Czym jest i jak działa zolpidem?

Czym jest zolpidem? 

Zolpidem to substancja o działaniu nasennym. Z chemicznego punktu widzenia zolpidem jest pochodną imidazolopirydyny. Jest to selektywny agonista receptora benzodiazepinowego BDZ1 o silnym działaniu nasennym. Został wprowadzony do lecznictwa w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. 

Lek ten charakteryzuje się słabszym potencjałem uzależniającym niż pochodne benzodiazepiny. Wywołuje także słabszy depresyjny wpływ na pamięć. Objawy po odstawieniu wydają się mniej nasilone w porównaniu z leków z grupy benzodiazepin.  

Działanie zolpidemu jest silne i krótkie. Lek charakteryzuje się niezbyt długim okresem półtrwania – około 2,4 godziny. Ma to pożądany wpływ na efekt jego działania. Wydłuża i pogłębia sen, a także zmniejsza liczbę nocnych przebudzeń.  

Nie zaobserwowano zaburzeń oddychania po stosowaniu zolpidemu, jednakże lek prawdopodobnie może nasilać bezdechy senne.

Zolpidem – wskazania do stosowania 

Preparaty, których substancją czynną jest zolpidem, wydawane są tylko i wyłącznie z przepisu lekarza.  

Zolpidem to lek należący do grupy leków psychotropowych. Wskazaniem do jego stosowania jest krótkotrwałe (do czterech tygodni) leczenie bezsenności u dorosłych. Lek stosuje się wyłącznie w celu leczenia bezsenności, która zaburza prawidłowe funkcjonowanie lub jest niezwykle uciążliwa dla pacjenta. W związku ze specyfiką działania niedopuszczalne jest stosowanie leku w jakichkolwiek innych wskazaniach lub w celach pozamedycznych.  

Zabrania się stosowania preparatów z zolpidemem przez inne osoby niż pacjent, któremu zalecono lek. Preparat ten może im poważnie zaszkodzić mimo podobnych objawów chorobowych! 

Przeciwwskazania do stosowania zolpidemu 

Leku nie należy stosować, gdy występują: 

• uczulenie na substancję czynną lub którykolwiek ze składników preparatu; 
• zespół bezdechu sennego; 
• miastenia gravis – nadmierne zmęczenie i osłabienie mięśni szkieletowych; 
• ciężka niewydolność wątroby; 
• ciężka niewydolność oddechowa. 

Ponadto szczególną ostrożność podczas stosowania zolpidemu należy zachować u osób z niewydolnością wątroby, a także w grupie seniorów – na skutek zaburzeń orientacji i rozluźnienia mięśni istnieje duże ryzyko upadków ze złamaniami kości. Lek nie jest zalecany także w grupie pacjentów chorych na depresję, ponieważ nasila tendencje samobójcze. Zolpidemu nie stosuje się u dzieci i młodzieży do 18 roku życia. 

Stosowanie zolpidemu w ciąży i podczas karmienia piersią 

Zolpidem nie powinien być stosowany w ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze. U noworodków matek przyjmujących zolpidem w końcówce ciąży obserwuje się hipotermię, hipotonię i niewydolność oddechową. Długotrwałe stosowanie benzodiazepin lub leków do nich podobnych w III trymestrze może skutkować rozwinięciem uzależnienia fizycznego lub wystąpienia objawów odstawiennych u dziecka. Lek przenika także do mleka matki. W związku z tym stosowanie go w okresie karmienia piersią nie jest zalecane. 

Zolpidem – działania niepożądane 

Często obserwowane działania niepożądane w trakcie stosowania zolpidemu to: 

• zawroty głowy, ból głowy, senność, nasilenie bezsenności, niepamięć wsteczna, apatia; 
• koszmary nocne, omamy, pobudzenie, zmęczenie; 
• biegunki, nudności, wymioty, ból brzucha; 
• zakażenia dolnych i górnych dróg oddechowych. 

Stosując ten lek, należy pamiętać, że może on wywołać zaburzenia sprawności psychoruchowej.  

Należy go stosować minimum osiem godzin przed wykonywaniem czynności wymagających wysokiej sprawności umysłowej (prowadzenie i obsługa maszyn, prace na wysokości). 

Zolpidem – interakcje 

Wyraźne nasilenie działania zolpidemu może nastąpić po jednoczesnym zastosowaniu: 

• alkoholu, 
• leków przeciwpsychotycznych, 
• innych leków nasennych, 
• leków uspokajających, 
• leków przeciwlękowych, 
• leków przeciwdepresyjnych, 
• opioidowych leków przeciwbólowych, 
• leków przeciwpadaczkowych, 
• leków przeciwhistaminowych. 

Ponadto podczas jednoczesnego stosowania zolpidemu z niektórymi lekami przeciwdepresyjnymi, takimi jak bupropion, fluoksetyna czy sertralina, zaobserwowano występowanie omamów wzrokowych. 

Za każdym razem należy poinformować lekarza o stosowanych lekach i preparatach ziołowych. Zmniejsza to prawdopodobieństwo wystąpienia groźnych interakcji, które mogą powodować zagrożenie zdrowia i życia. 

Jak stosować zolpidem? 

• Stosuj lek ściśle pod kontrolą lekarza. 
• Nigdy nie pożyczaj leków znajomym i rodzinie! Mogę one im zaszkodzić. 
• Długotrwałe stosowanie leku może prowadzić do uzależnienia. Ryzyko zwiększa się wraz ze wzrostem dawki i wydłużeniem czasu kuracji. 
• Lek powinien być stosowany przejściowo i krótkotrwale. 
• Maksymalny czas trwania leczenia nie powinien przekraczać 4 tygodni, z uwzględnieniem czasu na stopniową redukcję dawki. 
• Nagłe odstawienie leku po długotrwałym stosowaniu wywołuje objawy abstynencyjne, takie jak bezsenność czy bóle głowy i lęki. 
• Podczas stosowania zolpidemu istnieje ryzyko niepamięci wstecznej. 
• Lek należy stosować bezpośrednio przed snem, będąc już w łóżku. Nigdy nie zażywaj leku, gdy zamierzasz wykonywać jakiekolwiek czynności przed spaniem. Silne i gwałtowne działanie stwarza ryzyko upadków i złamań. 
• Nie prowadź pojazdów mechanicznych przed upływem 8 godzin od przyjęcia zolpidemu. 

W przypadku łagodnych problemów ze snem wspomagająco można zastosować preparaty o słabszym i nieuzależniającym działaniu. Pomocna może okazać się melatonina, a także leki i suplementy diety zawierające ziołowe składniki ułatwiające zasypianie. W wyborze odpowiedniego preparatu może pomóc farmaceuta. Ponadto przy problemach ze snem warto zwrócić uwagę na prawidłową higienę snu i odpowiednią dietę, bogatą w witaminy i minerały. 

Podsumowując, zolpidem to stosunkowo bezpieczny, ale jednocześnie bardzo silny lek nasenny. W związku z potencjałem uzależniającym nie należy stosować go długotrwale. Jeżeli problemy ze snem są przewlekłe, należy zasięgnąć rady lekarza lub farmaceuty. 

Przeczytaj również:
Sposoby na bezsenność