Ból gardła przy przełykaniu – jak leczyć odynofagię?

Ból gardła przy przełykaniu – przyczyny

Przyczyny odynofagii mogą być zróżnicowane. Możemy tutaj wyróżnić zapalenie błony śluzowej przełyku wywołane przez zakażenie:  

• wirusowe (HIV, HSV); 
• bakteryjne (prątki gruźlicy); 
• grzybicze (grzyby z gatunku Candida albicans).  

Inną przyczyną odynofagii jest występowanie nadżerek w przebiegu choroby refluksowej przełyku. Bolesna odynofagia może być spowodowana również uszkodzeniem błony śluzowej przełyku podczas zażywania leków mogących silnie wpływać na czynność przewodu pokarmowego, takich jak antybiotyki. Badania wskazują na negatywny wpływ i nasilenie objawów odynofagii na skutek zażywania bisfosfonianów, kwasu acetylosalicylowego, doustnych leków z potasem lub żelazem oraz niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).  

Możemy mieć także do czynienia z oparzeniami wywołanymi na skutek połknięcia substancji żrących. Przyczyny bólu gardła przy przełykaniu są zatem bardzo zróżnicowane, a diagnostyka jest niezbędna, by prowadzić skuteczne leczenie.  

Objawy bolesnego przełykania pokarmu mogą zwiastować również raka przełyku, dlatego nie warto bagatelizować nawet lekkich objawów.  

Konieczna jest konsultacja lekarska celem wyjaśnienia przyczyny problemu [1-3]. 

Ból gardła przy przełykaniu – objawy 

Głównym objawem odynofagii jest ból w momencie przełykania pokarmu, a także w chwili, gdy pokarm pokonuje drogę w przewodzie pokarmowym. Odynofagia często występuje wraz z dysfagią, chorobą polegającą na zaburzeniach połykania kęsa pokarmowego. W jej przebiegu chory odczuwa trudność w połykaniu. Etiologia obu chorób jest jednak odmienna, dlatego też nie powinniśmy tych terminów stosować zamiennie [2, 4]. 

Ból gardła przy przełykaniu – leczenie 

Leczenie odynofagii polega na identyfikacji i zwalczaniu przyczyny wywołującej ten stan. W związku z tym, że przyczyny mogą być zróżnicowane, podstawą jest odpowiednia diagnostyka, która powinna precyzyjnie określić moment wystąpienia bólu. Wczesny ból wskazuje na fazę ustno-gardłową, natomiast późny ból na fazę przełykową aktu połykania. Faza ustno-gardłowa zwiastuje najczęściej zapalenie błony śluzowej lub infekcję czy też występowanie owrzodzeń w tych miejscach. Faza przełykowa natomiast najczęściej zwiastuje zakażenie grzybicze.  

Badania, które mogą zostać zlecone pacjentowi z odynofagią, to:  

• endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego, podczas której możliwe jest pobranie wycinka celem badania histopatologicznego oraz pobranie wymazu do badania na obecność grzybicy; 
• RTG przełyku i gardła; 
• pH-metria przełyku, podczas której możliwe jest zidentyfikowanie choroby refluksowej przełyku [1, 2]. 

Gdy przyczyna schorzenia jest zidentyfikowana, stosuje się leczenie spersonalizowane w zależności od tej przyczyny. W przypadku występowania infekcji stosuje się zwykle leczenie ogólnoustrojowe, ponieważ miejscowe leczenie przynosi mniejsze korzyści. Gdy mamy do czynienia z drożdżycą, stosuje się leczenie flukonazolem, natomiast w przypadku występowania zakażenia wirusowego lekiem najczęściej podawanym jest acyklowir. Dodatkowo zaleca się pędzlowanie jamy ustnej nystatyną. W przypadku występowania choroby refluksowej stosujemy inhibitory pompy protonowej. Pacjentom, którzy borykają się z odynofagią na tle chorób nowotworowych podaje się także leki przeciwbólowe, takie jak tramadol, oksykodon, morfina czy też fentanyl drogą przezskórną [2].

Przeczytaj również:
Domowe sposoby na ból gardła