Osteotomia. Kiedy ją wykonać?

Co to jest osteotomia?

Osteotomia jest inwazyjnym zabiegiem chirurgicznym. Stosujemy go głównie w chirurgii ortopedycznej, urazowej i korekcyjnej. Polega na przecięciu kości i jej wymodelowaniu. Chirurg zabezpiecza cięcie kości specjalnymi płytkami stabilizującymi. Zabieg zazwyczaj wykonuje się w celu korekcji osi kości, poprawy kształtu danej okolicy, skrócenia lub wydłużenia kości w przypadku asymetrii kończyn oraz przemieszczenia kości na właściwą pozycję po urazach lub wypadkach. Zabieg osteotomii można zastosować u pacjentów w różnym wieku. 

Wskazania do osteotomii

Lista wskazań do wykonania osteotomii jest bardzo długa.  

Pamiętaj o tym, że nie w każdym przypadku zabieg jest refundowany ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia. 

Do najczęstszych wskazań do osteotomii zaliczamy: 

• korekcję nadmiernej rotacji lub wygięcia kości długich, 
• korekcję osi kończyn, 
• korekcję nieprawidłowego ustawienia i funkcjonowania stawów, co najczęściej wynika z deformacji lub nieprawidłowego zrostu kostnego, 
• chorobę zwyrodnieniową stawu kolanowego, 
• szpotawość lub koślawość kolan, 
• dysplazję stawów biodrowych, 
• patologiczne płaskostopie, 
• halluksy, 
• asymetrię kończyn, 
• korekcję krzywej przegrody nosowej, 
• korekcję wyglądu, np. nosa, 
• poprawę mechaniki narządu żucia w przypadku wad zgryzu, po urazach lub deformacjach spowodowanych chorobą nowotworową.

Osteotomia – przeciwwskazania 

Do najczęstszych przeciwwskazań do osteotomii zaliczamy: 

• zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe całego stawu i chrząstki stawowej, reumatoidalne zapalenie stawów, 
• osteoporozę, która będzie utrudniać lub nawet uniemożliwiać prawidłowy zrost kostny, 
• otyłość (BMI powyżej 35), 
• zaburzenia krzepnięcia krwi, 
• podeszły wiek, 
• przykurcze mięśniowe, szczególnie w przypadku wydłużania kończyn, 
• cukrzycę, 
• ciążę. 

Jak się przygotować do osteotomii? 

W momencie, gdy lekarz zakwalifikuje Cię do zabiegu osteotomii, musisz poddać się specjalistycznym badaniom: 

• badanie fizykalne przeprowadzone przez ortopedę,  
• badania obrazowe (RTG, tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny okolicy poddanej zabiegowi),  
• badania krwi, 
• szczegółowy wywiad anestezjologiczny. 

Możesz również skorzystać z konsultacji fizjoterapeutycznej. Specjalista pokaże Ci ćwiczenia z zakresu rehabilitacji przedoperacyjnej. Dzięki temu wzmocnisz mięśnie w okolicy poddanej zabiegowi, usprawnisz krążenie krwi oraz poznasz ćwiczenia przeciwobrzękowe i przeciwzakrzepowe wskazane w pierwszych dniach po zabiegu. Przekłada się to na szybszy powrót do sprawności po zabiegu i krótszy czas rekonwalescencji. 

Ile trwa rehabilitacja po osteotomii?

Aby rehabilitacja po operacji przyniosła pożądany efekt, ćwiczenia rozpocznij już w pierwszej dobie po zabiegu. Trudno jednoznacznie określić czas powrotu do pełnej sprawności. Każdy przypadek jest indywidualny.  

Szacuje się, że powrót do pełnej sprawności po zabiegach w okolicy miednicy i kończyn dolnych może zająć od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy. 

Na początku postaw na ćwiczenia przeciwobrzękowe, przeciwzakrzepowe i oddechowe. Następnie fizjoterapeuta stopniowo pomoże Ci stanąć na nogi. W zależności od rodzaju zabiegu i okolicy poddanej osteotomii rehabilitacja może się nieznacznie różnić. Głównym celem jest jak najszybszy powrót do sprawności. 

Osteotomia kończyny dolnej lub miednicy 

Bezpośrednio po zabiegu w okolicy kończyny dolnej lub miednicy odciążaj kończynę za pomocą odpowiedniego sprzętu ortopedycznego (kule, chodziki itp.). Dzięki temu kości będą się prawidłowo zrastać.  

Po osteotomii w obrębie miednicy przez kilka tygodni unikaj chodzenia.  

W dalszym etapie wykonuj: 

• ćwiczenia bierne (bez użycia siły),  
• ćwiczenia izometryczne (wzmacniające z wykorzystaniem siły mięśni),  
• delikatne mobilizacje stawów, 
• pracę z blizną.  

Następnie fizjoterapeuta pokaże Ci ćwiczenia wzmacniające i nauczy Cię prawidłowego wykorzystywania funkcji stawów. 

Osteotomia żuchwy i szczęki 

Powrót prawidłowych funkcji narządu żucia zajmuje nawet do 12. tygodni. Sam czas stosowania diety płynnej wynosi ok. 6 tygodni.  

W tym czasie pracuj nad wzmocnieniem mięśni żwaczy i mięśni języka oraz przywróceniem prawidłowej funkcji stawów skroniowo-żuchwowych.  

Osteotomia w okolicy stopy 

Przez 2 do 6. tygodni po zabiegu unikaj obciążania stopy, prowadzenia samochodu itp. Wkładaj wygodne buty, które nie będą Cię uciskać. 

Ile kosztuje osteotomia? 

Osteotomia jest stosunkowo drogim zabiegiem. W zależności od kliniki, lekarza wykonującego zabieg i zastosowanej techniki cena może wahać się od 2 do nawet ok. 20 tysięcy złotych. W przypadku odpowiednich wskazań medycznych zabieg osteotomii można również wykonać w ramach refundacji NFZ. Pamiętaj jednak, że czas oczekiwania na zabieg może wynosić od kilku do kilkunastu miesięcy.

Osteotomia jest skutecznym i innowacyjnym zabiegiem stosowanym w chirurgii ortopedycznej, urazowej i medycynie estetycznej. Jak każda operacja, może wiązać się z bólem bezpośrednio po zabiegu i różnego rodzaju ograniczeniami, np. dłuższą przerwą w pracy zawodowej czy obniżeniem ruchomości. W perspektywie długoterminowej przynosi jednak naprawdę korzystne efekty. Poddanie się osteotomii i dobrze prowadzona rehabilitacja poprawią Twój komfort życia, zmniejszają lub całkowicie zlikwidują ból, a także odwleką w czasie wszczepienie endoprotezy. 

Przeczytaj również:
Halluksy. Przyczyny powstawania i metody leczenia