Czym są nutraceutyki?

Samo słowo nutraceutyk jest stosunkowo nowe – pierwszy raz zostało użyte w roku 1989 przez Stephena DeFelice. Pochodzi od dwóch wyrazów anglojęzycznych: nutrition – żywienie oraz pharmaceutical – farmaceutyczny. Oznacza zatem pożywienie, które wykazuje właściwości zdrowotne.  Nutraceutyki wykorzystywane są w profilaktyce i leczeniu wielu chorób, m.in. otyłości, cukrzycy, artretyzmu, osteoporozy, depresji. 

Czym jest nutraceutyk? 

Nutraceutyki są pokarmem lub składnikami pokarmu, które łączą w sobie wartość żywieniową z działaniem farmaceutycznym. Odgrywają istotną rolę w regulowaniu i utrzymaniu prawidłowych funkcji fizjologicznych, dzięki czemu wykazują korzystny wpływ na organizm. Głównym źródłem nutraceutyków są rośliny, chociaż substancje te mogą być pozyskiwane również ze zwierząt lub mikroorganizmów. Ich spożywanie poprawia stan zdrowia, funkcjonowanie narządów wewnętrznych oraz samopoczucie.   

Produkty spożywcze nazywane nutraceutykami dzielone są na poniższe grupy: 

• błonnik pokarmowy,  
• prebiotyki, 
• probiotyki, 
• wielonienasycone kwasy tłuszczowe, 
• przeciwutleniacze, 
• pozostałe substancje pozyskiwane z roślin. 

Przykłady nutraceutyków 

Jak już zostało wspomniane wyżej, głównym źródłem nutraceutyków są rośliny – między innymi warzywa i owoce które spożywamy na co dzień. Wiele z tych roślin zawiera w sobie cenne substancje, które w korzystny sposób wpływają na nasz organizm. Przykładem jest między innymi likopen – czerwony barwnik obecny w pomidorach, który zapobiega powstawaniu raka prostaty. Z kolei w nasionach lnu znajdują się lignany, które wyrównując poziom estrogenów, chronią przed nowotworami jajników, piersi czy macicy. Inne przykłady substancji zawartych w nutraceutykach to kwas askorbinowy, selen, luteina, karbinol, lecytyna czy koenzym Q10. Na tym lista się jednak nie kończy – natura podarowała nam wiele roślin o dobroczynnym działaniu, których substancje mogą być wykorzystywane w fitoterapii.  

Nutraceutyki i żywność funkcjonalna – podobieństwa i różnice 

Zagłębiając się w temat zdrowego odżywiania oraz składników odżywczych odgrywających istotną rolę w funkcjonowaniu naszego organizmu można spotkać się z pojęciem żywności funkcjonalnej, której definicja jest bardzo zbliżona do definicji nutraceutyków. Pojawić się może zatem pytanie czy i czym różnią się od siebie te dwa pojęcia. Odpowiedź na nie może być o tyle trudniejsza, że w wielu przypadkach słowa te używane są zamiennie. Jest to podyktowane faktem, że zarówno żywność funkcjonalna, jak i nutraceutyki poza funkcją odżywczą wykazują również właściwości prozdrowotne, zapobiegające chorobom lub leczące je.

Jednak pomimo szeregu podobieństw w działaniu nutraceutyków i żywności funkcjonalnej, występują między nimi również pewne różnice. Żywność funkcjonalna stanowi część składową prawidłowej diety, a swoją postacią ma przypominać żywność konwencjonalną. Tymczasem do nutraceutyków zalicza się żywność funkcjonalną a także substancje wyizolowane z ziół i żywności oraz suplementy diety mogące mieć postać tabletek, kapsułek, proszków lub dodatków do żywności. Podsumowując, żywność funkcjonalna jest węższym pojęciem, definiującym jedynie część produktów zaliczanych do nutraceutyków.  

Przeczytaj również:
Żywność funkcjonalna – dla kogo jest przeznaczona?