Sucha igłoterapia – na czym polega?
Sucha igłoterapia jest to jedna metod fizjoterapeutycznych, która w ostatnich latach coraz bardziej zyskuje na popularności. Polega ona na wprowadzeniu do mięśnia cienkiej igły akupunkturowej, bez iniekcji żadnego leku, w celu zmęczenia, a przez to rozluźnienia napiętego pasma mięśniowego.
Historia powstania suchej igłoterapii
Pierwsze doniesienia o skuteczności stosowania suchej igły w celach terapeutycznych pojawiły się w połowie XX w. Ówcześni terapeuci zauważyli, iż mięśniowo-powięziowe punkty spustowe (czyli miejsca wzmożonego napięcia mięśnia w obrębie jego brzuśca, często w formie guzków czy zgrubień, które pod wpływem nacisku prowokują silny, promieniujący w inne rejony ból) ulegają rozluźnieniu nie pod wpływem ostrzykiwania substancjami leczniczymi, ale od samego nakłuwania.
Lecznicze działanie suchego igłowania
Zabieg wykonywany jest przez odpowiednio do tego przeszkolonych fizjoterapeutów, osteopatów albo lekarzy. Do terapii wykorzystywane są sterylne jednorazowe igły akupunkturowe o średnicy 160-300 μm, które najczęściej nie wywołują uszkodzeń ogniskowych. Suche igłowanie wykonane zgodnie z procedurami jest zabiegiem bezpiecznym. Wykonuje się je w jednorazowych rękawiczkach, a skóra pacjenta zostaje zdezynfekowana przed wprowadzeniem igły. Dzięki temu, ryzyko zakażenia wirusami chorobotwórczymi jest minimalne.
Bolesność terapii zależy od napięcia mięśniowego, okolicy poddanej igłowaniu i ostrości igły. Nie ma ograniczeń co do liczby igieł użytych w trakcie jednego zabiegu, jednak wyjątek stanowi klatka piersiowa, na której podczas jednej terapii opracowywana jest tylko jedna strona. Przed rozpoczęciem zabiegu pacjent powinien zostać poinformowany o wszystkich możliwych wskazaniach, przeciwwskazaniach oraz skutkach ubocznych, jak również podpisać świadomą pisemną zgodę na tego typu procedurę.
Wskazania do suchej igłoterapii
Wskazania do zastosowania suchej igły obejmują wszelkiego rodzaju dolegliwości bólowe ze strony układu mięśniowo-szkieletowego, zarówno o charakterze miejscowym np. bóle dolnego odcinka kręgosłupa, bóle barków, zapalenia nadkłykci, jak i w bólach rzutowanych np. w przebiegu napięciowych bólów głowy. Z dużą skutecznością stosuje się również igłoterapię w terapii blizn, aby poprawić ich elastyczność i zwiększyć ślizg tkankowy.
Przeciwwskazania do stosowania terapii
Do przeciwwskazań należą stany zapalne, przebiegające z gorączką, krwiaki i problemy z krzepliwością krwi. Nie wprowadza się igieł w okolice guzów, infekcji skóry, czy obrzęku limfatycznego. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku chorych na nowotwory, choroby zakaźne oraz ciężarnych. U osób chorujących na ciężkie choroby płuc, nie wykonuje się zabiegu w obrębie klatki piersiowej. Omija się okolice oczu, błon śluzowych i narządów płciowych. Niewskazana jest sucha igłoterapia u dzieci, chyba że za wyraźną zgodą rodziców.
Możliwe skutki uboczne suchej igłoterapii
Do najczęstszych skutków ubocznych terapii należą zmęczenie pacjenta, podrażnienie leczonego obszaru i lekki miejscowy ból utrzymujący się do 4 dni. Niekiedy, z powodu przerwania naczynka krwionośnego, może dojść do niewielkiego krwawienia. Zdarzają się również objawy ze strony układu autonomicznego, takie jak: zawroty głowy, nagłe pocenie się czy omdlenia, dlatego w celu zapewnienia pacjentowi bezpieczeństwa, terapię przeprowadza się najczęściej w pozycji leżącej. Za najpoważniejszą komplikację uznaje się wystąpienie odmy opłucnowej. Dochodzi do niej, gdy powietrze dostaje się w przestrzeń pomiędzy opłucną trzewną, a opłucną ścienną. Do objawów należą ostry ból klatki piersiowej podczas oddychania oraz kaszlu, uczucie ciasnoty w klatce piersiowej i spłycenie oddechu. Jakiekolwiek podejrzenie odmy wymaga konsultacji lekarskiej i diagnostyki. Jednostronna odma stanowi poważną komplikację zdrowotną, natomiast obustronna jest zagrożeniem dla życia. Suche igłowanie uważa się jednak za zabieg niezwykle bezpieczny, a odmę za niezwykle rzadkie powikłanie. Przeprowadzone w tym kierunku badania przez British Naational Health Service wykazały, iż incydent odmy opłucnowej występuje rzadziej, niż raz na milion zabiegów. Do grupy o minimalnie zwiększonym ryzyku tego stanu zalicza się młode kobiety z niskim wskaźnikiem BMI. 
Skuteczność igłoterapii
Na temat skuteczności terapii suchą igłą zdania są podzielone. Niektóre badania przedstawiają silne dowody na redukcję dolegliwości bólowych ze strony układu mięśniowo-szkieletowego, inne natomiast nie przedstawiają tak optymistycznych wyników. Jak w każdej terapii manualnej skuteczność zabiegu zależy od kompetencji i doświadczenia terapeuty. Badania mówią zgodnie, iż suche igłowanie wzmacnia efekt osiągnięty poprzez inne terapie (poprzez redukcję bólu, poprawę zakresu ruchomości stawów oraz komfortu życia), a więc stanowi warte rozważenia dopełnienie pracy manualnej i ćwiczeń.
Suche igłowanie a akupunktura
Pomimo podobieństw w doborze narzędzia pracy, suche igłowanie nie ma nic wspólnego z akupunkturą i medycyną chińską. W klasycznej akupunkturze dochodzi do stymulacji odpowiednich ściśle określonych punktów, leżących na przebiegu meridianów, którymi płynie energia chi. Tego typu terapia ma na celu przywrócenie równowagi w ciele i swobodnego przepływu energii, co ma się przekładać na efekt terapeutyczny. W suchym igłowaniu chodzi natomiast o wyzwolenie lokalnego skurczu mięśnia (a przez to jego późniejszej relaksacji) i aktywacji endogennych opioidów (met-enkefalin), które wykazują działanie przeciwbólowe. Decydując się na suchą igłoterapię należy pamiętać, aby skorzystać z usług doświadczonego i uprawnionego do wykonania zabiegu lekarza, fizjoterapeury lub osteopaty. Warto także zwrócić uwagę na przygotowanie miejsca pracy osoby wykonującej zabieg (sterylność igieł itp.). Dzięki temu możemy uniknąć przykrych dolegliwości i cieszyć się rozluźnionym i pozbawionym bólu ciałem.
