Cordyceps. Grzyb o unikalnych właściwościach

Co to jest cordyceps? 

Kordyceps chiński należy do gatunku grzybów. Pasożytuje tylko na bezkręgowcach, np. na larwach ciem rodzaju Thitarodes, które podczas zimy przebywają pod ziemią. Kordyceps wnika w owada, aby żerować na nim i pobierać składniki odżywcze z jego ciała. Zainfekowana larwa pod wpływem działania pasożyta przemieszcza się blisko powierzchni, umiera, a na jej zwłokach wyrasta pełnopostaciowy grzyb.

W organizmach ssaków, a więc i ludzi, nie ma natomiast odpowiednich związków chemicznych, by kordyceps mógł przeżyć.

Kordyceps jest stosowany od tysięcy lat w kulturze Wschodu. Od wieków przygotowywany jest napój na jego bazie, który pomaga na osłabienie, obniżone libido, choroby serca, nerek i płuc. Ze względu na swoje rzadkie występowanie, jest to jeden z najdroższych produktów na świecie. W 2017 r. kilogram tego grzyba został sprzedany za równowartość 546 tysięcy zł.  

Jakie właściwości ma cordyceps? 

Kordyceps często jest zaliczany do grupy roślin i grzybów noszących nazwę adaptogenów. Zawierają one związki, które wspierają zachowanie równowagi organizmu – zmniejszają skutki stresu, a także pomagają organizmowi „zaadaptować” się do czynników zewnętrznych. Cordyceps zawiera liczne składniki biologicznie czynne. Ze względu na to, że jest to bardzo rzadko występujący grzyb, trwają próby syntezy samych tych substancji. Najwięcej badań nad nim zostało przeprowadzonych w krajach azjatyckich, a przede wszystkim w Chinach.  

Wodny ekstrakt z kordycepsu aktywuje komórki odpornościowe organizmu (makrofagi) do produkcji cytokin i innych substancji prozapalnych. Dzięki temu grzyb wykazuje działanie immunostymulujące. Dlatego też preparaty go zawierające mogą być spożywane w przypadku obniżonej odporności organizmu i w sezonie jesienno-zimowym.  

Jednym ze składników aktywnych cordycepsu jest kordycepina, która może wbudowywać się do łańcucha DNA lub RNA wirusów (np. HIV) lub bakterii i powodować ich dezintegrację i śmierć. W badaniach laboratoryjnych wykazano skuteczność działania grzyba przeciwko gronkowcowi złocistemu (Staphylococcus aureus). 

Według badań pod kierownictwem chińskich naukowców, kordycepina w niskich dawkach może również hamować niekontrolowany wzrost i podział komórkowy. Natomiast w dużych ilościach może przeciwdziałać gromadzeniu się komórek nowotworowych w jednym miejscu i tworzeniu guza. Ponadto niskie dawki hamują powstawanie mRNA komórek nowotworowych, a wyższe syntezę białek. Dlatego też cordyceps może wykazywać działanie przeciwnowotworowe. 

Grzyb ten działa także ochronnie na komórki wątroby. Hamuje proces stłuszczania i włóknienia tego narządu, a także zmniejsza stan zapalny. Może również poprawiać kondycję tego organu w przypadku wirusowego zapaleniu wątroby typu B. Jak wykazano w badaniach, kordyceps chroni także nerki przed toksycznym działaniem leków. 

Grzyb ten może także stymulować proces syntezy testosteronu. Tym samym pobudza libido i zwiększa potencję, a także może wpływać korzystnie na płodność. W badaniach wykazano, że cordyceps reguluje również poziom cukru we krwi. Zwiększa wrażliwość komórek na insulinę i aktywuje enzymy wątrobowe powodujące spadek glukozy we krwi.  

Grzyb może także znaleźć zastosowanie w leczeniu chorób układu oddechowego. W badaniach wykazano, że ekstrakt z kordycepsu stymuluje wydzielanie jonów chloru w nabłonku oskrzeli, a co za tym idzie hamuje wydzielanie śluzu. Zwiększa także efektywność wentylacji i podwyższa poziom tlenu we krwi. Może być skuteczny w łagodzeniu objawów zapalenia oskrzeli. 

Grzyb wykazuje również działanie stymulujące metabolizm dzięki zawartości kwasu kordycepinowego i polisacharydów. Mają one także działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne i detoksykacyjne. Grzyb ten zwiększa ilość ATP, dzięki czemu może wpływać na zmniejszenie odczuwania zmęczenia. 

Kordyceps może także korzystnie wpływać na kondycję układu nerwowego i mózgu. Na podstawie badań na zwierzętach wykazano, iż stosowanie tego grzyba poprawia proporcję cytokin zapalnych w mózgu, hamuje degenerację osłonek mielinowych oraz aktywację komórek glejowych. Dzięki temu może zapobiegać demencji. 

Cordyceps – jakie są przeciwwskazania do stosowania? 

Ze względu na brak badań preparaty z kordycepsem nie powinny być stosowane przez kobiety w ciąży i karmiące piersią. Także osoby poniżej 18. roku życia oraz uczulone nie powinny ich przyjmować. Zaleca się także, aby preparaty były zażywane raczej w ciągu dnia niż wieczorem. Spożycie ich tuż przed snem może utrudniać zasypianie. 

Jak dawkować preparaty z kordycepsem? 

Każdy suplement stosuj zgodnie z zaleceniami producenta. Preparaty z cordycepsem mogą występować w postaci sproszkowanej, a także tabletek, kapsułek i wyciągu płynnego. Zazwyczaj producent zaleca spożywanie kilku gramów grzyba dziennie. W preparatach może znajdować się sama grzybnia lub też grzybnia w połączeniu z owocnikiem i zarodnikami. Zazwyczaj suplementy z tym grzybem należy zażywać przez dłuższy czas, aby móc zauważyć pożądany efekt stosowania.

Przeczytaj również:
Kombucha – czy warto ją pić?