Badania profilaktyczne dla wegan i wegetarian. Które wykonać?

Istnieje szereg podstawowych badań profilaktycznych, które każdy z nas powinien wykonywać raz do roku. W niektórych przypadkach częstotliwość czy zakres takich badań może się różnić ze względu na czynniki mające wpływ na wyniki.

Do takich czynników zaliczamy m.in.:

• wiek,
• płeć,
• zażywane leki,
• sposób odżywiania,
• aktywność fizyczną.

W tym artykule skupię się na badaniach, o które warto uzupełnić swoją listę w przypadku diety roślinnej. 

Podstawowe badania profilaktyczne 

Niezależnie od rodzaju diety, warto regularnie wykonywać podstawowe badania.

Zaliczamy do nich: 

• morfologię, 
• badanie OB, 
• glukozę i insulinę na czczo, 
• pełny lipidogram, 
• próby wątrobowe, 
• kreatyninę, 
• TSH, 
• badanie ogólne moczu. 

Poza badaniami krwi i moczu do badań profilaktycznych istotne są: pomiar ciśnienia tętniczego, wizyta u stomatologa, sprawdzanie znamion u dermatologa, cytologia i USG piersi u kobiet oraz badanie PSA u mężczyzn. 

Dodatkowe badania profilaktyczne dla wegan i wegetarian 

Odpowiednio skomponowana dieta roślinna dostarcza wszystkich niezbędnych składników. Warto jednak regularnie monitorować kilka dodatkowych parametrów, przede wszystkim całkowite stężenie witaminy B12. Znajduje się ona wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego, dlatego ryzyko niedoboru jest uzależnione od tego, jak mocno restrykcyjna jest nasza dieta roślinna. Jeśli jesteś na diecie wegańskiej, koniecznie suplementuj witaminę B12. Stosowanie produktów wzbogacanych o tę witaminę nie jest wystarczające do pokrycia całkowitego zapotrzebowania. Warto przemyśleć suplementację także w przypadku diety wegetariańskiej.

Parametry, które pozwolą rzetelnie ocenić poziom witaminy B12, to homocysteina i kwas metylomalonowy. Wahania w tych parametrach mogą świadczyć o nieodpowiednim poziomie witaminy B12. 

Na diecie roślinnej warto uzupełnić badania profilaktyczne o całkowite stężenie żelaza. Mimo że spożycie żelaza z dietą wegańską może być równe lub większe w porównaniu do diety tradycyjnej, weź pod uwagę jego przyswajalność.

Produkty roślinne są źródłem żelaza niehemowego, które jest przyswajane znacznie gorzej niż żelazo hemowe obecne w produktach zwierzęcych. Można temu przeciwdziałać, stosując w diecie strategie poprawiające wchłanianie żelaza. Nie zmienia to jednak faktu, że zarówno poziom żelaza, jak i ferrytyny (wskaźnika zapasów żelaza w organizmie) we krwi jest niższy u osób na diecie roślinnej niż u osób stosujących tradycyjny model żywienia. 

Oznaczenie poziomu wapnia i witaminy D nie znajduje się na liście obowiązkowych badań dla wegan i wegetarian, ale warto je rozważyć. W naszej szerokości geograficznej jesteśmy narażeni na niedobory tej witaminy, dlatego też jej suplementacja jest zalecana przez cały rok. 

Najbogatszym źródłem wapnia, głównego składnika budulcowego kości i zębów, jest mleko i jego przetwory. Wśród źródeł wegańskich możemy wymienić nasiona, pestki, orzechy i produkty zbożowe. Choć ryzyko wystąpienia niedoborów wapnia jest mniejsze niż w przypadku żelaza czy witaminy B12, to nie zaszkodzi sprawdzić poziom tego składnika. Dotyczy to zwłaszcza wegan, którzy nie spożywają mleka i jego przetworów.  

Czytaj również:
Co suplementować na diecie wegańskiej?