Jak zapobiegać żylakom?

Przez długi czas żylaki były traktowane jako problem głównie natury estetycznej. Relatywnie niedawno zauważono, iż mogą one stanowić preludium do przewlekłej niewydolności żylnej czy chorób zakrzepowo-zatorowych.

Jakie są pierwsze objawy żylaków?

Niestety, najwcześniej rozpoznajemy u siebie tę dolegliwość, w sytuacji w której doszło już do trwałego rozszerzenia żył powierzchniowych. Wówczas tuż pod skórą występują charakterystyczne sine sploty, sznury lub kłębki tworzące tzw. pajęczynki. Symptomów jest o wiele więcej i występują o wiele wcześniej. Do pierwszych objawów sygnalizujących możliwość wystąpienia żylaków zaliczamy uczucie tzw. „ciężkich” nóg. Następnie przychodzi ból nóg, kurcze stóp i łydek pojawiające się w momencie długiego stania, a także obrzęki stóp. Dopiero w dalszej fazie można zauważyć:

• teleangiektazje, czyli tzw. pajączki, pęknięte naczynka (początkowo obecne w okolicach kostek), 
• żyły siatkowate – niebieska, doskonale widoczna siatka żył (najczęściej powstaje w okolicy kolan).

W konsekwencji pajączki i siatki żył mogą prowadzić do owrzodzeń. 

Leczenie żylaków często bywa długie i nie zawsze kończy się szczęśliwie. Dlatego tak ważna jest profilaktyka, o której powinny pamiętać zwłaszcza kobiety.

Profilaktyka powstawania żylaków

Co zatem warto zrobić, aby zminimalizować ryzyko powstania żylaków?

Wprowadź więcej ruchu do swojego trybu życia

Podczas ruchu pobudzamy do pracy naszą „pompę mięśniową”, która pozytywnie wpływa na układ żylny. Wprawiając w ruch szczególnie mięśnie łydek i ud, silnie stymuluje krążenie żylne. Oczywiście nie musimy ćwiczyć codziennie przez wiele godzin. Wystarczy, gdy na ruch poświęcimy 3 dni w tygodniu, każdorazowo minimum po 30 minut. Dobroczynne działanie dla naszych żył mają takie ćwiczenia, jak wspinanie na palcach, żwawy marsz w miejscu czy tzw. rowerek. W profilaktyce żylaków świetnie sprawdzają się takie dyscypliny sportowe, jak pływanie czy jazda na rowerze. Należy natomiast unikać ćwiczeń, które silnie obciążają stopy, np. skoku wzwyż czy podnoszenia ciężarów.

Jeśli nasza praca zawodowa jest wykonywana głównie w pozycji siedzącej, warto co jakiś czas podnosić nogi do góry i poruszać stopami, np. wspinać się palcami i opadać na piętę. Dobrze byłoby też co jakiś czas zrobić sobie przerwę w pracy po to, by wstać i trochę pospacerować, choćby wokół biurka. Podczas siedzenia unikajmy zakładania nogi na nogę, gdyż taki układ nóg utrudnia odpływ krwi. W przypadku pracy stojącej dobrze mieć do dyspozycji niewielki, około 15-centymetrowy podnóżek, na którym co jakiś czas stawialibyśmy na przemian raz prawą, a raz lewą stopę.

Jeśli lubimy oglądać telewizję lub czytać książki na leżąco, warto w trakcie tych czynności leżeć z prostymi nogami uniesionymi delikatnie powyżej linii serca. W trakcie dłuższej podróży pociągiem lub samolotem, warto na chwilę wstać, by się przespacerować. Na stan naszych żył pozytywnie wpłynie również przerwa podczas długiej jazdy samochodem. W profilaktyce żylaków powinno się również każdego dnia przynajmniej przez 10 minut leżeć z nogami ułożonymi ok. 15 cm nad poziomem serca. Taka pozycja poprawia odpływ krwi z nóg do serca.

Zadbaj o prawidłową garderobę

Zbyt obcisłe spodnie, skarpety z bardzo ciasną gumką i buty na wysokich obcasach to elementy garderoby, z których powinno się zrezygnować. Najlepiej, aby buty miały obcas do wysokości 5 cm, a swoim kształtem były dostosowane do kształtu stopy. Równie niezdrowa, co zbyt wysokie obcasy jest obciskająca bielizna, zwłaszcza ta wyszczuplająca, jak gorsety czy majtki.

Dbaj o prawidłową wagę ciała oraz dietę

Pamiętajmy, że każdy zbędny kilogram naszego ciała niepotrzebnie obciąża nam nogi. Dbajmy zatem o prawidłową wagę naszego ciała. Nie jest tajemnicą, iż duża masa przyczynia się do wzrostu ciśnienia w żyłach kończyn dolnych, powodując pozostawanie krwi w naczyniach. Udowodniono naukowo, że ryzyko zachorowania na żylaki znacznie wzrasta, gdy Body Mass Index (BMI) wynosi powyżej 30. Wskaźnik ten łatwo skontrolujemy za pomocą szeroko dostępnych kalkulatorów.

Nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że również i zaparcia mogą być czynnikiem sprzyjającym zastojom krwi w kończynach. Aby zniwelować ryzyko zaparć, musimy wyeliminować z naszej diety żywność wysokoprzetworzoną, a wzbogacić ją o błonnik obecny w orzechach, otrębach i kaszy oraz surowe i gotowane warzywa, a także rośliny strączkowe. Należy unikać tłustego mięsa, francuskich serów, a także słodyczy. By zlikwidować opuchnięcia stóp, z diety powinna zostać wyeliminowana sól. Warto wprowadzić też naturalne produkty wspomagające żyły i działające przeciwzakrzepowo. Są bardzo proste do zapamiętania i rozpoznania ze względu na niebiesko-czerwony kolor, jak np. jagody, wiśnie, śliwki, ciemne winogrona, czerwona i czarna fasola czy herbata z dzikiej róży.

Wspomagaj profilaktykę odpowiednimi preparatami

Oprócz wyżej wymienionych czynników można stosować również preparaty poprawiające napięcie ścian żylnych naczyń krwionośnych, co usprawni krążenie oraz zniweluje obrzęki w żyłach. Farmakologię stosuje się zarówno w profilaktyce, jak i w terapii leczenia żylaków.

Rutyna i diosmina to naturalne flawonoidy, czyli związki organiczne występujące w roślinach. Są to substancje chroniące roślinę przed grzybami. Warto więc wzbogacić dietę o zawierające je suplementy, ponieważ nie tylko wzmacniają żyły, ale również łagodzą ich stany zapalne oraz poprawiają ukrwienie. Preparaty zawierające te środki to tzw. leki flebotropowe uzyskiwane z takich surowców, jak: cytrusy, miłorząb japoński, czarne jagody czy pestki winogron.

Nie bagatelizuj objawów żylaków!

Po zauważeniu u siebie pierwszego z nich powinniśmy udać się po poradę do lekarza. To właśnie on ustala stopień zaawansowania rozwoju żylaków i podejmuje terapię mająca na celu ich zmniejszenie, np. leczenie uciskowe, czyli kompresjoterapię, która polega na naciskaniu nóg w kierunku pachwiny za pomocą specjalnych pończoch czy bandaży. Dzięki temu poprawia się przepływ krwi i wzmacnia pompa mięśniowa. Leki na żylaki mogą być stosowane w różnych postaciach: doustnej, kremu, maści czy żelu. Wypada zaznaczyć, że z jednej strony wzmacniają naczynia, a z drugiej likwidują takie objawy, jak skurcze łydek, uczucie ciężkich nóg czy mrowienie.

Warto dodać, że ciąża również może przyczynić się do powstania żylaków. Obalmy też mit, że gorąca kąpiel to remedium na obolałe nogi. Wprost przeciwnie, długa, gorąca kąpiel prowadzi do rozszerzenia naczyń, a nie ich skurczenia, dlatego powinna być zwieńczona chłodnym prysznicem rozpoczynanym od stóp i przesuwanym w górę aż do ud.

Jeśli już mamy żylaki, zrezygnujmy z nadmiernego ogrzewania nóg, np. na słońcu czy w solarium. Przedstawione sposoby pomagają jedynie w prewencji i niwelowaniu takich skutków żylaków, jak ciężkie, opuchnięte nogi.

Całkowite usunięcie żylaków jest możliwe jedynie operacyjnie.

Jak widać, żylaki to powszechny problem. Walka z nimi nie zawsze jest skuteczna, dlatego lepiej zapobiegać im zawczasu. Jeśli prowadzimy siedzący tryb życia albo mamy uczucie ciężkich nóg, warto skorzystać z powyższych rad.