Szczepionka na grypę. Kto powinien się zaszczepić?

Sezonowe szczepienia ochronne są najważniejszym i najskuteczniejszym sposobem zapobiegania grypie. Choć szczepienia na grypę stosuje się od kilkudziesięciu lat, to wciąż budzą one wiele kontrowersji.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rekomenduje szczepienie na grypę jako najskuteczniejszą metodę ochrony przed zachorowaniem.

Z uwagi na szybką mutacją wirusa co roku przed sezonem największej zachorowalności na grypę naukowcy przygotowują nową mieszankę. Szczepienia na grypę przeprowadza się zazwyczaj od września do grudnia, czyli w miesiącach poprzedzających wzrost zachorowań. Sezon grypowy przypada na czas od stycznia do marca.

Do szczepienia może zakwalifikować Cię lekarz, jeśli znajdujesz się w tzw. grupie podwyższonego ryzyka.

Szczepionka na grypę – kto powinien się zaszczepić?

Jeśli należysz do poniższych grup, rozważ poddanie się szczepieniu:

• chorzy na nadciśnienie tętnicze,
• osoby ze schorzeniami układu oddechowego, np. astma, POCHP,
• diabetycy,
• dzieci od 6. miesiąca do 18. roku życia,
• dorośli po 50. roku życia,
• kobiety przed planowaną ciążą,
• osoby po przeszczepach,
• osoby zakażone wirusem HIV.

Jeśli pracujesz lub regularnie przebywasz z osobami z grup ryzyka, również możesz zastosować profilaktykę. Kwestię szczepienia na grypę powinni rozważyć pracownicy transportu, szkół, placówek medycznych itp.

Szczepienie na grypę w ciąży

Kobiety w ciąży stanowią grupę wysokiego ryzyka jeśli chodzi o powikłania grypy. Wzrasta ono w kolejnych trymestrach. Zdarzały się przypadki poronień, przedwczesnych porodów i zakażeń wrodzonych u noworodków po przechorowaniu grypy przez kobietę w ciąży.

Według zaleceń kobiety w ciąży powinny poddać się szczepieniu na grypę. Szczepionki inaktywowane uznaje się jako bezpieczne dla płodu.

Dodatkowo udowodniono, że jeśli matka wykonała szczepienie na grypę w ciąży, noworodek jest mniej narażony na zachorowanie w pierwszym półroczu życia. To ważna informacja, ponieważ nie zaleca się podawania szczepionek na grypę dzieciom poniżej 6. miesiąca życia. Kobiety planujące ciążę również powinny rozważyć zaszczepienie się na grypę.

Ostatecznej kwalifikacji do szczepienia dokonuje lekarz pierwszego kontaktu na podstawie własnego doświadczenia i stanu zdrowia pacjentki.

Szczepionka na grypę dla dzieci

W Polsce dostępna jest szczepionka na grypę w formie aerozolu donosowego lub tradycyjna szczepionka w formie wstrzyknięcia. Szczepionka na grypę donosowa jest przeznaczona dla dzieci od 2. do 18. roku życia. Zawiera 4 szczepy wirusa, tak samo jak szczepionki podawane w formie zastrzyku. Jest to dobra alternatywa dla najmłodszych, którzy boją się przyjąć zastrzyku i dla rodziców, którzy nie chcą narażać dzieci na ból i stres związany z iniekcją. Zawiesinę podaje się do obu nozdrzy.

Jak działa szczepionka na grypę?

Podczas szczepienia na grypę otrzymasz inaktywowany, czyli „martwy” wirus. Wówczas organizm w ciągu ok. trzech tygodni zaczyna wytwarzać swoistą odpowiedź odpornościową w postaci przeciwciał. W tym czasie „uczy się”, jak radzić sobie z wirusem. Skuteczność szczepienia zwykle utrzymuje się od 6 do 12 miesięcy.

Szczepionka na grypę – skutki uboczne

Wszczepiony patogen nie wywołuje grypy, lecz jak każdy inny lek, może powodować skutki uboczne. Dotyczy to mniej niż 1% zaszczepionych osób.

Najczęstszymi skutkami ubocznymi są objawy grypopodobne.

Po szczepieniu na grypę możesz zaobserwować:

• ból głowy, 
• gorączkę,
• osłabienie, 
• bóle mięśni, 
• dreszcze, 
• bóle stawów,
• ból i pojawienie się grudki w miejscu wkłucia.

Jeśli powyższe symptomy utrzymują się przez kilka dni lub ulegają nasileniu, skonsultuj się z lekarzem.

Szczepienie na grypę – przeciwwskazania

Jeśli występuje u Ciebie uczulenie na którykolwiek ze składników preparatu, zrezygnuj ze szczepienia na grypę. Chodzi tu głównie o alergizujące białka jaja kurzego i formaldehyd (składnik dodatkowy Influvac Tetra).

Jeśli przechodzisz chorobę zakaźną, szczepienie na grypę odłóż w czasie.

O zakwalifikowaniu do szczepienia decyduje lekarz na podstawie badania fizykalnego.

Czynnikami wykluczającymi szczepienie (oprócz infekcji) są:

• wysoka gorączka,
• powiększone węzły chłonne,
• zaostrzenie choroby przewlekłej i reakcji alergicznej.

Szczepionka na grypę – cena

Według aktualnej ustawy refundacyjnej darmowe szczepienie na grypę przysługuje dzieciom od 6. miesiąca życia oraz młodzieży do lat 18., seniorom powyżej 65 lat i kobietom w ciąży.

Szczepionkę na grypę taniej kupią osoby w wieku 18-64 lat. Poziom refundacji wynosi 50%.

Aby nabyć szczepionkę na grypę, potrzebna jest recepta lekarska. Lekarz przed szczepieniem przeprowadzi kwalifikację, po czym wystawi receptę na odpowiedni preparat.

Przeczytaj również:
Grypa. Objawy, powikłania, wpływ na odporność