Pływanie – sposób na zdrowie w każdym wieku

Pływanie – na czym polega i jakie korzyści przynosi? 

Pływanie polega na wykorzystaniu fizycznych, chemicznych, mechanicznych i termicznych właściwości wody do poprawy oraz kształtowania zdrowia człowieka. Pełni ono funkcję kompensacyjną i korekcyjną, dlatego lekarze i rehabilitanci często zalecają taką formę rekreacji ruchowej. Obok funkcji rehabilitacyjnej, pływanie przynosi wiele innych korzyści, są to m.in.: 

• profilaktyka chorób cywilizacyjnych,  
• hartowanie ciała,  
• relaksacja i rozluźnienie,  
• zwiększenie wydolności płuc, 
• wzmocnienie odporności, 
• poprawa ogólnej sprawności fizycznej, 
• regeneracja organizmu, 
• poprawa krążenia. 

Pływanie rekreacyjne polega na ciągłym, nieprzerwanym wysiłku w indywidualnym tempie – dostosowanym do umiejętności i stanu zdrowia pływaka, aby uniknąć efektu przemęczenia.  

Pływanie – wskazania 

W przypadku gdy chorujemy przewlekle lub wracamy do zdrowia po urazie bądź operacji, decyzję o rozpoczęciu aktywności powinien podjąć lekarz. Również w trakcie regularnego trenowania należy profilaktycznie sprawdzać stan zdrowia poprzez podstawowe badania lekarskie (m.in. krew, mocz).  

Pływanie jest szczególnie zalecane w przypadku: 

• astmy, 
• otyłości, 
• nadwagi, 
• osteoporozy, 
• przewlekłego stresu,  
• zaburzeń snu, 
• depresji, 
• problemów kostno-stawowych, 
• wad postawy, 
• dny moczanowej (artretyzmu), 
• rekonwalescencji pooperacyjnej, 
• podeszłego wieku, 
• w tracie ciąży (za zgodą lekarza).

Pływanie – jak zacząć? 

Przygodę z pływaniem najlepiej zacząć od umiarkowanych treningów, które nie doprowadzą do dużego zmęczenia organizmu. 

Dla osób, które potrafią pływać zaleca się dystanse: 

• 13-50 lat – 1000 m, 
• 51-60 lat – 700-800 m lub 45-50 min., 
• 61-70 lat – 500-600 m lub 25-30 min., 
• powyżej 70 lat – 300-400 m. 

Zanim zaczniemy regularne treningi pływackie, dobrze jest określić własne możliwości. Lepiej pokonywać krótsze dystanse, ale bez przerw i w spokojnym tempie. Osoby, które nie potrafią pływać, powinny skorzystać z pomocy instruktora. 

Umiejętności pływackie sprawdza się poprzez: 

• obliczenie całkowitego czasu przepłynięcia dystansu 1000 m lub maksymalnego dystansu przepływanego bez zatrzymania; 
• policzenie liczby ruchów (całkowitych lub ramion) na długości 50 m; 
• sprawdzenie częstotliwości tętna w tempie spokojnym / średnim / szybkim.

Zaleca się, aby osoby powyżej 50 r.ż. nie pływały w tempie szybkim (jeśli nie trenowały pływania sportowego). Co ciekawe, byli pływacy mogą pływać sprintem aż do 60 r.ż. Osoby w wieku 50-70 lat w trakcie wysiłku nie powinny przekraczać tętna 110-120 uderzeń / minutę. Seniorzy powyżej 70 r.ż. w trakcie aktywności sportowej powinni utrzymywać tętno na poziomie 100 uderzeń / minutę. 

Pływanie – przeciwwskazania 

Jak każda aktywność fizyczna, pływanie może być niezalecane w niektórych chorobach i problemach zdrowotnych.  

Do przeciwwskazań pływania należą: 

• rany i uszkodzenia naskórka, 
• ostre infekcje dróg oddechowych,  
• ostre stany zapalne przewodu pokarmowego, 
• grzybica skóry i paznokci, 
• owsica, 
• lamblioza, 
• choroby weneryczne, 
• uczulenie na ozon lub chlor, 
• nawracające zakażenia i przewlekłe choroby układu moczowego, 
• nasilony refluks żołądkowo-przełykowy, 
• niektóre przewlekłe choroby płuc, 
• nadczynność tarczycy, 
• nieustabilizowana cukrzyca, 
• nawracające zapalenia ucha środkowego, 
• choroby reumatyczne.

Nie należy również pływać po spożyciu alkoholu oraz w okresie 7 dni po przebyciu infekcji. Osoby chore na padaczkę powinny poinformować o swoim stanie zdrowia ratownika wodnego. 

Pływanie – objawy przemęczenia  

Po czym poznać, że nasze treningi są zbyt intensywne? Do najważniejszych i najbardziej widocznych oznak przemęczenia podczas pływania należą: 

• duszności, 
• utrudnione oddychanie, 
• zawroty głowy, 
• ucisk w klatce piersiowej, 
• psychiczna niechęć do pływania, 
• sinienie kończyn i ust, 
• szczękanie zębami. 

Jeśli podczas pływania wystąpi którykolwiek z objawów przemęczenia, należy natychmiast przerwać aktywność. W przypadku gdy dolegliwości nie ustępują, należy zakończyć treningi i skonsultować się z lekarzem. 

Pływanie jest bezpieczne w każdym wieku. Istnieje jednak szereg przeciwwskazań do pływania, dlatego osoby starsze przed rozpoczęciem treningów powinny skonsultować się z lekarzem.

Przeczytaj również:
Psychofarmakoterapia osób starszych, czyli jak pomóc bliskim zniwelować dokuczliwe objawy