Zanik plamisty skóry (anetoderma) – objawy, przyczyny i leczenie

Zanik plamisty skóry (anetoderma) – co to jest? 

Zanik plamisty skóry został opisany po raz pierwszy w 1892 roku przez Jadassohna. Choroba ta może pojawić się na dowolnej części ciała, w jednym bądź wielu różnych miejscach. Najczęściej występuje na kończynach dolnych, szyi, klatce piersiowej oraz plecach. Przypadłość ta powstaje na skutek nieprawidłowości w syntezie elastyny i fibryliny lub fagocytozy włókien elastynowych. Prawdopodobnie anetoderma może mieć podłoże genetyczne, jednak do dziś nie został poznany mechanizm jej dziedziczenia. Odnotowano przypadki tej choroby dotykającej członków rodziny, w tym bliźniąt. 

Istnieją dwie formy tej choroby: 

• anetoderma pierwotna (idiopatyczna), która występuje bardzo rzadko. Zmiany pojawiają się na zdrowej skórze, a przyczyna jej występowanie nie jest znana. Prawdopodobnie jest uwarunkowana genetycznie lub występuje na podłożu chorób autoimmunologicznych; 
• anetoderma wtórna – powstaje w miejscach zmian skórnych w wyniku przebytych wcześniejszych chorób, np. ospy wietrznej, półpaśca, tocznia rumieniowatego czy ziarniaka grzybiastego. 

Jak często występuje zanik plamisty skóry? 

Zanik plamisty skóry jest bardzo rzadką chorobą skóry dotykającą najczęściej kobiety w wieku od 15 do 40 lat. Jego występowanie najczęściej obserwuje się w środkowej części Europy.  Pojawia się również u młodszych lub starszych pacjentów obojga płci oraz u niemowląt, przede wszystkim wcześniaków. 

Przyczyny anetodermy – jakie są? 

Dokładne przyczyny tej choroby nie są znane i szczegółowo wyjaśnione, ale na podstawie licznych badań oraz obserwacji sugeruje się, że oba typy anetodermy mogą być związane z współistnieniem innych chorób ogólnoustrojowych: 

• boreliozy; 
• trądu; 
• infekcji wirusem HIV; 
• współtowarzyszących chorobom autoimmunologicznym (choroba Addisona, toczeń rumieniowaty czy choroba Gravesa-Basedova); 
• nowotworów skóry; 
• powstałych w wyniku działania ubocznego leków, np. penicylaminy. 

Dodatkowo przyczynami anetodermy wtórnej są: 

• przebyte infekcje (ospa wietrzna, kiła); 
• ciężkie stany zapalne skóry, np. trądzik czy ziarniak obrączkowaty. 

Jakie są objawy anetodermy? 

Choroba ta charakteryzuje się pojawieniem się na skórze owalnych zagłębień wielkości około 1 cm lub delikatnie uniesionych grudek o pomarszczonej powierzchni. Zmiany chorobowe mogą być płaskie, wypukłe lub wklęsłe, o zabarwieniu podobnym do normalnej skóry bądź w kolorze niebieskawo-białym. Występują pojedynczo lub w skupiskach w różnych częściach ciała. 

Diagnostyka anetodermii – jak przebiega? 

W przypadku zaobserwowania objawów tej choroby należy koniecznie udać się do dermatologa w celu dokładnego zdiagnozowania tej jednostki chorobowej. Specjalista przeprowadzi dokładny wywiad chorobowy, a następnie zleci wykonanie biopsji fragmentu chorej skóry w celu przeprowadzenia szczegółowej analizy histopatologicznej, która jest niezbędna do postawienia diagnozy oraz nakreślenia sposobu leczenia. 

Leczenie zaniku plamistego skóry – na czym polega? 

Leczenie tej choroby jest trudne, ponieważ nie jest dokładnie znany patomechanizm jej powstawania. Obecnie dermatolodzy proponują głównie leczenie objawowe z wykorzystaniem glikokortykosteroidów, kolchicyny, fenytoiny, niacyny czy witaminy E, ale nie jest ono wystarczająco skuteczne. Obecnie trwają intensywne prace nad tym, aby zanik plamisty skóry był usuwany laserowo, ale ta metoda leczenia pomimo obiecujących rezultatów znajduje się jeszcze na etapie badań. 

Podsumowując, zanik plamisty skóry to choroba dotykająca głównie młodych osób. Jeśli zaobserwujemy na swojej skórze charakterystyczne zmiany lub ogniska wskazujące na możliwość wystąpienia tej rzadkiej przypadłości, to warto udać się do dermatologa i rozpocząć leczenie.