Zioła na dobry wzrok
Najważniejsze przyczyny pogarszania się wzroku dorosłych i dzieci w obecnym czasie to wielogodzinne korzystanie z ekranów smartfonów oraz komputera i telewizora. Podczas wpatrywanie się w ekrany powyższych urządzeń zwiększa się ciśnienie akomodacyjne w oku oraz zmniejsza się częstotliwość mrugania, przez co gałka oczna ulega szybszemu wysuszeniu i jest bardziej podatna na uszkodzenia. Aby zapobiec niekorzystnemu wpływowi środowiska na narząd wzroku, warto dodać do swojej diety zioła, które korzystnie na niego wpłyną.
Profilaktyka chorób narządu wzroku
W celu skutecznej profilaktyki chorób narządu wzroku należy (o ile to możliwe) zmniejszyć czas spędzany przed ekranami różnych urządzeń, profilaktycznie stosować nawilżające krople do oczu oraz zmodyfikować dietę pod kątem składników bogatych w antocyjany. Na rynku aptecznym dostępne są również suplementy diety zawierające w swoim składzie między innymi ekstrakty z roślin zawierających wspomniane substancje.
Co to są antocyjany?
Aby poznać przykłady roślin i ziół, które pozytywnie wpływają na narząd wzroku, należy najpierw dowiedzieć się, czym są antocyjany – kluczowe substancje wchodzące w ich skład, które warunkują dobroczynny wpływ na wzrok. Antocyjany obecne są w każdej z różowych, czerwonych, niebieskich i fioletowych roślin. To związki chemiczne występujące w roślinach w postaci glikozydów (antocyjaniny i antocyjanozydy), często klasyfikowane jako flawonoidy. Ich barwa zależy głównie od pH soku komórkowego rośliny, ale też od ich budowy, obecności innych związków chemicznych oraz od kompleksów, jakie tworzą np. z jonami glinu czy żelaza.
Działanie farmakologiczne antocyjanów:
- ułatwiają rozpuszczanie mikrozakrzepów krwi, dzięki czemu polepszają przepływ krwi w obrębie tęczówki oka;
- hamują aktywność enzymów powodujących rozpad ścian naczyń krwionośnych, dzięki czemu działają uszczelniająco na te naczynia;
- działają przeciwobrzękowo i przeciwzapalnie;
- zwiększają ostrość widzenia po zmroku, ponieważ przyspieszają regenerację rodopsyny;
- wykazują właściwości antyoksydacyjne i przeciwwolnorodnikowe.
Antocyjany występują w takich surowcach jak:
- owoce borówki czernicy (Myrtilli fructus, L.),
- owoce i liście winorośli właściwej (Vitis vinifera, L.),
- owoce porzeczki czarnej (Ribes nigrum, L.),
- owoce bzu czarnego (Sambucus fructus, L.),
- owoce aronii czarnoowocowej (Aronia melanocarpa, L.),
- kwiat hibiskusa (Hibisci flos, L.),
- owoce i sok z żurawiny błotnej (Oxycoccus palustris, L.) oraz żurawiny wielkoowocowej (Oxycoccus macrocarpus, L.).
Surowcem, który najmocniej zakorzenił się w medycynie jako przeznaczony do profilaktyki schorzeń wzroku, jest owoc borówki czernicy, jednak każdy z wymienionych wyżej będzie miał dobroczynny wpływ na wzrok.
Owoc borówki czernicy (ang. Bilberry fruit, European blueberry fruit)
Owoc borówki czernicy zawiera od 0,1% do 0,25% antocyjanów, dodatkowo garbniki, węglowodany, kwasy organiczne i witaminy. Stosowany jest w schorzeniach wzroku takich jak:
- retinopatie cukrzycowe,
- nadciśnienie śródgałkowe,
- zaburzenia widzenia o zmierzchu,
- osłabienie wzroku,
- stany zapalne i drobne krwawienia,
- zaćma.
Na rynku dostępne są tabletki i kapsułki zawierające w swoim składzie ekstrakt z owoców borówki czernicy. Warto wybierać produkty ze standaryzowaną ilością ekstraktu.
Stany zapalne w gałce ocznej
W przypadku występujących już lekkich stanów zapalnych w gałce ocznej stosowany jest świetlik lekarski. Występuje on pod postacią kropli i żeli do oczu. Ziele świetlika (Euphrasiae herba, L.) służy również do przygotowania naparów, które stosowane są zewnętrznie w stanach zapalnych spojówek i powiek. Świetlik ma działanie przeciwzapalne, ściągające, uszczelniające ściany naczyń krwionośnych, przeciwbakteryjne i przeciwhistaminowe (przeciwalergiczne).
Podsumowując, warto zwrócić uwagę na owoce opisanych roślin i dodać je w miarę możliwości do diety w nadchodzącym sezonie letnim. Dobrym pomysłem jest również przygotowanie owoców do zamrożenia i pozostawienie ich w zamrażarce na sezon zimowy, a następnie korzystanie z nich, dodając je do sałatek lub deserów. Składniki aktywne nie stracą swoich możliwości podczas mrożenia. W bardziej zaawansowanych problemach warto skorzystać z preparatów zawierających w swoim składzie większe, skoncentrowane ilości składników aktywnych.
Źródła:
- Matławska I., Farmakognozja, UM Poznań, Wydanie 1, Poznań 2005.
- https://www.ema.europa.eu/en/medicines/herbal/myrtilli-fructus-recens#consultation-section.
- https://www.ema.europa.eu/en/medicines/herbal/euphrasiae-herba.