Jakie właściwości ma czarcie żebro?

Medycyna ludowa od wieków stanowi jedno ze źródeł wiedzy na temat ziół. Niegdyś zapomniane rośliny po wielu latach wracają do łask, a przykładem jest czarcie żebro.

Czarcie żebro – co to jest?

Ostrożeń warzywny (łac. Cirsium oleraceum) to roślina z rodziny astrowatych, występująca popularnie w Azji, północnej Afryce, Ameryce Południowej oraz Europie (z wyjątkiem basenu Morza Śródziemnego). Znajduje się na terenach podmokłych, torfowiskach i łąkach.  Jest byliną o silnym korzeniu w postaci kłącza, nad ziemię wyniesione są łodygi, a na nich nierówno ząbkowane liście. Zarówno łodyga, jak i liście są omszone, a meszek po ususzeniu staje się kłujący. 

Ostrożeń pospolicie jest nazywany czarcim żebrem czy pietra zielem, ze względu na specyficzny wygląd korzenia. Niegdyś był powszechnie dostępny na targowiskach czy w aptekach na Pomorzu i w Wielkopolsce. Według medycyny ludowej roślina ta posiadała magiczną moc. Krążyła bowiem pogłoska, zgodnie z którą kąpiel w naparze z czarciego żebra odpędzała złe uroki. 

Kłącze oraz młoda roślina są jadalne. W Indiach i Japonii ostrożeń jest popularnie hodowanym warzywem ze względu na dużą zawartość:

• białka,
• magnezu, 
• potasu,
• wapnia. 

Surowcem leczniczym jest ziele ostrożenia zbierane na początku jego kwitnienia (na początku lipca). Liście suszy się w cieniu, w przewiewnym miejscu. Możliwe jest także jego suszenie w suszarniach, w temperaturze ok. 30°C. 

W składzie chemicznym czarciego żebra znajdują się:

• flawonoidy (linaryna, pektolinaryna, apigenina), 
• fitosterole (stigmasterol), 
• alkaloidy, 
• acetyleny, 
• fenolokwasy, 
• triterpeny (β-amrynya, lupeol), 
• laktony seskwiterpenowe, 
• lignany (arktyna),
• sole mineralne. 

Czarcie żebro – właściwości

Wyciąg z ziela czarciego żebra stosuje się jako środek moczopędny, ogólnie odtruwający i antyoksydacyjny. Kwasy fenolowe obecne w jego składzie chemicznym wywołują efekt żółciopędny i żółciotwórczy. Wykazano także jego działanie przeciwzapalne, porównywalne do kwasu acetylosalicylowego, dzięki obecności pektolinaryny. Może być stosowany jako środek przeciwreumatyczny – pomocniczo w reumatoidalnym zapaleniu stawów, mięśni czy dnie moczanowej.

Znajduje także zastosowanie w kosmetyce jako płukanka na wypadające włosy i łupież. Wyciągi z czarciego żebra zastosowane zewnętrznie pomagają przy:

• zapaleniu spojówek, 
• wysypce alergicznej, 
• świądzie skóry, 
• trądziku,
• oparzeniach słonecznych.

Ostrożeń wykazuje również działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne, stymuluje odporność i wzmacnia organizm. Wykazuje również działanie przeciwkrwotoczne.

Czarcie żebro – przeciwwskazania

Ostrożeń stosowany w nadmiarze może mieć toksyczny wpływ na organizm i powodować stłuszczenie wątroby, ze względu na zwiększenie kumulacji lipidów w jej komórkach. Prowadzi to do ryzyka choroby przewlekłej. 

Jak widać, spektrum działania czarciego żebra jest niezwykle szerokie. Wynika to z mnogości znajdujących się w nim substancji chemicznych, które wykazują wyżej opisane właściwości. 

Źródło:

Global Biodiversity Information Facility, GBIF 3113650.