Neuroborelioza. Jakie daje objawy?

Neuroborelioza – czym jest i jakie są jej objawy? 

Jest to postać boreliozy z Lyme, wywołanej przez krętki Borrelia. Bakterie chorobowe docierają do organizmu po ukąszeniu przez zakażonego kleszcza. Do układu nerwowego wędrują za pośrednictwem naczyń krwionośnych, włókien nerwowych i naczyń limfatycznych. Choroba ta wpływa destrukcyjnie na struktury mózgu, powodując ciągły i postępujący proces zapalny tkanki nerwowej oraz demielinizację, która wywołuje problemy z pamięcią i koncentracją. Zajęcie układu nerwowego może nastąpić zaraz po zakażeniu, po kilku miesiącach, a nawet po kilku latach od ukąszenia przez kleszcza. 

Podstawowymi objawami neuroboreliozy są zmęczenie, senność i bóle stawowe. Wyniki badań mogą być przy tym prawidłowe, skąd trudność w zdiagnozowaniu choroby.

Borelioza neurologiczna w swoich objawach może przypominać m.in.: 

• zapalenie nerwów,  
• zwyrodnienie kręgosłupa, najczęściej odcinka szyjnego,  
• stwardnienie rozsiane,  
• chorobę Parkinsona,  
• uszkodzenie błędnika.  

Neuroborelioza bardzo często mylona jest z depresją. 

Charakterystyczny dla boreliozy jest także rumień wędrujący. Pojawia się on u ok. 50% zakażonych. Zdarza się też, że uwidacznia się w zupełnie innym miejscu niż miało miejsce ukąszenia. 

Na podstawie obrazu klinicznego neuroborelioza dzieli się na 3 stadia: 

• stadium I – dominuje fibromialgia, czyli bolesność i drżenia mięśni, łagodna depresja;
• stadium II – obejmuje zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zaburzenia psychiczne w postaci zaburzeń afektywnych i osobowości;
• stadium III – przewlekłe zapalenie mózgu i rdzenia połączone z otępieniem i jadłowstrętem psychicznym. 

Jak zdiagnozować neuroboreliozę? 

Lekarz rozpoznaje neuroboreliozę na podstawie dokładnego wywiadu i uchwycenia objawów charakterystycznych dla tej choroby. Wykonuje się również badania laboratoryjne na wykrycie krętków Borrelia. Najczęściej do jej wykrycia wykorzystywany jest test PCR. Diagnostyka laboratoryjna bywa trudna z uwagi na częste wyniki fałszywie ujemne. Im późniejsza faza choroby, tym badanie PCR jest niestety mniej czułe. 

Leczenie neuroboreliozy 

W leczeniu neuroboreliozy najczęściej stosowana jest antybiotykoterapia. Możliwe jest przyjmowanie leków w domu, jednak w cięższych przypadkach konieczne jest leczenie szpitalne i dożylne podawanie antybiotyków. Leczenie może trwać od jednego do trzech miesięcy.

W pierwszej fazie choroby podaje się także leki przeciwobrzękowe, a w leczeniu przeciwzapalnym – niesteroidowe leki przeciwzapalne. Kiedy stan zapalny przedłuża się, stosowane są kortykosteroidy.  

Niekiedy jednak objawy neuroboreliozy utrzymują się mimo zastosowanego leczenia i antybiotykoterapii. Może wynikać to z faktu, że martwe patogeny podtrzymują nadal stan zapalny. Dzieje się tak z racji małej zdolności regeneracyjnej ośrodkowego układu nerwowego. Uszkodzenie tkanki nerwowej bywa na tyle rozległe, że niemożliwym jest uzyskanie pełnego wyzdrowienia. Główne przyczyny takiej sytuacji to zbyt późne rozpoznanie, zbyt mała dawka stosowanego antybiotyku czy też zbyt krótkie jego podawanie. 

Post Lyme syndrome 

Jest to zespół objawów, które mimo zastosowanego leczenia nadal się utrzymują. Syndrom ten rozpoznaje się, gdy zaburzenia układu nerwowego utrzymują się ponad pół roku od zakończenia antybiotykoterapii. Typowymi objawami są nieustępujące bóle mięśni i stawów, uczucie zmęczenia, zaburzenia pamięci. 

Czy każde ukąszenie kleszcza prowadzi do neuroboreliozy? 

Warunkiem zakażenia jest obecność drobnoustrojów chorobotwórczych w organizmie kleszcza. Zaledwie kilka procent kleszczy zarażonych jest krętkami z rodzaju Borrelia. Dodatkowo większość zakażeń niszczona jest na wczesnym etapie przez własne mechanizmy obronne układu odpornościowego człowieka. 

W przypadku ukąszenia najważniejsze jest jak najszybsze usunięcie kleszcza. Miejsce po ukąszeniu oczyść i zdezynfekuj oraz obserwuj co najmniej przez miesiąc. W razie pojawienia się jakichkolwiek objawów udaj się do lekarza. 

Przeczytaj również:
Jak wyciągnąć kleszcza?