choremu o swoich lękach i odczuciach związanych z jego chorobą. Jeśli nie wiesz, co powiedzieć i jak się zachować, poinformuj go o tym. Unikaj powszechnie stosowanych, irytujących i mało znaczących stwierdzeń, takich jak: „wszystko będzie dobrze”, „myśl pozytywnie”, „nie poddawaj się”, „musisz walczyć”.
• Dowiedz się, jakiej pomocy oczekuje chory i zaoferuj swoje wsparcie. Być może potrzebuje, aby ktoś przygotował mu posiłek lub zawiózł do lekarza, ale nie chce obarczać Cię swoimi problemami? Zapytaj wprost o jego potrzeby, ale nie narzucaj się, gdy Twoja pomoc jest zbyteczna. Pozwól choremu pobyć samemu z własnymi myślami i uczuciami. Zapewnij jednak, że w razie potrzeby, może na Ciebie liczyć.
• Pozwól choremu decydować o sobie i szanuj jego wybory (nawet te, które trudno ci zaakceptować, np. kiedy dotyczą zaprzestania leczenia). Pozwól mu prowadzić zwyczajne życie. Choroba w pewnym stopniu ogranicza jego sprawność, ale nie oznacza, że masz prawo podejmować za niego decyzje. Zachęcaj chorego do aktywnego udziału w życiu rodzinnym i zawodowym. Codzienne obowiązki i drobne przyjemności, takie jak wyjście na spacer czy do kina, pozwolą oderwać myśli od choroby. Zamiast wybiegać w niepewną przyszłość, skupcie się na tym, co jest tu i teraz.
• Nie czyń z choroby bliskiej osoby tematu tabu. Pamiętaj, że przeżywane emocje powinny znaleźć ujście. Zachęcaj do mówienia o uczuciach i słuchaj z uwagą. Nie narzucaj swojego zdania i nie udzielaj niechcianych rad. Współczesna medycyna coraz skuteczniej radzi sobie z leczeniem raka, jednak w dalszym ciągu jest on chorobą zagrażającą życiu. W kontakcie z chorym nie udawaj, że wszystko jest w porządku i nic złego się nie dzieje. Podstawą jest szczerość. Nie unikaj trudnych i bolesnych tematów, nawet tych odnoszących się do śmierci. Wielu chorych, bez względu na stopień zaawansowania choroby i rokowania, ma potrzebę rozmowy na ten temat.
• Nie rezygnujcie z seksu. Nowotwór często zmienia ciało i wpływa na poczucie atrakcyjności osoby, której dotyka. Mimo to choroba nie powinna być przyczyną rezygnacji z seksu, który jest źródłem przyjemności i sił witalnych. Diagnoza onkologiczna z pewnością odwraca uwagę chorego od intymności, jednak po pierwszym szoku, a także po zakończonej terapii, spróbujcie powrócić do życia seksualnego i czerpcie z niego radość.

Pamiętaj o tym, aby zadbać o siebie

Choroba onkologiczna jest ciosem nie tylko dla osoby chorej, ale również dla jej bliskich. Ze względu na silne obciążenie psychiczne i fizyczne, organizując opiekę nad chorym, zadbaj nie tylko o niego, ale również o siebie. Miej na uwadze własne potrzeby i możliwości. Nie rezygnuj ze swoich planów oraz nie zapominaj o odpoczynku i drobnych przyjemnościach. Zaangażuj inne osoby w pomoc osobie chorej (krewnych, przyjaciół, sąsiadów, wolontariuszy). Zaufaj im i uwierz w ich dobre chęci. Nie miej wyrzutów sumienia i poczucia winy, że w opiece nad chorym pomagają Ci inni. Ty również potrzebujesz chwili wytchnienia i odpoczynku. Nie obrażaj się, gdy Twój bliski ma gorszy dzień, nie chce z tobą rozmawiać lub jest pełen rozgoryczenia i złości. Postaw się w jego sytuacji i zastanów się, w jaki sposób Ty zachowywałbyś się na jego miejscu.

Diagnoza i terapia onkologiczna konfrontują chorego z kruchością jego życia i lękiem przed śmiercią. Ludzie w różny sposób radzą sobie w tej trudnej sytuacji, jednak wsparcie bliskich osób dodaje im sił w pokonywaniu choroby. Nie bój się rozmawiać na tematy związane z chorobą. Bądź szczery, cierpliwy i wyrozumiały wobec chorego. Postaraj się zrobić wszystko, aby rak nie przejął kontroli nad Waszym wspólnym życiem.