Kwasy AHA – jak działają na skórę?

Charakterystyka kwasów AHA 

Kwasy AHA występują naturalnie w przyrodzie w większości w owocach, dlatego nazywane są również kwasami owocowymi.  Przedstawicielami kwasów AHA są między innymi:  

• kwas glikolowy (o najmniejszej masie ze wszystkich kwasów AHA),  
• kwas mlekowy,  
• kwas jabłkowy,  
• kwas migdałowy,  
• kwas cytrynowy. 

Zastosowanie kwasów AHA w przemyśle kosmetycznym 

Kwasy AHA dzięki swoim właściwościom wykorzystywane są głównie w przemyśle kosmetycznym. Ich masa cząsteczkowa oraz dobra rozpuszczalność w wodzie wpływają na przenikalność do podstawowych warstw naskórka. Działanie kwasów polega przede wszystkim na złuszczaniu oraz normalizowaniu skóry. Proces złuszczania odbywa się dzięki zmniejszeniu stężenia jonów Ca2+ w naskórku oraz usuwaniu jonów ze zrostów komórkowych. Dzięki temu kwas przywraca odpowiednią grubość skóry oraz wyrównuje jej koloryt. Kwasy AHA początkowo były stosowane w leczeniu hiperkeratozy i innych chorób skóry wpływających na obrót podskórny. Okazało się, że ponadto sprawiają one, że skóra staje się miękka i gładka. Dzięki zastosowaniu kwasów AHA zmarszczki zostają spłycone, plamy stacze rozjaśnione, a widoczność wyprysków ulega zmniejszeniu. Kwasy AHA poprawiają również funkcję bariery podskórnej, zwiększają proliferację i grubość naskórka oraz przywracają nawilżenie i czystość poprzez wzrost poziomu kwasu hialuronowego. 

Właściwości kwasów AHA 

Kwas glikolowy jest kwasem o najmniejszej masie cząsteczkowej ze wszystkich kwasów AHA. Jest słabszy od kwasu migdałowego, dlatego wykazuje umiarkowany stopień podrażniania. Działanie kwasu glikolowego zależy od wartości pH. Im niższe pH, tym większe złuszczenie naskórka, ponieważ przy niskim pH kwas glikolowy reguluje proces keratynizacji naskórka, co pobudza jego złuszczanie. Przy wyższych wartościach pH kwas działa nawilżająco. Przy stężeniu 20-70% kwas ten wykorzystuje się do peelingów powierzchniowych, ponieważ nie powoduje koagulacji białek. Aplikowanie kwasu na skórę działa metabolicznie poprzez hamowanie enzymów, które są odpowiedzialne za powstawanie wiązań jonowych pomiędzy komórkami warstwy rogowej naskórka. Kwas glikolowy pobudza również mnożenie fibroblastów, które odpowiadają za produkcję kolagenu. Wpływa to na poprawę jędrności i elastyczności skóry, spłycając drobne zmarszczki i redukując przebarwienia skórne. Preparaty zawierające w swoim składzie kwas glikolowy zalecane są osobom zmagającym się z trądzikiem. 

Kwas mlekowy jest określany jako niezwykły kwas AHA. Jest dobrze znanym składnikiem naturalnego kompleksu nawilżającego skóry i jest uważany za doskonały środek nawilżający. Stosowany w celu zapobiegania wysuszaniu skóry ze względu na jego zdolność do zwiększania produkcji ceramidów przez keratynocyty (komórki wytwarzające keratynę) w naskórku. Wyróżniamy dwa rodzaje kwasu mlekowego – kwas L- oraz D-mlekowy. Najlepsze produkty do pielęgnacji skóry są oparte na kwasie L-mlekowym. Kwas ten jest popularny w pielęgnacji przeciwstarzeniowej i nawilżającej skórę oraz może pomóc w wyrównaniu kolorytu skóry bez efektu wybielania lub wyraźnego rozjaśniania. 

Kolejnym kwasem należącym do grupy alfa-hydroksykwasów jest kwas cytrynowy wytwarzany z ekstraktów z owoców cytrusowych. Jego głównym zadaniem jest neutralizacja poziomu pH skóry i wyrównanie szorstkich plam na skórze. Może również pomóc w zapewnieniu odpowiedniej ochrony przed promieniowaniem UV w połączeniu z odpowiednimi kremami z filtrem. 

Kwas jabłkowy, zawarty w jabłkach oraz rabarbarze, podobnie jak inne AHA złuszcza powierzchowną warstwę skóry. Wykazuje więc działanie wygładzające, redukujące przebarwienia oraz trądzik. Jest jednak kilka cech, które odróżniają go od innych kwasów. Kwas jabłkowy jest większą cząsteczką niż inne alfa-hydroksykwasy, co zmniejsza jego penetrację w głąb skóry. W związku z tym, jeśli inne kwasy powodują podrażnienie naszej skóry, kwas jabłkowy może być dobrą alternatywą. Jednakże jest również mniej skuteczny niż inne kwasy, ponieważ nie może wnikać tak głęboko w skórę, dlatego często łączy się go z innymi AHA. Ponadto zmniejsza lepkość komórek skóry, które mogą zatykać pory, pozostawiając świecącą cerę oraz nierówną teksturę. Poprzez złuszczenie komórek skóra staje się jaśniejsza. Kwas jabłkowy jest również środkiem utrzymującym wilgoć w skórze – pozostaje ona nawilżona i odświeżona. W związku z tym często znajdziemy go w składzie kremów nawilżających. Kwas jabłkowy równoważy pH skóry w przeciwieństwie do innych alfa-hydroksykwasów. Bardzo cienka, kwasowa warstwa osadzająca się na powierzchni skóry jest również niezbędna, aby działać jako bariera przeciwko bakteriom i wirusom. 

Kwas migdałowy to alfa-hydroksykwas wydobywany z gorzkich migdałów. Podobnie do kwasu jabłkowego jest delikatniejszy dla skóry. Kwas migdałowy to składnik przeciwdziałający starzeniu się skóry. Działa, przyspieszając wymianę komórek poprzez rozpuszczenie drobnych wiązań, które trzymają komórki skóry razem. Pomaga to usunąć z jej powierzchni martwy naskórek, który może powodować matowienie cery, a także powstawanie drobnych zmarszczek. Wzmacnia również kolagen oraz redukuje przebarwienia. Poprzez regulację produkcji sebum zmniejsza trądzik. Wykazano, że kwas migdałowy redukuje melazę (jasnobrązową lub szarawą pigmentację skóry) nawet o 50% w ciągu czterech tygodni jego stosowania, co skutkuje równomiernym kolorem cery. Właściwości antybakteryjne kwasu migdałowego są pomocne w leczeniu trądziku.  

Przeciwwskazania do stosowania kwasów AHA  

Osoby wykazujące alergie skórne i opryszczkę nie mogą stosować kwasów AHA.  

Kobiety ciężarne oraz karmiące piersią powinny skonsultować ze swoim lekarzem każdorazową chęć zastosowania peelingów na bazie kwasów AHA.  

Kwasy AHA ze względu na swoje właściwości nie powinny być stosowane w okresie letnim, ponieważ nasz naskórek jest wówczas bardziej narażony na poparzenia oraz przebarwienia. Ponadto osoby stosujące kurację stężonymi retinoidami nie powinny łączyć jej z kwasem salicylowym, ponieważ przyczynimy się do większego podrażnienia skóry. Wyjątkiem jest kwas migdałowy, który nie uwrażliwia cery na promienie słoneczne, dlatego jako jedyny może być stosowany przez cały rok. 

Alfa-hydroksykwasy są kwasami owocowymi. Ze względu na swoje właściwości kwasy te znalazły zastosowanie w kosmetologii. Są używane w postaci kremów, toników, maseczek czy serum. Wykazują działanie złuszczające, normalizujące oraz poprawiające koloryt skóry. Ze względu na możliwość przeniknięcia w głąb naskórka należy zachować ostrożność w trakcie ich stosowania.