Wlewy z witaminy C – kiedy je stosować i jakie mają skutki uboczne?

Czym są wlewy witaminowe? 

Wlew witaminowy polega na dożylnym dostarczeniu roztworu witamin pacjentowi (często jednocześnie z różnymi minerałami), co w porównaniu do doustnej drogi podania wykazuje się zdecydowanie większą przyswajalnością witamin oraz większymi ich stężeniami osiąganymi we krwi.  

Istnieją nieliczne wskazania medyczne do stosowania witamin, najczęściej drogą doustną (przyjmowanie witamin w tabletkach i kapsułkach) lub czasami domięśniową. Dożylne podanie (wlew) witamin jest wskazane jedynie w przypadku niepowodzenia suplementacji doustnej, ciężkiego niedoboru witaminy C lub u pacjentów, u których tradycyjna droga podania jest niemożliwa (np. u pacjentów z poparzeniem przewodu pokarmowego).

Wśród wskazań do stosowania witamin można wymienić m.in.: 

• Witamina C: leczenie niedoborów i szkorbutu; 
• Witamina B1: leczenie niedoborów oraz chorób wynikających z niedoboru (choroba Beri-beri, encefalopatia Wernickego, zespół Korsakova); 
• Witamina B2: leczenie i zapobieganie niedoborom; 
• Witamina B3: leczenie hiperlipidemii i hipertriglicerydemii, leczenie niedoborów, leczenie pelagry (choroba wynikająca z niedoboru witaminy B3); 
• Witamina B5: leczenie niedoborów, zapobieganie niedoborom; 
• Witamina B6: leczenie niedoborów oraz prewencja niedoborów w grupach pacjentów zagrożonych; leczenie padaczki zależnej od pirydoksyny (rzadka choroba genetyczna); leczenie rzadkich dziedzicznych chorób metabolicznych, takich jak hydroksykynureninuria, cystationuria i homocystynuria; prewencja i leczenie neuropatii jako powikłania po stosowaniu izoniazydu (chemioterapeutyk stosowany często w leczeniu gruźlicy); wspieranie leczenia zatrucia grzybami z rodzaju piestrzenic (Gyromitra);  
• Witamina B9: leczenie anemii megaloblastycznej będącej konsekwencją niedoboru witaminy B9. Suplementacja kwasu foliowego zalecana jest wszystkim kobietom w wieku rozrodczym, aby zapobiec defektom struny nerwowej u płodu; 
• Witamina B12: leczenie niedoborów występujących w przebiegu licznych chorób ograniczających wchłanianie tej witaminy (np. anemia Addisona-Biermera, tasiemiec, nowotwór złośliwy trzustki, nowotwór jelita grubego); 
• Witamina K: leczenie niedoborów, profilaktyka choroby krwotocznej noworodków, stany obniżonej aktywności trombiny skutkujące zaburzeniami krzepnięcia; 
• Witamina A: leczenie i zapobieganie niedoborom; 
• Witamina D: leczenie i zapobieganie niedoborom. 

Wlewy witaminowe – czy są bezpieczne? 

Efekty wlewów witaminowych wymieniane na stronach internetowych jednostek wykonujących tę procedurę: 

• wzmocnienie systemu odpornościowego i układu nerwowego; 
• zwiększenie wydajności fizycznej i psychicznej; 
• poprawa nastroju i wzrost poziomu energii; 
• leczenie niepłodności; 
• widoczne odmłodzenie; 
• oczyszczenie organizmu; 
• wsparcie w walce z chorobami przewlekłymi; 
• leczenie zaburzeń przewodu pokarmowego; 
• wspomaganie procesu leczenia chorób przewlekłych oraz ostrych chorób zapalnych; 
• wspomaganie procesu leczenia chorób onkologicznych, autoimmunologicznych, metabolicznych; 
• kroplówka regeneracyjna „na kaca”. 

Popularność wlewów witaminowych rośnie w wielu krajach, w tym w Polsce. Naukowcy i medycy zwracają uwagę na nieskuteczność i niebezpieczeństwo tych praktyk. 13 stycznia 2022 roku, Rzecznik Praw Pacjenta wydał oświadczenie o naruszeniu zbiorowych praw pacjenta związane ze stosowaniem metod leczniczych o nieudowodnionej skuteczności: 

Podawanie wlewów witaminowych bez uprzedniego wykonania badań potwierdzających wystąpienie deficytu w zakresie substancji odżywczych, witamin i biopierwiastków, które są zawarte w ordynowanych pacjentom produktach leczniczych, narusza zbiorowe prawa pacjentów do świadczeń zdrowotnych zgodnych z aktualną wiedzą medyczną. 

Podmiot leczniczy stosujący produkty lecznicze, których substancją czynną jest witamina C lub biopierwiastki, w postaci wlewów dożylnych u pacjentów z zespołami zaburzonego wchłaniania z przewodu pokarmowego, ze stłuszczeniem wątroby, marskością wątroby, hiperamonemią, miażdżycą zarostową tętnic, stopą cukrzycową, wszelkimi urazami oraz w celu uzupełniania niedoborów witaminowych (bez potwierdzenia tych niedoborów), postępuje wbrew aktualnej wiedzy medycznej [1]. Brak zastosowania się do tej decyzji może skutkować nałożeniem kary finansowej do 500 tysięcy złotych. 

Dożylne wlewy z witaminy C – zastosowanie 

Dożylna podaż witaminy C jest zalecana w przypadku ciężkiego niedoboru witaminy C, który należy szybko wyrównać lub gdy z powodu różnych chorób skutkujących ograniczeniem wchłaniania substancji z przewodu pokarmowego podaż doustna jest nieskuteczna.  

Obecnie bada się efekty dożylnego podania witaminy C w wielu chorobach, głównie w nowotworach i chorobach zakaźnych. Mimo że badania te trwają od ponad 5 dekad, wciąż nie dysponujemy dowodami jednoznacznie potwierdzającymi lecznicze efekty w jakichkolwiek wskazaniach poza wcześniej wymienionymi. Wlewy są jednak bardzo popularną paramedyczną praktyką, której szkodliwym skutkiem może być odroczenie leczenia zgodnego z aktualną wiedzą medyczną. 

Wlewy z witaminy C – skutki uboczne 

Procedura ta wydaje się być względnie bezpieczna, a działania niepożądane zgłaszane przez większość pacjentów są z reguły łagodne:  

• osłabienie;  
• podrażnienie naczynia, do którego podawano witaminę C; 
• zapalenie naczyń krwionośnych; 
• kamica nerkowa; 
• ból i obrzęk w miejscu podania; 
• zaczerwienienie twarzy, szyi i ramion; 
• ból głowy; 
• uczucie zimna. 

Podsumowując, wlewy witaminowe podaje się tylko w uzasadnionych przypadkach. Placówki reklamujące wlewy jako antidotum na zmęczenie i oczyszczenie organizmu działają wbrew aktualnej wiedzy medycznej. 

Przeczytaj również:
Czy witamina C może pomóc w leczeniu raka?