Tymianek – właściwości i zastosowanie

Pochodzenie tymianku pospolitego (Thymus vulgaris)

Tymianek pospolity pochodzi z terenów Morza Śródziemnego. Obecnie roślina uprawiana jest w wielu krajach. Pierwsze wzmianki o uprawie tymianku w Polsce pochodzą z czasów panowania królowej Bony. Rozpowszechnienie się tego ziela zawdzięczamy benedyktynom, którzy w XI wieku spopularyzowali jego uprawę.

Tymianek należy do roślin wiecznie zielonych. Osiąga wysokość ok. 20-40 cm, tworząc gęste krzewy. Posiada charakterystyczne, naprzeciwlegle ułożone liście o jajowatym lub lancetowatym kształcie. Do celów farmaceutycznych i przemysłowych wykorzystuje się liście oraz kwiaty zbierane w okresie kwitnienia.

Jakie składniki zawiera tymianek?

Głównym składnikiem odpowiadającym za działanie lecznicze tymianku jest tymol, w mniejszym stopniu również karwakrol. Według Farmakopei Polskiej, zawartość olejków eterycznych w tym surowcu powinna wynosić 1% (również takie o charakterze fenoli i tymolu). W tymianku znajdują się kwasy fenolowe, flawonoidy, triterpeny i węglowodany.

W składzie tymianku możemy znaleźć również:

• minerały (np. potas, fosfor, magnez, wapń),
• witaminy z grupy B,
• witaminę C.

Tymianek – zastosowanie

Leki, w których składzie znajduje się tymianek określa się jako leki tradycyjne. Możemy je zastosować w nieżytach górnych dróg oddechowych, którym towarzyszy kaszel, np. przy zapaleniu oskrzeli i przeziębieniu. Preparaty z tymiankiem można także stosować w celu wspomagania leczenia stanów zapalnych jamy ustnej i gardła dzięki właściwościom antyseptycznym rośliny.

Kiedy tymianek może być przydatny?

Uporczywy kaszel

Składniki zawarte w preparatach z tymiankiem są pomocne w leczeniu zarówno suchego, jak i mokrego kaszlu. Aby odróżnić oba rodzaje, należy wiedzieć, że podstawową różnicą między nimi jest to, czy podczas kasłania występuje odkrztuszanie wydzieliny. Jeśli czujemy obecność wydzieliny, mówimy o kaszlu mokrym. W przeciwnym wypadku mamy do czynienia z kaszlem suchym. Preparaty z tymiankiem działają na oba rodzaje. Wykazują zarówno działanie wykrztuśne, pomocne w kaszlu mokrym, jak i spazmolityczne – przynoszące ulgę w kaszlu suchym.

Ból gardła

Ból gardła jest objawem istniejącego uszkodzenia błony śluzowej, wynikającego z podrażnienia lub infekcji o podłożu bakteryjnym, wirusowych lub grzybiczym. Ból wywoływany jest przez stan zapalny. Składniki czynne zawarte w zielu tymianku wykazują działanie dwukierunkowe. Z jednej strony działają przeciwzapalnie, łagodząc stan zapalny oraz ból. Z drugiej strony niwelują infekcję, hamując wzrost niektórych patogenów chorobotwórczych.

Kosmetyki

Tymianek wykorzystywany jest także do produkcji kosmetyków. Idealnie sprawdza się w pielęgnacji cery tłustej i trądzikowej ze względu na działanie przeciwzapalne i odkażające. Tymianek może pomóc w złagodzeniu objawów łupieżu skóry głowy oraz w nadmiernym przetłuszczaniu się włosów.

Kuchnia

Tymianek to niezastąpiona i bardzo aromatyczna przyprawa. Można ją spotkać w licznych przepisach krajów śródziemnomorskich. Dzięki tymiankowi nadamy naszym potrawom wyrazisty smak i intensywny aromat.

Przeciwwskazania do stosowania tymianku

Uwaga! Działanie rozluźniające ziela tymianku może być niebezpieczne dla kobiet w ciąży, którym nie zaleca się przyjmowania preparatów z tymiankiem.

Tymianek posiada wiele drogocennych właściwości. W aptekach oraz sklepach zielarskich znajdziemy szeroki wybór produktów stworzonych na jego bazie. Wciąż prowadzone są badania nad nowymi zastosowaniami tymianku.