Składniki kosmetyków – które z nich są bezpieczne?

Olejki eteryczne i absoluty 

To substancje zapachowe pochodzące z roślin. Ich cechą charakterystyczną jest intensywny zapach, który zależy od tego, z jakiej rośliny pozyskano ekstrakt. Należy jednak pamiętać, by stosować je zewnętrznie, w odpowiednio rozcieńczonej postaci, gdyż w zbyt wysokich stężeniach mogą powodować silne reakcje np. podrażnienia skóry. Szczególną ostrożność w stosowaniu olejków eterycznych powinny zachować kobiety w ciąży oraz dzieci, a także alergicy.

Do najbardziej charakterystycznych olejków należą:  

• cynamonowy (działanie rozgrzewające),  
• goździkowy (działanie antyseptyczne),  
• cytrynowy (zwęża pory, rozświetla skórę),  
• jaśminowy (do pielęgnacji skóry i włosów),  
• lawendowy (działanie antyseptyczne, przeciwłupieżowe),  
• różany (działanie tonizujące skórę).  

Wyżej wymienione olejki dodaje się do różnorodnych kosmetyków celem nadania przyjemnego zapachu, a także wzmocnienia dobroczynnego działania kosmetyku. W związku z wykazywanymi właściwościami, olejki eteryczne dodawane są do kosmetyków służących do pielęgnacji twarzy (kremy, toniki, maseczki), ciała (balsamy, żele), włosów (maseczki, odżywki, szampony). 

Tłuszcze stałe i masła 

Do pielęgnacji skóry i włosów najlepiej nadają się nierafinowane oleje tłoczone na zimno, które zachowują najwięcej witamin i korzystnych właściwości. Do najczęściej stosowanych tłuszczy zalicza się masło shea oraz oleje: kokosowy, sezamowy, słonecznikowy, migdałowy, rycynowy, arganowy, konopny. Związki te mogą być bazą kosmetyków, a także jednym z wielu dodatkowych składników. Ze względu na swoją konsystencję, tłuszcze wykazują właściwości nawilżające, odżywcze, wspomagające leczenie stanów zapalnych. 

Witaminy 

Najczęściej wykorzystywanymi witaminami do produkcji kosmetyków są witaminy: E, A, F, K, C oraz B5. Witaminy wykazują wielorakie działanie, toteż mogą być wykorzystywane jako substancje nawilżające, antyutleniacze, emolienty, filtry UV, a także substancje zapobiegające powstawaniu szkodliwych związków na skórze. 

Witamina E 

Rozpuszczalna w tłuszczach, dodawana do tzw. preparatów emulsyjnych. Jej źródło stanowią oleje roślinne (słonecznikowy, kukurydziany, awokado), zielone części roślin oraz produkty zbożowe. Witamina E chroni przed utlenianiem i uszkodzeniem lipidowej warstwy naskórka. Kosmetyki zawierające witaminę E zapobiegają powstawaniu oparzeń słonecznych, ponadto wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe. Witamina E ponadto ma działanie nawilżające, ujędrniające i odżywcze. Korzystne działanie witaminy E zauważalne jest przy jej stężeniu w granicach 1,5-3%.  

Witamina A 

Jej pochodną jest retinol. Rozpuszcza się w tłuszczach, a jej dobrym źródłem jest tran. Witamina A reguluje proces keratynizacji naskórka, wspomagając jego regenerację. Reguluje również proces złuszczania się skóry. Stosowanie preparatów zawierających witaminę A działa stymulująco i odżywczo na skórę właściwą, poprawia jej nawilżenie, zapobiega wiotczeniu. Ponadto działa wybielająco na skórę, zmniejszając ilość przebarwień. W gabinetach kosmetycznych witamina ta używana jest w celu redukcji zmarszczek oraz usuwania uszkodzeń skóry spowodowanych promieniowaniem UV. Kwas retinowy, pochodna witaminy A usuwa zewnętrzną warstwę naskórka, dzięki czemu skóra staje się jaśniejsza i bardziej miękka.  

Witamina C  

Wykazuje działanie antyoksydacyjne, chroni organizm przed starzeniem się. Ponadto przyspiesza gojenie się ran, wywiera korzystny wpływ na produkcję kolagenu, ma właściwości złuszczające i rozjaśniające. Preparaty z witaminą C zalecane są do pielęgnacji skóry z przebarwieniami i zmianami trądzikowymi. 

Witamina F  

Jest mieszaniną nienasyconych kwasów tłuszczowych: arachidonowego, linolenowego i linolowego. Wpływa korzystnie na przyswajanie witamin A, E oraz D. Preparaty zawierające w swoim składzie witaminę F zapobiegają utracie wody przez skórę oraz hamują procesy starzenia jej warstwy powierzchniowej. Witamina ta chroni również naszą skórę przed czynnikami zewnętrznymi, tworząc cienki film na jej powierzchni. Dodawana jest najczęściej do kremów i balsamów natłuszczających, ale również szamponów przeznaczonych do włosów zniszczonych. 

Witamina B5  

Kwas pantotenowy występujący w komórkach w postaci koenzymu A. Wykazuje właściwości nawilżające, przeciwzapalne, zmiękczające. Ze względu na swoje właściwości, witamina ta dodawana jest niemalże do każdego rodzaju kosmetyków – sprawdzi się w pielęgnacji ciała i włosów. Witamina B5 nie uczula, jest nietoksyczna i aktywna biologicznie. 

Zioła 

Są bogate w liczne pierwiastki pozytywnie wpływające na cerę. Dzięki synergistycznemu działaniu poszczególnych składników wykazują wyjątkowe właściwości lecznicze. Do najpowszechniejszych ziół należą: 

• aloes – działa kojąco na skórę, posiada właściwości antyseptyczne i przeciwzapalne; 
• szałwia – wykazuje działanie bakteriobójcze, tonizuje i oczyszcza skórę, zwęża pory, zapobiega nadmiernemu przetłuszczaniu; 
• mięta – działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie, łagodzi uczucie swędzenia po ukąszeniach przez owady.  
• pokrzywa – tonizuje skórę, dezynfekuje skaleczenia i oparzenia; stosowana jest do pielęgnacji włosów, ponieważ wzmacnia je, reguluje wydzielanie sebum i wspomaga leczenie łupieżu. 

Mocznik 

Naturalna substancja chemiczna, która powstaje w organizmie jako metabolit białek i związków azotowych. Wydzielany jest z naszego organizmu wraz z potem i moczem. Mocznik w kosmetykach wspomaga regenerację suchego naskórka i redukuje przebarwienia. Wykorzystywany jest przede wszystkim w produktach przeznaczonych do pielęgnacji stóp. Dermatolodzy przepisują również kremy z mocznikiem dla osób cierpiących na łuszczycę oraz inne dermatozy. 

Przeczytaj również:
Konserwanty w kosmetykach – czy są bezpieczne?
Jak przygotować macerat?