Zmiana koloru moczu i kału – przyczyną mogą być leki!

Co odpowiada za zabarwienie moczu i stolca? 

Charakterystyczny kolor moczu i kału powstaje przez rozkład barwnika żółci – bilirubiny. W wyniku jej przekształceń powstają dwa związki chemiczne, które odpowiadają za barwę tych wydalin. Urobilina, która jest wydalana wraz z moczem, nadaje mu żółtą barwę, natomiast sterkobilina odpowiada za brązową barwę kału. 

Jakie jest prawidłowe zabarwienie moczu? 

Prawidłowy mocz zdrowej osoby ma kolor jasnożółty, określany przez diagnostów laboratoryjnych jako kolor słomkowy. W przypadku odwodnienia organizmu, a w konsekwencji znacznego zagęszczenia moczu, przybiera on barwę pomarańczową lub ciemnobrązową. Natomiast w przypadku spożycia dużej ilości płynów, ulega on znacznemu rozjaśnieniu i może być prawie całkowicie bezbarwny. Mętne zabarwienie tej wydaliny może świadczyć o dużej ilości bakterii z obecnymi komórkami nabłonka, występowaniu komórek tłuszczowych, fosforanów, moczanów lub szczawianów.

Jakie choroby wpływają na kolor moczu? 

Poza nawodnieniem organizmu wpływ na zabarwienie moczu mogą mieć choroby, na które cierpimy w danym momencie. Podczas zakażenia żółtaczką barwa zmienia się na pomarańczową lub zielonkawą. Jeśli mocz zmienia kolor na czerwony, może to świadczyć o obecności w nim krwi, co może być objawem choroby pęcherza lub nerek. Brązowy kolor występuje u osób chorych na porfirię lub mających choroby wątroby, zielononiebieski – podczas infekcji bakteryjnej (np. zakażenia Pseudomonas aeruginosa, czyli pałeczką ropy błękitnej). Czarny kolor może pojawiać się w przypadku choroby nowotworowej (melanoblastoma) lub alkaptonurii. 

Czy dieta może zmienić kolor moczu? 

Kolor moczu może również zmieniać się pod wpływem spożywanych produktów. Po zjedzeniu buraków mocz może stać się czerwony lub różowy, rabarbaru – brązowy, marchewki – pomarańczowy, a szparagów – zielony.  

Które leki i zioła mogą zmienić barwę moczu? 

Niektóre leki lub zioła mogą powodować zmianę barwy moczu.  Jest to szczególnie ważna informacja dla osób sięgających po dany lek po raz pierwszy, aby nie martwiły się nietypowym wyglądem moczu. 

Leki i zioła zmieniające zabarwienie moczu: 

1. Leki zmieniające barwę moczu na jaskrawo żółtą: 

• • witaminy z grupy B. 

2. Leki zmieniające barwę moczu na pomarańczową: 

• • sulfasalazyna, 
  • warfaryna. 

3. Leki zmieniające barwę moczu na czerwoną: 

• • chlorpromazyna, 
  • doksorubicyna,, 
  • entakapon (kolor od czerwonego do brunatnego), 
  • fenazopirydyna, 
  • lewodopa, 
  • preparaty z rzewienia, 
  • rifamycyna i jej półsysntetyczne pochodne (rifampicyna, rifapentyna, rifabutyna, rifamiksina, rifalazil). 

4. Leki zmieniające barwę moczu na brunatną: 

• • chlorochina, 
  • metronidazol, 
  • nitrofurantoina, 
  • primachina, 
  • senes, 
  • związki żelaza. 

5. Leki zmieniające barwę moczu na zielononiebieską: 

• • amitryptylina,  
  • cimetydyna, 
  • flutamid, 
  • indometacyna,  
  • preparaty z mącznicy lekarskiej, 
  • prometazyna, 
  • propofol. 

Jakie jest prawidłowe i nieprawidłowe zabarwienie stolca? 

Prawidłowa barwa stolca kolor to brązowy. Pod wpływem spożycia niektórych posiłków, takich jak buraki, czarna jagoda lub brokuł może odpowiednio przybrać barwę czerwoną, czarną lub zieloną. Niektóre choroby też mogą wpływać na ten czynnik. Występowanie krwi w kale powoduje zmianę zabarwienia na czarny lub czerwony, natomiast biała barwa pojawia się podczas zaczopowania dróg żółciowych. 

Które leki wpływają na nieprawidłowe zabarwienie stolca? 

Niektóre leki również mogą wpływać na kolor kału. Nie powinno być to powodem do niepokoju, jest to normalny skutek uboczny przyjmowania tych preparatów. Do tych leków należą: 

• sole bizmutu,  
• węgiel aktywny,  
• żelazo.  

Wymienione powyżej leki barwią stolec na czarno.  

Ponadto w przypadku zastosowaniu dużych dawek leków przeciwbiegunkowych kał może ulec prawie całkowitemu odbarwieniu.