Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Nutricia Bebilon
X - Światowy Dzień Uśmiechu
X - Baby Week 7
X - Inhalatory
2

Węglan litu – kiedy się go stosuje?

Słuchaj artykułu

Węglan litu to lek stosowany w psychiatrii, który działa normotymicznie. Najczęstszą jednostką chorobową, w której stosuje się węglan litu, jest choroba afektywna dwubiegunowa. Lek normalizuje zaburzenia nastroju i zapobiega nawrotom choroby. Co jeszcze warto o nim wiedzieć?

Węglan litu – kiedy się go stosuje?

Węglan litu – właściwości 

Węglan litu to substancja lecznica, która ma postać soli. Jest to lek stosowany w psychiatrii. Zalicza się go do grupy leków normotymicznych, czyli stabilizujących nastrój. Najczęściej stosuje się go w chorobie afektywnej dwubiegunowej, która charakteryzuje się naprzemiennym występowaniem epizodów manii i depresji. Węglan litu, występujący w postaci tabletek doustnych, normalizuje zaburzenia nastroju i zapobiega nawrotom choroby. Stosuje się go zarówno w leczeniu, jak i w profilaktyce nawrotów choroby afektywnej dwubiegunowej. Dawkowanie ustalane jest indywidualnie, a efekt działania jest zauważalny po ok. 1-3 tygodniach stosowania leku. Odkrycie właściwości normotymicznych tej substancji przypisuje się australijskiemu psychiatrze Johnowi Cade’owi w 1949 roku.  

Udowodniono, że długotrwałe stosowanie leku zapobiega próbom samobójczym, choć początkowy etap jego przyjmowania wiąże się ze zwiększonym prawdopodobieństwem wystąpienia myśli samobójczych.


Preparaty na poprawę nastroju
Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Węglan litu – mechanizm działania 

Mechanizm działania litu nie został w pełni poznany. Jego działanie wiąże się z wpływem na transport i dystrybucję jonów sodu, potasu i wapnia w komórce. Lit może zastępować jony sodu, co powoduje wzrost aktywności enzymu – ATP-azy sodowo-potasowej w krwinkach czerwonych. Enzym ten w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej jest osłabiony. Działanie przeciwdepresyjne następuje na skutek nasilenia przekaźnictwa serotoninergicznego i noradrenergicznego. Mechanizm przeciwmaniakalnego działania soli litu wiąże się z hamującym wpływem na przekaźnictwo dopaminergiczne. 

Węglan litu wpływa także na uwalnianie hormonów tarczycy, co może powodować niedoczynność tego narządu. 

Lek hamuje wychwyt zwrotny sodu z kanalików nerkowych – w czasie terapii należy zapewnić odpowiednią ilość wody i sodu w diecie. 

Węglan litu – zastosowanie 

Do wskazań do zastosowania węglanu litu należą: 

  • leczenie epizodu maniakalnego w zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych; 
  • zapobieganie nawrotom zaburzeń afektywnych dwubiegunowych; 
  • zmniejszenie nasilenia i częstotliwości epizodów maniakalnych; 
  • zapobieganie występowaniu epizodów depresji w zaburzeniach depresyjnych nawracających. 

Węglan litu – działania niepożądane  

W początkowym okresie leczenia stosunkowo często występują drżenia, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, wielomocz, wzmożone pragnienie, osłabienie siły mięśniowej i znużenie.  Inne udowodnione działania niepożądane to m.in.: 

  • leukocytoza; 
  • wole, niedoczynność lub nadczynność tarczycy, nadczynność przytarczyc; 
  • hiperglikemia; 
  • hiperkalcemia; 
  • zwiększenie masy ciała; 
  • anoreksja; 
  • omamy; 
  • senność; 
  • zaburzenia pamięci; 
  • drgawki; 
  • drżenia mięśniowe; 
  • ataksja; 
  • miastenia; 
  • zaburzenia przewodnictwa nerwowego; 
  • niewyraźna mowa; 
  • bóle i zawroty głowy; 
  • zaburzenia widzenia – mroczki, niewyraźne widzenie; 
  • zaburzenia rytmu serca; 
  • niewydolność krążenia obwodowego, niedociśnienie; 
  • zaburzenia żołądka i jelit (nudności, wymioty, biegunka); 
  • bóle stawów i mięśni; 
  • łysienie, trądzik, świąd, wysypka; 
  • zburzenia pracy nerek, nietrzymanie moczu; 
  • impotencja i zaburzenia seksualne. 

Węglan litu – przeciwwskazania 

Stosowanie węglanu litu jest przeciwwskazane w przypadku: 

  • nadwrażliwości na substancję czynną lub inne składniki preparatu zawierającego węglan litu;
  • ciężkiej niewydolności nerek; 
  • świeżo przebytego zawału serca; 
  • organicznych uszkodzeń mózgu; 
  • białaczki. 

Węglanu litu nie należy także stosować w ciąży, zwłaszcza w I trymestrze – wiąże się to ze zwiększoną częstością występowania wad wrodzonych i możliwym działaniem teratogennym. Lit przenika również do mleka matki – podczas terapii tym lekiem karmienie piersią jest przeciwwskazane. 

Węglan litu – interakcje z innymi lekami 

  • Metronidazol, niesteroidowe leki przeciwzapalne, inhibitory konwertazy angiotensyny, antagoniści receptora angiotensynowego i leki moczopędne podwyższają stężenie litu, co może spowodować objawy zatrucia tym lekiem. 
  • Leki moczopędne (z grupy inhibitorów anhydrazy węglanowej), środki alkalizujące (węglan sodu), ksantyny i mocznik zmniejszają stężenie litu w surowicy krwi, co może osłabiać efekt terapeutyczny leku. 
  • Neuroleptyki, karbamazepina, metyldopa, antagoniści kanału wapniowego, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne i selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny stosowane razem z węglanem litu mogą powodować efekty neurotoksyczności, takie jak ataksja, drgawki, skurcze mięśniowe, zaburzenia mowy, splątanie, senność, oczopląs. 
  • Lit może nasilać i wydłużać działanie środków zwiotczających. 
  • Lit wzmaga hamujące czynność tarczycy działanie wysokich dawek jodu. 
  • Lit może wpływać na wyniki oznaczeń glukozy, wapnia i parathormonu.

Zaleca się, aby przed rozpoczęciem kuracji węglanem litu ocenić czynność nerek, serca i tarczycy oraz oznaczyć stężenie sodu i glukozy. Lekarz powinien także uczulić pacjenta, że prowadzenie pojazdów lub obsługa maszyn może się wiązać z niebezpieczeństwem w związku z ryzykiem wystąpienia senności, omamów czy zawrotów głowy. 

Przeczytaj również:
Choroba afektywna dwubiegunowa – czym się objawia?


Źródła
Zwiń
Rozwiń

Źródła: 

  1. Zejc A., Chemia Leków – Podręcznik dla studentów farmacji i farmaceutów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008. 
  2. Janiec W., Kompendium Farmakologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015. 
  3. Stahl S., Podstawy psychofarmakologii. Leki przyciwpsychotyczne i normotymiczne, Via Medica, Gdańsk 2007. 
  4. Charakterystyka Produktu Leczniczego zawierającego węglan litu.https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=516. 
Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę