Onycholiza paznokci. Co to za choroba?

Czym jest onycholiza paznokci?  

Onycholiza (odstający paznokieć) jest schorzeniem związanym z płytką paznokcia i jej wzrostem. Dochodzi w nim do częściowego lub całkowitego odwarstwienia się płytki paznokcia od łożyska. Zazwyczaj paznokieć odkleja się w części dystalnej (wystającej poza krawędź palca), rzadziej w bocznej, i pogłębia się w kierunku macierzy. Onycholiza może występować na paznokciach dłoni, jak i stóp.

Przyczyny onycholizy paznokci  

Przyczyny występowania onycholizy paznokci mogą być różne:  

• podłoże genetyczne – to jedna z najczęstszych przyczyn. Różnego typu deformacje w budowie palców i paznokci zaburzają przyleganie płytki paznokcia do łożyska. W połączeniu z ciągłym uciskiem mogą prowadzić do powstawania onycholizy;  
• urazy mechaniczne – uderzenie lub ucisk, nieumiejętnie wykonany manicure i pedicure czy źle dobrane obuwie mogą spowodować podrażnienie łożyska i odklejenie się płytki paznokcia;  
• podrażnienia wywołane środkami chemicznymi i nadpotliwość stóp – mogą doprowadzić do osłabienia płytki paznokcia, wskutek czego staje się ona łamliwa, krucha i cienka, a to z kolei może spowodować wystąpienie ochynolizy;  
• leki – stosowanie leków przeciwnowotworowych (np. docetaksel, paklitaksel, kapecytabina, etopozyd, cytarabina, cyklofosfamid, doksorubicyna), celowanych molekularnie, tetracykliny, indometacyny, tiazydów, doustnych środków antykoncepcyjnych, etretinatu i allopurinolu może wywoływać onycholizę o różnym nasileniu;     
• infekcje grzybicze – w zaawansowanym stadium mogę one doprowadzić do oddzielenia płytki paznokcia;  
• choroby dermatologiczne i układowe – przy występowaniu chorób dermatologicznych (łuszczyca, liszaj płaski i prążkowany, zapalenie skóry, nadmierne pocenie się, wrodzona wada ektodermalna, pęcherzyca i świerzb) i układowych (cukrzyca, nadczynność tarczycy, szpiczak mnogi, niedokrwistość, toczeń rumieniowaty) mogą pojawić się objawy oddzielenia się płytki paznokcia.  

Onycholiza – jak wygląda i jakie są objawy?  

W onycholizie płytka nie przylega do łożyska i nie prześwitują przez nią naczynia włosowate. Wskutek tego paznokieć staje się biały. Proces odklejania paznokcia z reguły jest bezbolesny, chyba że onycholiza jest wynikiem urazu mechanicznego. Z czasem zabarwienie może zmienić się na żółte, brązowe, szare lub zielonkawe (np. przy zakażeniu bakterią Pseudomonas aeruginosa). W przestrzeni, która powstaje pod płytką paznokcia, może nagromadzić się zrogowaciały naskórek. Sprzyja to rozwojowi bakterii i wystąpieniu grzybicy.  Może również pojawić się stan zapalny, a wraz z nim nieprzyjemny zapach, a niekiedy dolegliwości bólowe.

Onycholiza – jak leczyć?  

Najważniejszą kwestią jest postawienie odpowiedniej diagnozy. Schorzenie to często bywa mylone z infekcją grzybiczą lub bakteryjną. Ważne jest także wyeliminowanie przyczyn, które spowodowały wystąpienie schorzenia, aby leczenie było skuteczne i nie nastąpił nawrót dolegliwości.

Leczenie powinno odbywać się pod kontrolą dermatologa lub podologa. Specjalista zabezpieczy paznokieć i oczyści z zanieczyszczeń i mas rogowych nieprzylegającą część płytki. Następnie zastosuje preparaty odżywiające łożysko, które pobudzają paznokieć do regeneracji i wzrostu. Po określeniu przyczyny oderwania paznokcia od łożyska specjalista zaaplikuje odpowiednie preparaty lecznicze.  

Proces odbudowy paznokcia trwa kilka miesięcy – u rąk od 4 do 6 miesięcy, a u nóg dłużej. W tym czasie warto wspomagać się suplementami diety zawierającymi cynk, kolagen i biotynę.

Jeśli przyczyną onycholizy są choroby ogólnoustrojowe lub choroby skóry, musimy wyleczyć je u specjalisty.

Onycholiza – profilaktyka 

Osoby uprawiające sport powinny stosować odpowiednie obuwie – dopasowane do stopy pod względem długości i szerokości, wyprodukowane z naturalnych materiałów zapewniających wentylację oraz dobrane do rodzaju aktywności (inne do wędrówek górskich, inne do biegania).   

Regularne skracanie płytki paznokci u dłoni i stóp oraz odpowiednia pielęgnacja również są bardzo ważne. Zwłaszcza paznokcie u stóp nie powinny być dłuższe niż opuszka palca – wówczas podczas chodzenia nie będzie wywierany zbyt duży nacisk sprzyjający ich uszkodzeniu.  

Pamiętaj, że pedicure wykonany przy użyciu lakierów hybrydowych, żelowych lub akrylowych sprawia, że przy nacisku płytka paznokci nie jest elastyczna. Może wówczas dojść do mikrourazów.  Należy zatem rozsądnie korzystać z tego typu zabiegów.

Dodatkowo możesz stosować odpowiednie ortezy lub wkładki. Ochronią one wybrane miejsca na stopach przed nadmiernym naciskiem, co zmniejszy ryzyko wystąpienia urazów.

Onycholiza paznokci to nie tylko defekt kosmetyczny, ale schorzenie, które nieleczone może prowadzić do infekcji bakteryjnych i grzybiczych, powstania stanu zapalnego i bólu. Wszelkie zmiany w obrębie paznokci warto skonsultować z dermatologiem lub podologiem.