Jak wybrać maseczkę?

Czy maska chroni przed wirusami? 

Półmaski mają za zadanie chronić drogi oddechowe przed szkodliwymi cząstkami w powietrzu. Maseczki, które szczelnie przylegają do twarzy, mogą ograniczyć transmisję koronawirusa aż o 90%. Wirus wywołujący chorobę COVID-19 w głównej mierze przenosi się drogą kropelkową. Aerozol powstaje w trakcie mówienia, kichania czy kaszlu. Dane dotyczące odległości, na jaką może rozprzestrzeniać się koronawirus wraz z aerozolem, są sporne. Ponadto wirus może unosić się w powietrzu nawet przez kilka minut. 

Maski filtrujące FFP2 i FFP3 – różnice 

Maski filtrujące typu FFP2 i FFP3, nazywane także półmaskami, zostały zaprojektowane tak, by dokładnie przylegały do twarzy, a całość wdychanego powietrza przechodziła wyłącznie przez filtr. 

Maskę noś jedynie do momentu jej zawilgotnienia. Wilgoć sprzyja rozwojowi drobnoustrojów stanowiących zagrożenie dla zdrowia. 

Maski te nie filtrują powietrza wydychanego, a jedynie wdychane. Zapewniają przez to jedynie jednostronną ochronę użytkownika, a w przypadku osoby chorej stanowią zagrożenie dla innych. Maski z zaworem powinny być stosowane jedynie przez personel medyczny mający styczność z osobami chorymi. Pozostali powinni wybierać maski bez zaworu, filtrujące zarówno powietrze wdychane, jak i wydychane, stanowiące obustronną ochronę. 

Efektywność filtracji dla FFP1 wynosi 80%, dla FFP2 94%, a dla FFP3 99%. W uproszczeniu – im większy numer, tym większa ochrona. W Stanach Zjednoczonych korzysta się z kolei z oznaczenia N opatrzonego liczbą. Maska N95 zatrzymuje minimalnie 95% cząstek, a maska N99 – 99% cząstek.  

Maski FFP2 są określane jako przeciwpyłowe lub antysmogowe. Charakteryzują się wysoką skutecznością przeciwdrobnoustrojową. Dla celów ograniczenia transmisji wirusa SARS-CoV-2 rekomendowane jest stosowanie właśnie tych masek, ponieważ zapewniają optymalny stopień ochrony zarówno zwykłym użytkownikom, jak i lekarzom. 

Maski FFP3 nazywane są antywirusowymi, antybakteryjnymi. Maski filtrujące FFP3 są w stanie zatrzymać ponad 99% cząstek. Dotyczy to bakterii, wirusów, a także szkodliwych pyłów. Stosowanie masek tego typu rekomendowane jest wyłącznie dla personelu medycznego bezpośrednio narażonego na kontakt z osobami chorymi lub potencjalnie zakażonymi.

Dla usystematyzowania efektywność filtra rozumiana przez usuwanie x% wszystkich cząstek o średnicy 0,3 mikrometra lub większej przedstawia się w następujący sposób: 

• FFP1 – co najmniej 80%, 
• FFP2 – co najmniej 94%, 
• N95 – co najmniej 95%, 
• FFP3 i N99 – co najmniej 99%. 

Określenia efektywności filtracji dokonuje się przy użyciu cząstek o średnicy 0,3 mikrometra, ponieważ cechują się one największą zdolnością penetracji. Badania dowodzą, że maski FFP2, mające filtrować co najmniej 94%, w praktyce filtrują od 94% aż do 99%. Maski FFP2 i FFP3 w kontekście redukowania transmisji koronawirusa okazują się niemal tak samo skuteczne. Zarówno maski FFP2, jak i FFP3 mogą być stosowane wielorazowo. Należy jednak poddawać je odpowiedniej, dostosowanej do nich dekontaminacji, aby nie obniżyć efektywności filtrowania. 

Wybierając maskę ochronną, warto zwrócić uwagę także na inne oznaczenia umieszczane na maskach: 

• CE – produkt został poddany procedurze oceny zgodności, gwarantuje spełnienie wymagań techniczno-prawnych; 
• NR – półmaska jednorazowego użytku, przeznaczona do noszenia przez maksymalnie 8 h, nie należy jej zakładać ponownie; 
• R – półmaska wielokrotnego użytku.

Dlaczego warto nosić maski FFP2 i FFP3?

Maseczki FFP2 i FFP3 zapewniają zdecydowanie lepszą ochronę niż maseczki chirurgiczne czy bawełniane maseczki wielokrotnego użytku. Dzięki elementom regulującym szczelnie przylegają do twarzy i w znaczny sposób ograniczają możliwości transmisji wirusa SARS-CoV-2. Dlatego też stanowią obecnie najbardziej rekomendowany środek ochrony indywidualnej. 

Maseczki FFP2 są zdecydowanie łatwiej dostępne niż FFP3 i zapewniają bardzo wysoki poziom ochrony osobistej, który jest wystarczający w codziennym funkcjonowaniu. 

Maseczki filtrujące składają się z wielu warstw pełniących różne funkcje. Zazwyczaj posiadają warstwę wierzchnią, stanowiącą barierę antystatyczną oraz warstwę twarzową, wykonaną z delikatnych dla skóry i hipoalergicznych materiałów. Najważniejszą warstwą maseczek FFP2 i FFP3 jest warstwa filtrująca zapewniająca zatrzymywanie cząstek na odpowiednim dla danej klasy poziomie. Niektóre maseczki posiadają również warstwę grafenową, będącą dodatkowo barierą bakteriostatyczną. Przy wyborze maseczki warto zwrócić uwagę, czy spełnia ona odpowiednie wymagania. Maseczki powinny posiadać certyfikat CE.

Jak długo można nosić maskę FFP2? 

Maseczki FFP2 i FFP3 mają specjalne oznaczenia określające, czy mamy do czynienia z maseczką jednorazową (NR – NonReusable), czy wielokrotnego użytku (R – Reusable). 

W przypadku maseczek jednorazowych (NR) rekomendowany czas użycia wynosi 8 godzin. Dla maseczek wielokrotnego (R) użytku jest to zazwyczaj 48 godzin. 

Co ważne, aby ponownie założyć maseczkę wielokrotnego użytku, należy ją odpowiednio zdezynfekować. Dekontaminację maseczki można przeprowadzić z użyciem promieniowania UV-C lub nadtlenku wodoru. Jest to jednak procedura trudna do przeprowadzenia w warunkach domowych. W badaniach naukowych udowodniono, że na tego typu powierzchniach koronawirus utrzymuje się do 3 dni. Maseczkę można więc odłożyć w bezpieczne miejsce na co najmniej 72 godziny.

Podsumowując, dla ochrony personelu medycznego powinno stosować się półmaski klasy FFP2 oraz FFP3. Maski FFP3 wykorzystywane powinny być jedynie przez lekarzy, pielęgniarki i inny personel medyczny mający bezpośredni kontakt z osobami chorymi lub podejrzanymi o zakażenie wirusem. W ich przypadku konieczna jest wysoka ochrona osobista. Używanie tego typu masek przez osoby nieprzeszkolone może stanowić zagrożenie dla ich zdrowia, gdyż w sposób znaczący utrudniają oddychanie. Dla większości społeczeństwa maski typu FFP2 są wystarczające, ponieważ zapewniają optymalny stopień ochrony.

Maseczka wielorazowa – jak ją zdezynfekować? 

Wypierz maseczkę wielorazową po każdym użyciu w wodzie o temperaturze 60°C z dodatkiem środków piorących.

Następnie: 

1. Rozłóż tkaninę i przytrzymaj maseczkę za gumkę. 
2. Rozpyl na maseczkę środek do dezynfekcji o zawartości alkoholu minimum 70%. 
3. Rozłożoną maseczkę wysusz. 
4. Umyj dokładnie ręce. 

II sposób: 

1. Do szklanego naczynia wlej wrzącą wodę. 
2. Zanurz maseczkę we wrzątku i pozostaw na 15 minut.  
3. Umyj ręce. 
4. Ostrożnie wyjmij maseczkę. 
5. Rozłożoną maseczkę wysusz. 

III sposób: 

Umieść maseczkę w strumieniu pary na około 60 sekund.

Noszenie masek a maskne 

Nazwa schorzenia wywodzi się od angielskich słów mask (maseczka) oraz acne (trądzik). Wypryski i zmiany skórne w maskne koncentrują się wokół ust, na brodzie i na policzkach. Podczas noszenia maseczki osadza się na niej wilgoć z powietrza, które wydychamy, co sprzyja rozwojowi bakterii i zatykaniu porów skóry. Dodatkowo po dłuższym noszeniu maseczki skóra uwrażliwia się i staje się bardziej reaktywna, co sprzyja szybszemu rozwojowi trądziku. 

Jak zapobiegać maskne? 

Jeśli używasz jednorazowych maseczek chirurgicznych, pamiętaj, by nosić ją maksymalnie do 30 minut. Po tym czasie maseczka staje się wilgotna, co sprzyja rozwojowi bakterii i wirusów. Jeśli używasz maseczek bawełnianych, pamiętaj o ich bardzo częstym praniu. 

Kolejnym ważnym aspektem w zapobieganiu maskne jest codzienna pielęgnacja skóry.

Dokładnie oczyszczaj twarz i częściej stosuj delikatne peelingi, np. enzymatyczne. W ten sposób pozbędziesz się martwego naskórka, który w połączeniu z wilgocią, potem i sebum spod maseczki doprowadza do zatykania się porów skóry. Wybierz krem nawilżający, który nie zawiera w swoim składzie substancji zapychających pory skóry, takich jak parafina, wazelina czy lanolina. 

Zamień też ciężkie i obciążające skórę podkłady na produkty mineralne lub zrezygnuj z nich całkowicie na czas noszenia maseczki. 

Po powrocie do domu i zdjęciu maseczki od razu oczyść twarz i posmaruj ją lekkim kremem nawilżającym, aby mogła odpocząć. 

Jak pielęgnować skórę z maskne? 

Skóra z maskne potrzebuje szczególnej pielęgnacji w postaci oczyszczania połączonego z zastosowaniem produktów antybakteryjnych, np. toniku ze składnikami hamującymi rozwój drobnoustrojów. Takie preparaty mają w składzie olejki eteryczne, tj. olejek z drzewa herbacianego lub miętowy, a także kwas salicylowy. Ten ostatni wykazuje działanie lekko złuszczające oraz przeciwzapalne, dzięki czemu zmniejszy wysięki i zaczerwienienie skóry w miejscach ze zmianami trądzikowymi.

Przy bardziej uporczywej formie maskne polecane są produkty zawierające nadtlenek benzoilu lub delikatniejszy kwas azelainowy. Pomogą one w pozbyciu się dużych zmian trądzikowych.  

Przeczytaj również:
Co to jest pulsoksymetr, jak działa i w jaki sposób czytać wyniki?