Gastropareza – przyczyny, objawy, leczenie

Gastropareza – co to jest? 

Gastropareza to zaburzenie funkcjonowania przewodu pokarmowego. Polega na opóźnieniu opróżniania żołądka. Jego skutkiem są zwykle zaleganie pokarmu i rozciągnięcie ścian żołądka.  

Etiologia schorzenia jest zróżnicowana. Często występuje gastropareza idiopatyczna, u części pacjentów choroba towarzyszy cukrzycy.  Układ pokarmowy człowieka przesuwa pokarm, wykonując ruchy perystaltyczne. Ruchy te kontrolowane są przez autonomiczny układ nerwowy i nie zależą od naszej woli. Zmiany neurologiczne przyczyniają się do wystąpienia gastroparezy.

Gastropareza – przyczyny 

Gastopareza idiopatyczna, która cechuje się niejasną przyczyną jej występowania, może być związana z zakażeniem wirusowym.  

Innymi czynnikami wpływającymi na wystąpienie gastroparezy są:  

• choroby układu nerwowego, 
• zabiegi chirurgiczne w obrębie przewodu pokarmowego,  
• cukrzyca.  

Objawy mogą pojawić się także na skutek zażywanych leków, takich jak opioidowe leki przeciwbólowe, leki antycholinergiczne czy analogi GLP-1 (grupa leków stosowanych w leczeniu cukrzycy). 

Gastropareza może być także spowodowana chorobami: 

• chorobą Parkinsona, 
• twardziną układową, 
• niewydolnością nerek, 
• toczniem rumieniowatym, 
• stwardnieniem rozsianym, 
• amyloidozą, 
• mastocytozą układową, 
• niedokrwieniem jelit. 

Gastropareza – objawy 

Objawami choroby są najczęściej nudności i wymioty. Chory po posiłku odczuwa, że jego brzuch jest pełny i zwykle bardzo szybko pojawia się uczucie sytości podczas jedzenia. Mogą występować wzdęcia i uczucie dyskomfortu. Cięższe przypadki choroby objawiają się utratą masy ciała i zaburzeniami elektrolitowymi, a także odwodnieniem i niedożywieniem. Na skutek zalegania pokarmu może wystąpić zgaga i odbijanie treścią pokarmową.  

Jak rozpoznać gastroparezę? 

Metody diagnostyczne w przypadku gastroparezy opierają się na ocenie opróżniania żołądka. W diagnostyce stosuje się: 

• metodę podstawową – scyntygrafię z posiłkiem znaczonym radioaktywnym pierwiastkiem – technetem; 
• test oddechowy oceniający stężenie znakowanego dwutlenku węgla po spożyciu pokarmu z odpowiednim izotopem; 
• metodę kapsułki bezprzewodowej oceniającej kwasowość środowiska; 
• endoskopię i badania radiologiczne 

Chorobę stwierdza się w przypadku potwierdzenia opóźnienia opróżniania żołądka. Diagnostyka różnicowa uwzględnia inne choroby, które mogą wywoływać objawy podobne do gastroparezy. Przykładami takich chorób są: 

• choroba wrzodowa, 
• refluks dwunastniczo-żołądkowy, 
• choroba refluksowa przełyku, 
• jadłowstręt, 
• bulimia, 
• niedoczynność tarczycy. 

Leczenie gastroparezy 

Leczenie farmakologiczne gastroparezy opiera się na stosowaniu leków prokinetycznych, które przyspieszają opróżnianie żołądka: 

• domperydonu, 
• erytromycyny, 
• itoprydu (najczęściej stosowany), 
• cizaprydu (stosowany w najcięższych przypadkach choroby). 

Inne substancje przepisywane przez lekarzy: 

• ondansetron, 
• pochodne fenotiazyny – tietylperazyna, 
• leki przeciwhistaminowe – dimenhydrynat. 

Powyższe leki działają objawowo, zmniejszając nudności i hamując wymioty.  

W leczeniu stosuje się także zabieg polegający na wstrzyknięciu toksyny botulinowej w okolice zwieracza odźwiernika. 

Gastropareza a dieta 

Odpowiednie żywienie to istotny element terapii gastroparezy. Odpowiednia dieta może ograniczyć problemy z niedożywieniem. Zaleca się, aby porcje posiłków były mniejsze, lecz spożywane częściej. Należy ograniczyć jedzenie tłustych potraw – posiłki powinny być lekkostrawne. Niewskazane jest spożywanie alkoholu, kawy i czekolady. W ciężkim przebiegu choroby konieczne może okazać się przyjmowanie rozdrobnionego pokarmu, aby zapobiegać niedożywieniu. 

Przeczytaj również:
Nudności i wymioty – jakie mogą być ich przyczyny?