Rak brodawki Vatera – objawy i leczenie
Brodawka Vatera to wspólne ujście przewodu żółciowego wspólnego i przewodu trzustkowego (zwanego również przewodem Wirsunga) do światła dwunastnicy. Przez brodawkę przepływa mieszanina soku trzustkowego i żółci, płynów niezbędnych do trawienia tłuszczów i białek.
Rak brodawki Vatera jest chorobą rzadką, stanowi zaledwie 2% wszystkich nowotworów przewodu pokarmowego. Występuje głównie u osób starszych, powyżej 60. roku życia, częściej u mężczyzn niż u kobiet. Mianem tym określa się niejednorodną grupę nowotworów złośliwych rozwijających się w okolicy brodawki. Brodawka Vatera znajduje się blisko zewnętrznych przewodów żółciowych, trzustki i dwunastnicy.
Do czynników ryzyka choroby należą zespół Lynch oraz rodzinna polipowatość gruczolakowata.
Objawy
Ze względu na lokalizację, rak ten jest zwykle rozpoznawany w mniej zaawansowanym stadium niż większość pozostałych nowotworów przewodu pokarmowego. Zazwyczaj zamyka on światło brodawki, a tym samym uniemożliwia przepływ soku trzustkowego i żółci, prowadząc do ich zastoju.
Konsekwencje zastoju żółci to:
- żółte zabarwienie skóry i twardówki gałek ocznych,
- świąd skóry,
- odbarwione stolce,
- biegunka,
- utrata masy ciała,
- utrata apetytu.
Lekarz często jest w stanie wyczuć podczas badania palpacyjnego powiększenie wątroby i pęcherzyka żółciowego.
Inne rzadziej występujące objawy to krwawienie z przewodu pokarmowego (objawia się stolcami o czarnej barwie) oraz ból brzucha (np. w przebiegu zapalenia trzustki). Duże guzy mogą spowodować zamknięcie światła dwunastnicy, co objawia się ciężkimi wymiotami i nudnościami występującymi chwilę po spożyciu pokarmu.
Leczenie
Przez lokalizację zmian nowotworowych, choroba jest często rozpoznawana w mało zaawansowanym stadium umożliwiającym leczenie chirurgiczne. Niestety, również przez lokalizację zmian, postępowanie chirurgiczne jest bardzo obciążające dla pacjenta, gdyż usuwa się część trzustki, zewnętrznych dróg żółciowych, pęcherzyk żółciowy i dwunastnicę (operacja sposobem Whipple’a).
Bardziej zaawansowane stadia choroby, w których nowotwór nacieka okoliczne narządy lub występują przerzuty do węzłów chłonnych czy narządów odległych, wymagają leczenia chemioterapią i radioterapią.
Przeczytaj również:
Rak żołądka – objawy i rokowania
Źródła:
- https://www.uptodate.com/contents/ampullary-carcinoma-epidemiology-clinical-manifestations-diagnosis-and-staging?search=Ampullary%20carcinoma&source=search_result&selectedTitle=2~31&usage_type=default&display_rank=2
- Pea A., Riva G., Bernasconi R. i in., Ampulla of Vater carcinoma: Molecular landscape and clinical implications. World J Gastrointest Oncol. 2018; 10(11): 370-380.
