Badanie CRP. Kiedy warto je wykonać?
Masz gorączkę, kaszlesz, boli Cię gardło? Po wykonaniu domowego testu CRP zadecydujesz, czy konieczna jest pilna konsultacja z lekarzem. Czym jest CRP i jakie są jego normy?
CRP – co to jest?
CRP to białko tzw. ostrej fazy, wytwarzane w wątrobie na skutek działania cytokin prozapalnych. Badanie w warunkach laboratoryjnych i domowe testy CRP pozwalają stwierdzić, czy w organizmie pacjenta toczy się stan zapalny.
CRP – norma
Wynik CRP mówi nam o przyczynie stanu zapalnego:
- CRP poniżej 8 mg/l może świadczyć o podłożu wirusowym,
- CRP powyżej 100 mg/l może sugerować zakażenie bakteryjne.
Wartość CRP poniżej 10 mg/l to stan zapalny o niskim stopniu. Wszystkie wartości powyżej 10 mg/l to istotne klinicznie stany zapalne, które należy zweryfikować.
Toczący się stan zapalny prowadzi do zachwiania homeostazy, czyli równowagi organizmu. Wzrasta liczba leukocytów i komórek żernych, dochodzi do syntezy białek ostrej fazy. Wówczas zostają uruchomione działania związane z odpowiedzią komórkową i humoralną organizmu.
Dzięki badaniu poziomu CRP we krwi możemy uniknąć nieuzasadnionej antybiotykoterapii.
Jak wysokie CRP powinno niepokoić?
Marker stanu zapalnego (CRP) jest bardzo czuły – odzwierciedla odpowiedź organizmu na toczące się procesy zapalne, zakażenia, urazy i choroby autoimmunologiczne.
Zdecydowanie podwyższona wartość CRP ma miejsce w:
- zakażeniach o podłożu bakteryjnym, grzybiczym, pasożytniczym;
- reumatoidalnym zapaleniu stawów;
- chorobach sercowo-naczyniowych – w towarzystwie nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, otyłości, w zawale serca;
- chorobach przewodu pokarmowego, np. zapaleniu jelit;
- pierwotnym raku wątrobowo-komórkowym i nowotworach złośliwych;
- układowych chorobach tkanki łącznej – szczególnie podczas zaostrzeń;
- ostrym zapaleniu trzustki;
- okresie pooperacyjnym.
Bardzo wysoką wartość CRP organizm osiąga w:
- ostrym martwiczym zapaleniu trzustki;
- chorobach z uszkodzeniem wielonarządowym;
- systemowej reakcji zapalnej (SIRS);
- zakażeniu ogólnoustrojowym;
- obszernej martwicy tkankowej.
CRP wykorzystujemy też pomocniczo w trakcie sepsy w celu monitorowania rozwoju choroby.
Przygotowanie do badania CRP
Na badanie CRP możemy zgłosić się do każdego laboratorium. Jeśli badanie zostało zlecone w normalnym trybie, pacjent powinien być na czczo.
Często jednak pierwszy pomiar CRP odbywa się w trybie pilnym, aby jak najszybciej otrzymać wynik badania. Pacjent może je wykonać niezależnie od wcześniejszego spożycia posiłku.
Badanie jest w pełni bezpieczne i nie ma żadnych przeciwwskazań do jego wykonania.
CRP – diagnostyka w domu
Wartości CRP bardzo szybko się zmieniają, dlatego popularnością cieszy się badanie CRP w tzw. czasie rzeczywistym.
Wynik CRP możemy uzyskać już w ciągu kilku minut. Wystarczy użyć testów point of care (POC) CRP lub wykonać test z krwi w warunkach domowych.
Domowy test CRP-Screen możesz wykonać w przypadku objawów:
- infekcji dróg oddechowych,
- grypy i przeziębienia,
- zapalenia płuc i oskrzeli,
- infekcji po ekstrakcji zęba,
- zatrucia.
Przeczytaj również:
Czy leki wpływają na wynik badania krwi?
- Byrska M., Stańczak A., Białko C-reaktywne jako marker procesów zapalnych. Zastosowanie testów point of care CRP w samokontroli zdrowia (część II), Lek w Polsce, Diagnostyka, s. 26-31.
- Nowicka G., Practical possibilities of inflammatory markers use in the evaluation of ischemic heart disease, Przewodnik Lekarza, vol. 8, nr. 2, 2005, s.52-55.
- Madaliński K., Gregorek H., Szczepańska-Szerej H. i in., Test CRP wysokiej czułości w diagnostyce i monitorowaniu chorób reumatycznych, Reumatologia, 2005, s. 315-318.
- Siudzińska A., Łobos M., Sujecki A. i in., Analiza porównawcza wyników oznaczeń laboratoryjnych biomarkerów zapalenia – wskaźnika sedymentacji krwinek czerwonych (ESR) i białka C-reaktywnego (CRP) w stanach zapalnych u pacjentów hospitalizowanych, Folia Medica Lodziensia, 2013, s. 207-233.
- Ruciński T., Kuśmierz J., Romuk E. i in., Ocena stężenia markerów stanu zapalnego u chorych z krytycznym niedokrwieniem kończyn dolnych poddawanych operacji rekonstrukcji tętnic, Chirurgia Polska, 2013, s.124-133.
- Eklund C.M., Proinflammatory cytokines in CRP baseline regulation, Adv. Clin. Chem., 2009.
- Paraskevas K., Mikhailidis D., C-reactive protein (CRP): more than just an innocent bystander?, Current Medical Research and Opinion, 2008, s. 75-78.
- Wetterö J., von Löhneysen S., Cobar F., Kristenson M., Garvin P., Sjöwall C., Pronounced Diurnal Pattern of Salivary C-Reactive Protein (CRP) With Modest Associations to Circulating CRP Levels, Front Immunol., 2021.
- Kiedy wykonać badanie białka CRP?, Diagnostyka, 2020.
- Wiercińska M., Badanie CRP. Jakie są normy CPR? Czy duże stężenie CRP powinno niepokoić?, Medycyna Praktyczna, 2021.
Świetny artykuł, bardzo pomocne informacje!
Dziękujemy! ?
Te domowe testy to straszne dno. Trzeba by krwawić solidnie żeby zebrać całą probówkę krwi, tzn pipetę. Nie wyobrażam sobie robić to dziecku, dla mnie to było bardzo trudne.
Testy diagnostyczne do użytku domowego, w tym szybki test CRP – są wyrobami medycznymi, które od wielu lat w tej samej postaci są używane również przez profesjonalistów (lekarze, szpitale, laboratoria) w ramach tzw. diagnostyki point of care – czyli badań wykonywanych przy pacjencie. W przypadku testu CRP – jest to dokładnie ten sam produkt, jakiego na całym świecie używają lekarze. U dzieci i dorosłych w warunkach ambulatoryjnych rutynowo wykonuje się szybkie testy CRP z krwi włośniczkowej pobranej z nakłucia palca. Tutaj również ma zastosowanie taka sama procedura pobrania krwi do pipety (mikrokapilary), a sama objętość pobieranej krwi jest niewielka. Pacjent zgodnie z zaleceniami powinien odpowiednio przygotować się do pobrania krwi (m.in. masaż palca, ogrzanie dłoni) – celem zwiększenia ukrwienia. Należy również pamiętać o prawidłowym dociśnięciu do opuszka palca automatycznego nakłuwacza i nie ściskaniu pipety podczas pobrania – ponieważ uniemożliwia to swobodną migracje krwi. Postępując zgodnie z instrukcją użytkowania, pobranie krwi – nawet u dziecka, nie powinno sprawiać kłopotu.
Bo nie pobiera się całej probówki, tylko bardzo małą ilość krwi do zaznaczonej lini (z 2 krople wystarczą). Robię te testy dzieciom od paru lat i po badaniu laboratoryjnym wynik zawsze się zgadza.
Dzięki temu testowi uniknąłem niepotrzebnego zażywania antybiotyku.
Bardzo ładnie opisane, jasno i zrozumiałe, bez większego wchodzenia w stricte medyczne wyjaśnia.
Niestety to prawda wiekszosci lekarzom w polsce wygodniej po prostu zapisywać antybiotyk jak landrynki.