Rak tarczycy. Jak się objawia?

Tarczyca to narząd znajdujący się w przedniej części szyi pod krtanią, wyczuwalny nawet dla niewprawionej osoby. Jednak odróżnienie tarczycy chorej od zdrowej może odbyć się tylko drogą badań obrazowych (np. USG) oraz biopsji. Prawidłowa tarczyca składa się z dwóch płatów połączonych węziną. Gruczoł ten wytwarza hormony: trójjodotyroninę i tyroksynę, odpowiadające za regulację metabolizmu oraz kalcytoninę, uczestniczącą w regulowaniu gospodarki wapniowej.

Czym jest rak tarczycy?

Choroba nowotworowa zawsze dotyczy nieprawidłowo rozwijających się komórek. Te nieprawidłowe (zmutowane) komórki dzielą się w nieograniczonej ilości, w bardzo dużym tempie, przez co często przyjmują postać guza wystającego poza właściwe granice tkanki.

Wyróżniamy kilka typów złośliwych nowotworów tarczycy:

• rak brodawkowaty – najczęstszy i najlepiej rokujący. Rośnie wolno, a nawet, w przypadku przerzutów do lokalnych węzłów chłonnych, charakteryzuje się bardzo dobrymi wynikami leczenia;
• rak pęcherzykowaty – stanowi 10% wszystkich nowotworów złośliwych tarczycy. Częściej niż rak brodawkowaty daje przerzuty odległe (np. do płuc) i choć nie daje tak dobrego rokowania, jak rak brodawkowaty, to wciąż w większości wcześnie wykrytych guzów jest wyleczalny. UWAGA! Nie należy mylić podtypu pęcherzykowatego raka brodawkowatego z rakiem pęcherzykowatym. Pierwszy z nich ma lepsze rokowania;
• rak z komórek Hurtle’a – ciężki do zdiagnozowania, trudniejszy do wyleczenia;
• rak rdzeniasty – rokowanie zdecydowanie gorsze niż w przypadku wcześniej wymienionych raka rdzeniastego i pęcherzykowatego. Powstaje z komórek C tarczycy, które wydzielają kalcytoninę;
• rak anaplastyczny – najcięższy do leczenia z raków tarczycy. Występuje rzadko (2% wszystkich nowotworów złośliwych tarczycy) i postępuje niezwykle szybko.

Rak tarczycy – objawy

Większość nowotworów złośliwych tarczycy zostaje rozpoznanych przez lekarza rodzinnego, do którego pacjent zgłasza się z guzkami podskórnymi na przedniej stronie szyi, bądź powiększonymi węzłami chłonnymi.

Raki tarczycy zostają również sporadycznie rozpoznawane podczas badania tarczycy przez podejrzenie niedoczynności tego narządu.

Bardzo rzadko guzki tarczycy mogą powodować objawy, takie jak ból, chrypka (poprzez ucisk na nerw krtaniowy wsteczny unerwiający narząd mowy) czy nawet trudności w połykaniu lub oddychaniu.

Większość guzków wyczuwalnych podczas badania palpacyjnego (dotykowego) nie jest guzami nowotworowymi i nie wymaga leczenia. Jednak każdy z guzów powinien być zgłoszony lekarzowi, a następnie poddany badaniu USG.

Rak tarczycy – leczenie

Jak w większości nowotworów, leczenie zależy od stadium zaawansowania.

Chirurgia

Usunięcie jednego płata tarczycy, tzw. lobektomia, jest możliwe w przypadku mało złośliwych nowotworów (wysoko zróżnicowanych), które nie zdążyły przerzutować. Część pacjentów po usunięciu płata może nie wymagać suplementacji hormonalnej tyroksyną.

Tyroidektomia to najczęściej przeprowadzana operacja tarczycy. Polega na całkowitym usunięciu narządu. Po tym zabiegu konieczna jest suplementacja hormonami tarczycy do końca życia.

Z usunięciem tarczycy wiąże się ryzyko przecięcia nerwu krtaniowego wstecznego, czego powikłaniem może być zmiana głosu, chrypka. Obecnie wiele ośrodków stosuje metody zapobiegające temu powikłaniu, dzięki czemu jest ono coraz rzadsze. Pacjent, któremu zalecana jest taka operacja, ma prawo upewnić się, jakimi metodami zmniejszającymi ryzyko uszkodzenia nerwu krtaniowego wstecznego dysponuje szpital.

Dodatkowym ryzykiem związanym z tyreidektomią jest utrata przytarczyc – narządów umieszczonych w miąższu tarczycy, które wydzielają parathormon. Jest to substancja, która ma główny udział w gospodarce fosforanowo-węglanowej.

Terapia radiojodem

Kolejną ze skutecznych metod leczenia raka tarczycy jest terapia radioaktywnym izotopem jodu. Tarczyca wychwytuje niemal cały spożyty jod, więc ta metoda może być uznana za leczenie miejscowe, bez powikłań dla całego organizmu. Jest to standardowa terapia w przypadku raka brodawkowatego i pęcherzykowatego. Po terapii radiojodem konieczna jest dożywotnia suplementacja hormonów tarczycy.

Radioterapia

Zazwyczaj nazywane przez pacjentów „lampami”. Częstotliwość i dawka radioterapii zostaje określona przez lekarza specjalistę – radioterapeutę. Najczęściej terapia odbywa się w cyklu kilkutygodniowym przez 5 dni w tygodniu.

Chemioterapia

Stosowana w przypadku rozsianej postaci nowotworu. Jest leczeniem układowym, więc należy spodziewać się największej ilości działań niepożądanych. Najczęstsze spośród nich to:

• utrata włosów,
• suchość w ustach,
• osłabienie,
• biegunka,
• nudności,
• wymioty,
• wysypki.

Choroby tarczycy dotykają coraz większej części społeczeństwa. Nie warto więc zwlekać z wizytą u lekarza, gdy wyczujemy na szyi niepokojące guzki lub powiększone węzły chłonne. Badanie USG oraz biopsja rozwieją wszelkie wątpliwości i pomogą w podjęciu decyzji o leczeniu. Należy również podkreślić, że im szybsze wykrycie raka tarczycy, tym większe szanse na leczenie zakończone sukcesem.

Przeczytaj również:
Zaburzenia pracy i choroby tarczycy