Jakich kosmetyków nie używać w ciąży? Sprawdź!

W ciąży skóra się zmienia. Staje się bardziej wrażliwa, skłonna do przebarwień, powstawania zmian zapalnych i rozszerzonych naczynek. Hormony wpływają na funkcjonowanie gruczołów łojowych, gospodarkę wodną i elastyczność skóry. Dodatkowo mogą pojawić się rozstępy, a cellulit może stać się bardziej widoczny.

W tym czasie warto świadomie dobierać kosmetyki, które wspierają potrzeby skóry. Nie wszystkie są jednak bezpieczne dla rozwijającego się dziecka.

Jakich składników unikać w ciąży?

Będąc w ciąży, nie musisz rezygnować z ulubionych rytuałów i dbania o siebie, ale zawsze czytaj etykiety kosmetyków. Producenci umieszczają na nich różne istotne informacje. Jeśli chcesz zmniejszyć ryzyko, że kosmetyk nie uczuli Cię i nie podrażni Twojej skóry, zwróć uwagę na jego skład.

Część substancji kosmetycznych jest przeciwwskazana lub przynajmniej odradzana kobietom w ciąży, ponieważ nie ma dostatecznych dowodów na to, że nie szkodzą przyszłej mamie i dziecku. Niektórych składników lepiej po prostu unikać.

Witamina A

Witamina A (retinol) to składnik ceniony w kosmetykach za swoje silne działanie przeciwzmarszczkowe, regenerujące i normalizujące pracę gruczołów łojowych. Jednak stosowanie retinolu w ciąży jest bezwzględnie zakazane. Retinol i jego pochodne mogą przenikać przez skórę do krwiobiegu, a tym samym wpływać na rozwijający się płód. Nadmiar witaminy A w organizmie ciężarnej może prowadzić do zwiększonego ryzyka wad rozwojowych dziecka (szczególnie w obrębie układu nerwowego, serca i twarzoczaszki) oraz powikłań w przebiegu ciąży.

Zamiast kosmetyków z witaminą A wybierz produkty z substancją o nazwie bakuchiol. Ten roślinny zamiennik retinolu wygładza skórę, pobudza produkcję kolagenu, redukuje drobne zmarszczki i przebarwienia, a jednocześnie jest znacznie łagodniejszy i bezpieczny, także w czasie ciąży i karmienia piersią.

Kwas salicylowy i glikolowy

W czasie ciąży skóra staje się bardziej wrażliwa i reaktywna, dlatego nie każdy składnik o charakterze kwasu będzie dla niej odpowiedni. Unikaj tego typu składników o dużym stężeniu i silnym działaniu złuszczającym czy przenikającym.

Należą do nich:

• kwas salicylowy (salicylic acid) – w ciąży jest niewskazany w stężeniach powyżej 2%, ponieważ może przenikać przez skórę. Dopuszczalne są jedynie niewielkie ilości w kosmetykach myjących, które szybko się spłukuje;
• kwas glikolowy (glycolic acid)- ze względu na bardzo małe cząsteczki również łatwo przenika w głąb skóry i może silnie podrażniać. Nie jest wskazany w czasie ciąży, zwłaszcza w stężeniach powyżej 5%.

Zamiast silnych kwasów sięgnij po łagodniejsze składniki o działaniu nawilżającym, wygładzającym i wspierającym barierę ochronną skóry.

Najbezpieczniejsze są:

• kwas hialuronowy (hyaluronic acid) – odpowiada za nawilżenie i łagodzenie skóry, poprawia jej elastyczność oraz przyspiesza regenerację naskórka. Świetnie sprawdzi się przy skórze suchej i odwodnionej;
• kwas mlekowy (lactic acid) – uznawany za jeden z najłagodniejszych kwasów do stosowania w ciąży. Działa nawilżająco, wygładzająco i delikatnie złuszczająco;
• kwas migdałowy (mandelic acid) o działaniu antybakteryjnym i rozjaśniającym. Wspiera walkę z przebarwieniami i trądzikiem ciążowym.

Parabeny

To konserwanty, które od wielu lat stosuje się w kosmetykach, aby zabezpieczyć je przed rozwojem bakterii, grzybów i pleśni.

Chociaż niektóre badania potwierdzają ich bezpieczeństwo w standardowych stężeniach, pojawiły się również kontrowersje dotyczące ich wpływu na układ hormonalny.

W czasie ciąży ogranicz stosowanie kosmetyków zawierających parabeny o silniejszym działaniu, takich jak propylparaben i butylparaben . Zamiast tego wybierz kosmetyki z naturalnymi konserwantami, np. kwasem benzoesowym (benzoic acid), kwasem sorbowym (sorbic acid) lub olejkiem lawendowym.

Poliakrylamid

Składnik stosowany w kosmetykach jako substancja zagęszczająca, stabilizująca i tworząca na skórze gładką warstwę. Występuje w kremach, podkładach, produktach do stylizacji włosów i maseczkach. Sam poliakrylamid (polyacrylamide) nie jest uważany za toksyczny. Problemem jest obecność akrylamidu, który może znajdować się w nim w postaci zanieczyszczeń.

Akrylamid w wysokich stężeniach lub przy długotrwałym kontakcie może szkodzić układowi nerwowemu i zwiększać ryzyko rozwoju nowotworów.

Poliakrylamid jest bezpieczny, jeśli ilość akrylamidu w kosmetykach nie przekracza dopuszczalnych norm:

• w produktach pozostających na skórze (np. kremach) może być go maksymalnie 0,1 mg/kg masy całkowitej produktu,
• w kosmetykach spłukiwanych (np. żelach pod prysznic) – 0,5 mg/kg.

Wybieraj te kosmetyki, które zawierają naturalne substancje zagęszczające, takie jak: guma ksantanowa, skrobia modyfikowana lub pullulan (naturalny polisacharyd).

Filtry UV

W czasie ciąży ochrona przeciwsłoneczna jest szczególnie ważna. Zmiany hormonalne sprawiają, że skóra staje się bardziej podatna na przebarwienia i podrażnienia wywołane promieniowaniem UV. Regularne stosowanie kremów z filtrem pomaga chronić skórę przed fotostarzeniem, poparzeniem słonecznym i powstawaniem ostudy (melasmy). Ostuda to zmiana skórna wywołana przez słońce. Jest związana ze wzmożonym wytwarzaniem melaniny w miejscach bezpośrednio wystawianych na promieniowanie UV.

Nie wszystkie filtry UV działają jednak w ten sam sposób i nie wszystkie są polecane w ciąży.

Badania wskazują, że filtry chemiczne mogą przenikać przez skórę do krwiobiegu i zaburzać gospodarkę hormonalną. Choć nie potwierdzono ich szkodliwego działania na rozwijające się dziecko, w ciąży zaleca się ograniczenie ich stosowania.

Do filtrów chemicznych, których lepiej unikać w ciąży, należą:

• benzophenone-3-4, 
• octyl dimethyl PABA,
• methylbenzylidene camphor,
• homosalate.

Najlepszym wyborem w ciąży będą filtry mineralne. Działają w sposób mechaniczny, tworząc na powierzchni skóry warstwę ochronną, która odbija i rozprasza promieniowanie UV. Filtry mineralne nie wnikają w głąb skóry i są dobrze tolerowane nawet przez bardzo wrażliwą cerę. Najczęściej stosowane filtry to tlenek cynku (Zinc Oxide) i dwutlenek tytanu (Titanium Dioxide). Oba te związki mają naturalnie biały kolor, dlatego warstwa, która odbija światło, może powodować efekt bielenia na skórze.

Olejki eteryczne

Olejki eteryczne, ze względu na swoją wysoką koncentrację i aktywność biologiczną, mogą przenikać przez łożysko i oddziaływać na rozwijający się płód. Mogą stymulować macicę i potencjalnie zwiększać ryzyko poronienia lub przedwczesnego porodu.

Unikaj takich olejków jak te poniżej, szczególnie o wysokim stężeniu:

• rozmarynowy,
• szałwiowy,
• cynamonowy,
• goździkowy,
• tymiankowy.

Bezpieczniejszy wybór to olejki w odpowiednim stężeniu, będące składnikami kosmetyków, takie jak:

• lawendowy – może pomagać w relaksacji i łagodzeniu niepokoju,
• z rumianku rzymskiego – może łagodzić napięcie i stres,
• z cytryny – działa odświeżająco i poprawia nastrój,
• mandarynkowy – działa uspokajająco.

Składniki kosmetyków bezpieczne w ciąży

Składniki uznane za bezpieczne, co do których nie zgłaszano ryzyka stosowania u kobiet w ciąży, to:

• Aloes (aloesin)- działa nawilżająco, łagodząco i przeciwzapalnie, dzięki czemu zmniejsza zaczerwienienie skóry. Spowalnia procesy starzenia się skóry, wywołane np. promieniowaniem UV. Wykorzystywany w kosmetykach do skóry suchej, podrażnionej, uszkodzonej i trądzikowej. Substancje zawarte w aloesie zmniejszają nasilenie stanu zapalnego i przyśpieszają regenerację.
• Alantoina (allantoin) – łagodny i bezpieczny składnik, ceniony za swoje właściwości kojące, łagodzące i przeciwzapalne. Pomaga redukować podrażnienia, przyspiesza regenerację drobnych uszkodzeń naskórka i wspiera odbudowę bariery ochronnej skóry. Występuje w balsamach, kremach do ciała, żelach myjących i produktach do pielęgnacji piersi oraz okolic brzucha.
• Gliceryna (glycerin) – składnik wiążący wodę, którego zadaniem jest zapobieganie wysychaniu kosmetyku. Wspiera naturalną barierę ochronną skóry, łagodzi podrażnienia.
• Pantenol (panthenol) działa przeciwzapalnie, przyspiesza procesy regeneracji naskórka i łagodzi podrażnienia. Wygładza skórę, a włosom nadaje połysk. Krem z pantenolem szybko przyniesie ukojenie skórze podrażnionej lub zaczerwienionej.
• Niacynamid (niacinamide) to jeden z najbardziej wszechstronnych i bezpiecznych składników pielęgnacyjnych, który można stosować w czasie ciąży. Nie przenika do krwiobiegu, nie wpływa na rozwój płodu. Działa łagodnie, dlatego niacynamid w ciąży sprawdzi się przy zmianach skórnych, które często pojawiają się pod wpływem hormonów. Wzmacnia barierę hydrolipidową skóry. Działa przeciwzapalnie, dlatego polecany jest kobietom z trądzikiem ciążowym, podrażnieniami czy zaczerwienieniami. Niacynamid rozjaśnia przebarwienia. Reguluje produkcję melaniny, dzięki czemu pomaga zredukować tzw. ostudę (melasmę).
• Witamina E (tocopherol ) działa przeciwzapalnie, przyspiesza gojenie się ran i chroni skórę przed wysuszeniem oraz utratą elastyczności. Zapobiega powstawaniu przebarwień i w pewnym stopniu zmniejsza te istniejące. Witamina E nie tylko ogranicza i spowalnia proces starzenia się skóry, ale również poprawia jej elastyczność i napięcie.
• Ceramidy (ceramide) – naturalne lipidy (tłuszcze), które stanowią element bariery ochronnej skóry. Zapobiegają utracie wody i chronią przed działaniem czynników zewnętrznych. Ceramidy w ciąży mają szczególne znaczenie. Wzmacniają barierę hydrolipidową, poprawiają elastyczność skóry i wspierają jej regenerację. Regularne stosowanie kremów, balsamów czy emulsji z ceramidami pomaga utrzymać odpowiedni poziom nawilżenia oraz zmniejszyć uczucie napięcia, które często pojawia się na brzuchu, piersiach i udach w miarę rozciągania skóry. Sprawdzą się również u kobiet z atopowym zapaleniem skóry (AZS) lub przesuszeniem wywołanym zmianami hormonalnymi.
• Masło shea (butyrospermum parkii butter) natłuszcza, regeneruje i chroni skórę przed utratą wilgoci, jednocześnie nie powodując podrażnień. Zawiera witaminy A i E oraz fitosterole, które wspierają elastyczność skóry i łagodzą uczucie napięcia. W ciąży masło shea jest często stosowane w balsamach i olejkach przeciw rozstępom.
• Masło kakaowe (theobroma cacao seed butter) ma intensywne właściwości odżywcze i wygładzające. Tworzy na powierzchni skóry delikatną warstwę ochronną, która zapobiega przesuszeniu i poprawia jej elastyczność. Dzięki naturalnej zawartości polifenoli i antyoksydantów chroni skórę przed wolnymi rodnikami. Pomaga utrzymać jędrność skóry na brzuchu i biodrach, redukując ryzyko powstawania rozstępów.
• Olej ze słodkich migdałów (prunus amygdalus dulcis oil) jest lekki i dobrze się wchłania. Bogaty w witaminy A, D i E oraz kwasy tłuszczowe, intensywnie nawilża i zmiękcza skórę. Regularnie stosowany, poprawia elastyczność i zapobiega pękaniu skóry, dlatego często znajduje się w preparatach dla kobiet w ciąży i niemowląt.
• Olej z awokado (avocado oil) zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe, lecytynę, skwalen i witaminy A, E, D i K, które wspomagają regenerację i gojenie skóry. Łagodzi podrażnienia i chroni przed utratą wilgoci. W pielęgnacji ciążowej pomaga utrzymać miękkość i sprężystość skóry, zwłaszcza w okolicach brzucha i biustu.
• Olej jojoba (jojoba oil) ma skład zbliżony do naturalnego sebum skóry, dzięki czemu reguluje jego wydzielanie i wzmacnia barierę hydrolipidową. W czasie ciąży może być stosowany zarówno do nawilżania ciała, jak i pielęgnacji twarzy i włosów. Pomaga zachować gładkość i zdrowy wygląd skóry, nie przetłuszczając jej.

Wybierając produkty do oczyszczania i mycia, sięgaj po łagodne kosmetyki, pozbawione agresywnych detergentów typu SLS (sodium lauryl sulfate ) i SLES (sodium laureth sulfate). Substancje te usuwają zanieczyszczenia i sebum z powierzchni skóry i włosów. Dzięki nim kosmetyki dobrze się pienią i skutecznie oczyszczają. Jednocześnie mogą powodować podrażnienie, suchość, świąd lub uczucie ściągnięcia. W czasie ciąży warto ich unikać, ponieważ skóra staje się bardziej delikatna, wrażliwa i podatna na podrażnienia.

W pielęgnacji twarzy i ciała sprawdzą się również ekstrakty roślinne z rumianku, nagietka czy ogórka. Zmniejszą uczucie ściągnięcia czy swędzenia, które często towarzyszy rozciąganiu się skóry na brzuchu i piersiach. Wspierają również regenerację skóry.

Bezpieczne kosmetyki to takie, które zapewniają skuteczną pielęgnację i jednocześnie nie podrażniają skóry. Wybieraj produkty oparte na naturalnych, dobrze przebadanych składnikach. Zwróć uwagę, czy kosmetyki zostały przebadane dermatologicznie i mają atesty np. Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego czy Instytutu Matki i Dziecka.

Przeczytaj również:
Kosmetyki dla kobiet karmiących piersią