Stres. Jak sobie z nim poradzić, dbając o jelita?  

Stres – nasz codzienny towarzysz  

Stres to nic innego jak reakcja organizmu na różnego rodzaju doświadczenia, relacje w pracy, egzaminy, nieprzyjemne emocje, które w krótkiej perspektywie mobilizują do działania, podnosząc poziom adrenaliny. Jeśli jednak trwa zbyt długo, niesie poważne konsekwencje dla zdrowia i może prowadzić do: 

• zaburzeń koncentracji i snu, 
• przewlekłego zmęczenia, 
• rozdrażnienia i obniżonego nastroju, 
• spadku odporności, 
• dolegliwości ze strony układu pokarmowego. 

Długotrwałe narażenie na stres prowadzi również do zaburzeń mikrobioty jelitowej, która (poza trawieniem i wchłanianiem składników odżywczych) wpływa na prawidłowe funkcjonowanie mózgu. 

Jelita i mózg – „człowiek na bakterie” 

Coraz częściej mówi się o tzw. osi jelito-mózg, czyli dwukierunkowej komunikacji między układem pokarmowym a nerwowym, która odbywa się za pomocą nerwu błędnego, układu odpornościowego i produkowanych w jelitach substancji. To właśnie w jelitach powstaje większość serotoniny – neuroprzekaźnika, który odpowiada m.in. za nasz nastrój, sen i samopoczucie. Skład mikrobioty może znacząco wpływać na reakcję organizmu na stresujące bodźce. Dlatego też nie bez powodu mówi się o jelitach jako o naszym „drugim mózgu”. 

Zaburzona mikrobiota jelitowa (dysbioza) wskutek długotrwałego stresu może pogłębić napięcie psychiczne, sprzyjać rozdrażnieniu, problemom ze snem czy obniżonej odporności.  

Na przestrzeni ostatnich lat widać wyraźne zainteresowanie naukowców wpływem mikrobioty jelitowej na zdrowie psychiczne, a rosnąca wiedza w tym temacie otwiera nowe perspektywy w medycynie i psychologii. W tym kontekście uwagę naukowców zwracają psychobiotyki. 

Czym są psychobiotyki? 

Psychobiotyki to specyficzne szczepy bakterii probiotycznych, które, spożywane w odpowiednich ilościach, mogą korzystnie wpływać na zdrowie psychiczne oraz regulację osi jelitowo-mózgowej. Pojęcie to wprowadził do świata medycyny profesor psychiatrii Timothy Dinan z Uniwersytetu w Cork, prowadząc badania nad wpływem mikrobioty na zdrowie psychiczne w kontekście depresji i lęku. 

Liczne badania kliniczne potwierdzają skuteczność psychobiotyków jako wsparcia w redukcji stresu i poprawie funkcji psychicznych. Przykładem mogą być randomizowane badania z udziałem ludzi, w których wykazano, że suplementacja wybranymi szczepami, takimi jak Limosilactobacillus reuteri PBS072 i Bifidobacterium breve BB077, prowadzi do obniżenia produkcji kortyzolu, czyli głównego hormonu stresu, a także zwiększenia produkcji serotoniny i GABA – neuroprzekaźników odpowiedzialnych za dobre samopoczucie. Ponadto zaobserwowano poprawę jakości snu i funkcji poznawczych w okresach wzmożonego wysiłku umysłowego, np. w trakcie egzaminów. 

Kompleksowe działanie psychobiotyków od układu pokarmowego po nerwowy sprawia, że są coraz częściej rekomendowane przez specjalistów. 

Psychobiotyki to ważne wsparcie jelit w walce z objawami stresu, ale warto zadbać również o odpowiednią ilość snu (minimum 7 godzin na dobę), aktywność fizyczną, zdrową dietę bogatą w błonnik i witaminy z grupy B.