Choroby neurodegeneracyjne. Czy można im zapobiec dzięki diecie?

Co to jest neurodegeneracja i czym się objawia? 

Neurodegeneracja mózgu jest procesem nieodwracalnym i postępującym. Uszkodzone komórki nerwowe nie mają zdolności do regeneracji i w efekcie obumierają.  

Choroby neurodegeneracyjne są dość zróżnicowaną pod względem biologicznym i klinicznym grupą chorób.  

Możemy zaliczyć do nich m.in.: 

• chorobę Alzheimera, 
• chorobę Parkinsona, 
• rdzeniowy zanik mięśni, 
• stwardnienie rozsiane, 
• stwardnienie zanikowe boczne. 

Wpływ na powstawanie wyżej wymienionych zaburzeń mają czynniki: 

• wrodzone (genetyczne) – związane z mutacjami w poszczególnych genach;  
• nabyte, np. wypadki, urazy głowy, nieodpowiednia dieta, brak aktywności fizycznej (co w konsekwencji może prowadzić do cukrzycy, nadwagi i otyłości oraz chorób układu krążenia), toksyczne składniki z diety lub ze środowiska (alkohol, narkotyki, mykotoksyny). 

Powszechnie przyjęło się, że choroba Alzheimera dotyczy głównie osób starszych. Wynika to z tego, że objawy choroby w dużym nasileniu, u większości osób, widoczne są w wieku 60 lat i więcej. Jednak zmiany w organizmie prowadzące do choroby mogą rozpoczynać się nawet kilkadziesiąt lat wcześniej.  

Obecnie nie istnieją leki lub terapie, które mogłyby całkowicie wyleczyć z choroby neurodegeneracyjnej. Nie można cofnąć powstałych już zmian, ale da się chorobę spowolnić i złagodzić dolegliwości. Ważna niewątpliwie jest profilaktyka, która pomoże przeciwdziałać powstaniu i rozwinięciu choroby. 

Analizując czynniki mające wpływ na powstawanie chorób neurodegeneracyjnych, można stwierdzić, że styl życia ma duże znaczenie. Nadwaga i otyłość spowodowane niewłaściwą dietą, cukrzyca i choroby układu krążenia, to przyczyny chorób objęte tzw. zespołem metabolicznym. Badania jednoznacznie pokazują, że nadmierne spożycie produktów z dużą ilością tłuszczów trans wpływa znacząco na zaniki pamięci u osób poniżej 45. roku życia.  

Odpowiednia dieta może przyczynić się do polepszenia funkcjonowania mózgu i w rezultacie do zapobiegania neurodegeneracji. 

W takim razie, co jeść, a jakich produktów unikać? 

U podłoża chorób neurodegeneracyjnych leżą chroniczny stan zapalny, podwyższony poziom acetylocholinoesterazy i działanie wolnych rodników. Idealnym rozwiązaniem jest dieta przeciwdziałająca tym czynnikom, czyli bogata m.in. w antyoksydanty, polifenole, nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy i minerały.  

Żywienie w chorobie powinno być zgodne z zasadami racjonalnego odżywiania, aby dostarczało odpowiedniej ilości energii potrzebnej do utrzymania właściwej masy ciała i dobrego stanu zdrowia.  

Plan żywieniowy powinien obejmować 5 mniejszych posiłków w ciągu dnia. Stosuj odtłuszczone produkty mleczne, chude mięso, drób i ryby. Do przygotowywania potraw używaj olejów roślinnych (np. rzepakowy, oliwa). Zdecydowanie unikaj tłuszczów pochodzenia zwierzęcego (np. masło, smalec). Przyczyniają się one do wzrostu ryzyka rozwoju miażdżycy, która z kolei może spowodować niedotlenienie mózgu. 

Ważnym elementem w codziennych posiłkach powinny być owoce (maliny, jagody, borówki, truskawki, żurawina itp.) i warzywa (np. szpinak, jarmuż, brokuły), które są cennym źródłem przeciwutleniaczy, związków fenolowych, witamin i naturalnego błonnika.   Zwróć uwagę na odpowiednią ilość płynów, najlepiej wody lub naparów ziołowych.  

Zrezygnuj z przetworzonej żywności, słodyczy, fast foodów i napojów gazowanych. Wprowadź również umiarkowaną, ale regularną aktywność fizyczną, dostosowaną do sprawności.