Nadmanganian potasu. Jak go stosować?
Nadmanganian potasu znajduje zastosowanie w przemyśle i ogrodnictwie, ale nie tylko. Przygotujesz z niego roztwór do przemywania skóry czy płukania jamy ustnej. Postępuj z nim jednak ostrożnie. Sprawdź, jakie są przeciwwskazania do stosowania nadmanganianu potasu.
Czym jest nadmanganian potasu?
Nadmanganian potasu to sól potasowa kwasu nadmanganowego. Ma postać drobnych kryształów lub proszku w charakterystycznym fioletowym kolorze.
Roztwory wodne nadmanganianu potasu, w zależności od stężenia, mają barwę od ciemnofioletowej do bladoróżowej. W postaci stałej nadmanganian potasu nie ma zapachu. Jest bardzo brudzący – trudno pozbyć się go ze skóry, ubrań czy przedmiotów.
Jak inaczej nazywa się nadmanganian potasu?
- Potassium permanganate,
- Kalium hypermanganicum,
- kryształy Condy’ego.
Nadmanganian potasu – działanie
Nadmanganian potasu działa:
- odkażająco,
- ściągająco,
- zasuszająco,
- bakteriobójczo,
- grzybobójczo,
- gojąco na niewielkie rany i owrzodzenia.
Nadmanganian potasu – zastosowanie
Nadmanganian potasu w celach leczniczych jest stosowany zewnętrznie, w postaci roztworu.
Roztwór 0,05%
Jest przeznaczony do przemywania skóry, ropiejących ran, owrzodzeń, dłoni.
Przygotowanie: Tabletkę (100 mg) leku rozpuść w szklance (ok. 200 ml) przegotowanej i ochłodzonej wody.
Roztwór 0,025%
Jest przeznaczony do płukania błon śluzowych gardła i jamy ustnej.
Przygotowanie: Tabletkę (100 mg) leku rozpuść w dwóch szklankach (ok. 400 ml) przegotowanej i ochłodzonej wody.
Świeżo przygotowany roztwór użyj od razu i nie zostawiaj na później.
Czy nadmanganian potasu można stosować do kąpieli?
Nadmanganian potasu dodawany do kąpieli może przynieść korzyści przy niektórych zmianach skórnych i stanach chorobowych (jeśli nie ma przeciwwskazań).
Aby uzyskać odpowiednie stężenie, kilka kryształków substancji rozpuść w niewielkiej ilości ciepłej wody. Uzyskasz w ten sposób purpurowy kolor roztworu. Dodawaj go powoli do kąpieli aż do uzyskania jasnofioletowej barwy (roztwór 0,05-0,1%).
Nie wrzucaj kryształków nadmanganianu potasu bezpośrednio do kąpieli, ponieważ nierozpuszczone cząstki mogą uszkodzić skórę.
Nadmanganian potasu – przeciwwskazania
Nie stosuj nadmanganianu potasu:
- do picia,
- do przemywania oczu,
- w postaci czystego proszku (może powodować np. oparzenia),
- jednocześnie z innymi płynami odkażającymi lub dezynfekującymi,
- w przypadku nadwrażliwości na tę substancję,
- w czasie ciąży i karmienia piersią (bez konsultacji z lekarzem).
Nadmanganian potasu – skutki uboczne
Najczęstsze skutki uboczne to podrażnienie i brązowe zabarwienie skóry spowodowane przypadkowym kontaktem z roztworem.
Po kontakcie śluzówki jamy ustnej z roztworem nadmanganianu potasu mogą wystąpić:
- przebarwienia błon śluzowych i zębów,
- nieprzyjemny smak w ustach,
- nudności,
- wymioty.
Wdychanie oparów roztworu nadmanganianu potasu może prowadzić do obrzęków górnych dróg oddechowych.
Przedawkowanie nadmanganianu potasu
Roztwory nadmanganianu potasu o wyższym niż lecznicze stężeniu, a także czysta substancja, działają drażniąco na tkanki i mogą powodować miejscową martwicę. Zastosowane na skórę lub błony śluzowe (także w stałej postaci kryształów lub pyłu) mogą powodować nawet oparzenia skóry.
Po przypadkowym spożyciu tabletki lub roztworu mogą wystąpić:
- nudności,
- wymioty,
- perforacja (przedziurawienie) przełyku i żołądka,
- obrzęk przewodu pokarmowego,
- uszkodzenia nerek i wątroby,
- niewydolność sercowo-oddechowa.
Nadmanganian potasu w rolnictwie i przemyśle
Ze względu na właściwości, nadmanganian potasu stosuje się do:
- uzdatniania wody pochodzącej np. ze studni, co redukuje jej nieprzyjemny smak i zapach;
- konserwacji warzyw i owoców, np. pomidorów, awokado, brzoskwiń, bananów; roztwór nadmanganianu potasu pozwala skutecznie pozbyć się pasożytów, bakterii i innych patogenów, a także spowalnia proces psucia, przedłużając trwałość i świeżość;
- wywoływania kontrolowanych pożarów w pirotechnice lub w zestawach ratunkowych;
- „postarzania” rekwizytów filmowych i teatralnych;
- otrzymywania dwutlenku manganu do baterii litowych;
- bielenia papieru;
- obróbki drewna (impregnacja, bejcowanie).
Obrót nadmanganianem potasu w większych ilościach podlega regulacjom prawnym. Istnieje m.in. konieczność zarejestrowania takiej działalności. Jest to środek należący do prekursorów narkotykowych kategorii 2B, stąd przy zakupie wymagana jest m.in. deklaracja sposobu użycia oraz zgodności tego użycia z prawem.
Nadmanganian potasu w ogrodnictwie
W ogrodnictwie środek jest bardzo popularny i wszechstronnie stosowany:
- jako środek grzybobójczy, bakteriobójczy i przeciwpasożytniczy; rośliny lub nasiona zanurza się na określony czas w roztworze tej soli, później płucze w czystej wodzie;
- do przemywania i dezynfekcji sprzętu, np. doniczek, narzędzi ogrodowych;
- do uzdatniania wody w oczkach wodnych (niezarybionych) przy nadmiernym zakwicie sinic; usuwany jest również nieprzyjemny zapach.
Nadmanganian potasu – cena
Cena tego środka różni się w zależności od przeznaczenia, ilości czy źródła zakupu. Dostępne w aptece tabletki z nadmanganianem potasu do użytku zewnętrznego lub saszetki z proszkiem to wydatek od kilku do kilkudziesięciu złotych.
Przeczytaj również:
Woda utleniona. Jakie ma zastosowanie?
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Kalium hypermanganicum Galena.
- https://www.gov.pl/web/chemikalia/prekursory
- https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/516875#section=ICSC-Number
- https://dermnetnz.org/topics/potassium-permanganate
- Chin G. i in., Topical potassium permanganate solution use in dermatology: comparison of guidelines and clinical practice, Clin Exp Dermatol., 2022.
- Varinder R., What is the evidence for the use of potassium permanganate for wound care? Drug Ther Bull., 2020.
- https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.7.3.10.
- https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25.QA.7.173.10.
- https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/219815,czy-w-pieluszkowym-zapaleniu-skory-uzasadnione-jest-stosowanie-preparatow-odkazajacych-np-krysztalkow-nadmanganianu-potasu-do-kapieli
- https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/permanganate-potassium
- Sobucki W., Konserwatorskie bielenie papieru, Ochrona Zabytków.
- Köstekli M. i in., Role of potassium permanganate ethylene on physicochemical properties, during storage of five different tomato cultivars, MOJ Food Process Technol., 2016.
- Álvarez-Hernández M.H. i in., Potassium Permanganate-Based Ethylene Scavengers for Fresh Horticultural Produce as an Active Packaging, Food Eng Rev, 2019.