Albumina – czym jest? Kiedy wykonać badanie?
Albumina jest głównym, stanowiącym około 60% wszystkich, białkiem osocza krwi ludzkiej. Wytwarzana jest w komórkach wątrobowych - hepatocytach. Pełni w organizmie wiele istotnych ról.
Albumina jest białkiem nośnikowym dla:
- substancji endogennych: bilirubiny, hormonów steroidowych;
- jonów, np. wapnia;
- aminokwasów aromatycznych, kwasów tłuszczowych;
- wielu leków.
Ponadto odpowiada za utrzymanie prawidłowego ciśnienia onkotycznego krwi.
Oznaczenie stężenia albuminy
Oznaczenie stężenia albuminy wykonywane jest w osoczu lub surowicy (osocze pozbawione fibrynogenu). Krew pobierana jest w godzinach porannych, przed badaniem należy pozostać na czczo.
Prawidłowe stężenie albumin wynosi od 35 do 50 g na litr.
Hipoalbuminemia – przyczyny
Hipoalbuminemia, czyli zmniejszone stężenie albumin w osoczu, występuje w przypadku zmniejszenia biosyntezy albumin w wątrobie w wyniku:
- zmniejszonej podaży białka z pożywieniem, w stanach niedożywienia, jadłowstręcie psychicznym;
- zwiększonego rozpadu białek w organizmie, np. w nowotworach złośliwych, ciężkich stanach infekcyjnych;
- zaburzeń wchłaniania jelitowego oraz trawienia;
- przewlekłych stanów zapalnych;
- chorób wątroby upośledzających jej wydolność, np. w przewlekłych zapaleniach i w marskości wątroby;
Hipoalbuminemia występuje również w przypadku zwiększenia utraty albumin z organizmu drogą:
- nerkową, w chorobach nerek przebiegających z utratą białka;
- przewodu pokarmowego, w przewlekłych zapaleniach jelit lub enteropatiach;
- przez skórę uszkodzoną w oparzeniach lub ranach z wysiękiem;
- ciąży;
- przebiegu bardzo rzadkiej wrodzonej choroby – analbuminemii, będącej zaburzeniem wytwarzania albumin.
Hiperalbuminemia
Hiperalbuminemii, czyli zwiększonego stężenia albumin, nie obserwuje się. Możliwe jest zwiększenie jej stężenia w mechanizmie tzw. hiperproteinemii rzekomej, w której wynik oznaczenia jest zawyżony poprzez zagęszczenie białek krwi w stanach odwodnienia. Stan ten niweluje się, wyrównując zaburzenia wodno-elektrolitowe.
Kiedy lekarz zleca badanie?
Oznaczenie stężenia albumin wykonuje się zwykle u pacjentów obciążonych czynnikami ryzyka wystąpienia hipoalbuminemii – niedożywionych, z chorobami układu pokarmowego, nowotworami złośliwymi, białkomoczem w chorobach nerek, czy z chorobami wątroby. Jest to również przydatny wskaźnik stanu odżywienia pacjenta przed planowanym zabiegiem chirurgicznym – niedobory białkowe wpływają negatywnie na gojenie uszkodzeń tkanek. Prawidłowe stężenie albumin jest także potrzebne dla:
- prawidłowego działania wielu leków;
- transportu istotnych metabolicznie substancji i hormonów;
- utrzymania prawidłowej funkcji układu krążenia, endokrynnego i innych układów organizmu.
Obniżenie stężenia albumin stanowi również wskaźnik zaburzeń funkcji wątroby.
Cena badania
Oznaczenie stężenia albumin w placówce komercyjnej kosztuje zwykle kilkanaście złotych. Przeczytaj również: Jakie zmiany w badaniach laboratoryjnych wywołują zatrucia?
Źródła:
- F. Kokot, L. Hyla-Klekot, S. Kokot, „Interpretacja wyników badań biochemicznych surowicy krwi. Białka” w Badania laboratoryjne. Zakres norm i interpretacja. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2011, s.173-175.
- B. Solnica, „Badania diagnostyczne. Albumina.” w Interna Szczeklika 2020, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2020, s. 946.