Przesilenie wiosenne. Jak je rozpoznać?

Przesilenie wiosenne – co to jest? 

Początek wiosny to trudny i wymagający czas dla organizmu. Częste i gwałtowne zmiany pogodowe odbijają się na naszym zdrowiu i samopoczuciu. Dokucza nam nadmierne zmęczenie i senność oraz obniżony nastrój. Największe nasilenie objawów przypada na okres od marca do kwietnia.

Gorsze samopoczucie mija przeważnie po 2-3 tygodniach, kiedy to organizm adaptuje się do funkcjonowania w nowej porze roku i w nowych warunkach pogodowych. Reakcja na przesilenie wiosenne jest kwestią indywidualną. Może być szczególnie dotkliwe dla osób przepracowanych lub przewlekle chorych (np. na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę). 

Objawy przesilenia wiosennego 

Reakcja organizmu na przełom pór roku jest kwestią indywidualną. Możemy jednak wskazać kilka najczęstszych objawów świadczących o przesileniu wiosennym.

Są to:  

• zmęczenie, osłabienie, brak energii,
• nadmierna senność,
• wahania nastroju, rozdrażnienie, przygnębienie, niepokój, 
• zmniejszenie odporności na stres,
• brak motywacji do działania, 
• trudności z koncentracją uwagi,
• zaburzenia apetytu,
• spadek odporności, podatność na infekcje wirusowe i bakteryjne (zwłaszcza górnych dróg oddechowych), 
• zaburzenia rytmu serca i wahania ciśnienia,
• bóle i zawroty głowy,
• bóle mięśni i stawów,
• wypadanie włosów i łamliwość paznokci. 

Przyczyny przesilenia wiosennego 

• Gwałtowne zmiany pogody, znaczne skoki temperatury i częste zmiany ciśnienia atmosferycznego; 
• niedostateczna ilość światła słonecznego w okresie zimowym, przyczyniająca się do niedoboru serotoniny; 
• zmiana czasu z zimowego na letni, zaburzająca rytm dobowy i biologiczny; 
• nieprawidłowo zbilansowana dieta i mniej świeżych warzyw i owoców w okresie zimowym, skutkujące niedoborem witamin i składników mineralnych (witaminy D, cynku, potasu, magnezu); 
• trudności z dostosowaniem ubioru do temperatury, skutkujące przegrzaniem lub wychłodzeniem organizmu; 
• ograniczenie aktywności fizycznej i brak regularnego ruchu, wpływające na pogorszenie kondycji fizycznej. 

Przesilenie wiosenne – jak sobie z nim radzić? 

Przestawienie z czasu zimowego na letni to dla organizmu olbrzymi wysiłek. Objawy przesilenia wiosennego potrafią skutecznie zakłócić nasze codzienne funkcjonowanie. Warto zadziałać wielotorowo – poprawić dietę, wprowadzić aktywność fizyczną, zadbać o odpoczynek i odpowiednią ilość snu. Poniższe sposoby mogą pomóc w radzeniu sobie ze zmęczeniem wiosennym lub zmniejszeniu jego skutków.    

• Zadbaj o różnorodną i lekkostrawną dietę, dostarczającą organizmowi niezbędnych witamin i składników mineralnych (wit. A, E, C, D, żelazo, cynk, potas, magnez). Jedz warzywa, owoce, chude mięso, ryby, kasze, pieczywo pełnoziarniste, orzechy, pestki dyni oraz produkty zawierające naturalne antybiotyki (np. czosnek, cebulę, rzeżuchę). Zażywaj prebiotyki. Ogranicz słodycze oraz tłuste i wysokoprzetworzone pokarmy, które zaspokajają zapotrzebowanie organizmu na energię, ale są ubogie pod względem zawartości innych substancji odżywczych. 

• Pamiętaj o pożywnym śniadaniu. Zdrowe śniadanie, dostarczające organizmowi energii i witamin, powinno zawierać pieczywo pełnoziarniste, wędlinę, ser, jajka, warzywa, owoce i kiełki. 
• Jedz lekką kolację, zawierającą produkty bogate w tryptofan (aminokwas, wykazujący działanie uspokajające): biały ser, mleko, mięso z indyka, ryby i banany.   
• Pij odpowiednią ilość wody (co najmniej 6-8 szklanek dziennie). 
• Zrezygnuj z używek. Kawa i alkohol ograniczają wchłanianie składników mineralnych, a papierosy nasilają niedotlenienie organizmu.   
• Zadbaj o higienę i odpowiednią ilość snu. Regularny sen jest niezbędny do regeneracji organizmu i zachowania dobrej kondycji. Wpływa na układ immunologiczny i sprzyja poprawie samopoczucia. Staraj się spać 7-8 godzin dziennie, kłaść się do łóżka o stałej porze i wstawać ze wschodem słońca (światło dzienne stymuluje produkcję serotoniny i zmniejsza ilość melatoniny, wywołującej senność).  
• Zadbaj o odpoczynek, który jest ważny dla zachowania równowagi psychicznej i fizycznej. Zwolnij tempo i znajdź czas dla siebie. Pozwól sobie na chwilę relaksu i oderwania się od codziennej rutyny i obowiązków.  
• Wietrz mieszkanie. Odsłoń zasłony i żaluzje, aby wpuścić do pomieszczeń naturalne światło i świeże powietrze. W razie potrzeby skorzystaj z fototerapii (terapii światłem).   
• Zadbaj o odpowiedni ubiór. Unikaj wychłodzenia i przegrzania organizmu, które mogą prowadzić do obniżenia odporności.     
• Zwiększ aktywność fizyczną (endorfiny i serotonina, wydzielane podczas wysiłku, mają pozytywny wpływ na nastrój). Regularny ruch na świeżym powietrzu (np. spacer po parku, bieganie, jazda na rowerze lub rolkach) poprawia samopoczucie psychiczne, usprawnia kondycję fizyczną, wzmacnia i dotlenia organizm oraz ułatwia powrót do formy na wiosnę.  

Przesilenie wiosenne nie jest chorobą, a jego objawy stosunkowo szybko mijają. Jeśli jednak gorsze samopoczucie utrzymuje się zbyt długo i znacząco utrudnia Ci codzienne funkcjonowanie, skonsultuj się z lekarzem, by wykluczyć rozwijającą się chorobę (np. niedoczynność tarczycy, cukrzycę lub nadciśnienie tętnicze).

Przeczytaj również:
Jakie warzywa i owoce warto jeść wiosną?