Dlaczego dieta nie działa?

Źle dopasowana dieta

Nieprawidłowe dopasowanie diety to najczęstsza przyczyna niezadowalających efektów. Dieta może nie uwzględniać naszego metabolizmu, nietolerancji żywieniowych czy trybu życia. Na przykład osoby, które ciężko pracują fizycznie, są cały czas w ruchu lub kilka razy w tygodniu ćwiczą, mają znacznie większe zapotrzebowanie kaloryczne niż inni. Warto również zwrócić uwagę na indeks glikemiczny (IG) posiłków.

• Produkty o wysokim IG, np. białe pieczywo, gotowana marchewka, arbuz powodują gwałtowny wzrost glikemii poposiłkowej i prowadzą do dużego wyrzutu insuliny, co skutkuje równie szybkim spadkiem stężenia glukozy we krwi. Odczuwamy przez to zwiększone łaknienie.
• Warto spożywać produkty o niskim IG, np. warzywa zielone, pieczywo pełnoziarniste, makaron al dente, ryż brązowy, które powodują stopniowe i łagodne zwiększanie glikemii poposiłkowej i uwalnianie insuliny.

Ograniczenia w diecie i efekt jo-jo

Innym problemem może być zbyt restrykcyjna dieta. Warto zapamiętać, że skuteczna dieta nigdy nie zakłada absurdalnych limitów kalorycznych, takich jak popularne 1000 czy 1200 kcal. Dlaczego takie diety są na dłuższą metę nieskuteczne, a co gorsze mogą być nawet niebezpieczne?

• Utrzymanie takiego poziomu kalorycznego oznacza konieczność znacznego ograniczenia ilości spożywanego wcześniej pożywienia. To negatywnie wpływa na naszą motywację. Nagle okazuje się, że to, co jedliśmy wcześniej na kolację, ma nam wystarczyć na cały dzień. Często udaje nam się zmobilizować i wytrzymać przez kilka lub kilkanaście dni, jednak później musimy zmierzyć się z czymś, co nazywa się efektem jo-jo.
• Gdy zaczynamy jeść więcej (brakuje nam motywacji i siły), stracona waga powraca, często pojawiają się również dodatkowe kilogramy w stosunku do wagi początkowej.
• Należy pamiętać, że zbyt radykalne odchudzanie jest zagrożeniem dla naszego zdrowia. Organizm codziennie potrzebuje określonej dawki kalorii, by mógł prawidłowo funkcjonować (tzw. podstawowa przemiana materii – PPM). Liczba tych kalorii zależy od płci, wieku, wzrostu, a także wagi i jest zbliżona do tej, którą podają w najbardziej restrykcyjnych dietach, co oznacza, że trzymając się limitu 1000-1200 kcal dziennie, pozbawiamy organów energii potrzebnej do działania.
• Dłuższe stosowanie takiej diety może prowadzić nie tylko do osłabienia organizmu, ale także ogólnego pogorszenia pracy narządów, a w dłuższej perspektywie – do ich trwałego uszkodzenia.

Brak długofalowych efektów diety

Według niektórych skuteczna dieta to taka, dzięki której można schudnąć przynajmniej kilka kilogramów tygodniowo. Jest to mitem! Dietetycy i lekarze podkreślają, że optymalny spadek wagi na tydzień wynosi od 0,5 do 1 kg – takie tempo pozwoli uniknąć efektu jo-jo, nie nadwyręży także naszego organizmu.

Warto pamiętać, że:

• osoby z dużą nadwagą mogą początkowo tracić na wadze w znacznie szybszym tempie (np. 10 kg w skali miesiąca), by po jakimś czasie – mimo dalszego odchudzania – przestać tracić kolejne kilogramy. Nie oznacza to, że dieta jest nieskuteczna; po pewnym czasie organizm przyzwyczaja się do liczby dostarczanych kalorii i proces spalania, nawet wspomagany ćwiczeniami, nie jest już tak szybki. Należy jednak pamiętać, że to naturalny proces i kolejne restrykcje nie sprawią, że tempo chudnięcia będzie znacznie szybsze.
• brak postępów wiąże się z naturalnym spadkiem motywacji. Niekiedy brakuje jej już na samym początku, co skutkuje np. zjedzeniem wysokokalorycznego posiłku. To powoduje z kolei wyrzuty sumienia i zniechęcenie, a nawet – całkowitą rezygnację z diety.

Dieta odchudzająca może być skuteczna tylko wtedy, gdy jest naszym świadomym wyborem, a główną przyczyną jest chęć zmiany stylu życia (a nie jedynie stracenia kilku zbędnych kilogramów).

Dieta odchudzająca to nie wszystko

Diety mogą być skuteczne tylko wtedy, gdy zmieni się także nasz tryb życia. Mowa o zwiększeniu aktywności fizycznej – idealnym rozwiązaniem są 3-4 treningi w tygodniu o długości od 30 do 40 minut. W połączeniu z dobrze dobraną dietą przyczynią się do spadku wagi. Należy jednocześnie pamiętać, że nawet dobrze zbilansowana i zaplanowana dieta, przy jednoczesnym braku ćwiczeń, nie spowoduje utraty zbędnych kilogramów w zadowalającym tempie.

Regularne odchudzanie  i metoda małych kroków

Co można zrobić, aby dieta odchudzająca nie była katorgą, a jednocześnie przynosiła zadowalające rezultaty?

• Najważniejsze to dopasowanie diety do swoich preferencji smakowych. Wbrew pozorom możliwe jest jedzenie produktów, które nie tylko pozwalają nam nie przekroczyć ustalonego limitu kalorycznego, ale również będą nam po prostu smakować.
• Dobrze przy tym skorzystać z metody małych kroków – stopniowo obniżać limity kaloryczne i zmieniać jadłospis, tak, by ułatwić sobie przejście na dietę.
• Liczy się również regularność – lekarze i dietetycy zalecają 5 do nawet 6 małych posiłków dziennie, spożywanych w równych odstępach czasowych (np. co 2-3 godziny). To pozwala na ustabilizowanie przemiany materii i efektywniejsze spalanie kalorii.