Infekcje intymne. Jak je leczyć?

Jakie są przyczyny infekcji intymnych?

Najważniejszym składnikiem flory bakteryjnej pochwy są pałeczki kwasu mlekowego. Regulują one tlenowe środowisko pochwy, produkują substancje działające antybakteryjnie i odpowiadają za jej kwaśny odczyn. Flora pełni funkcję ochronną, ale może się zmieniać w zależności od wieku, statusu hormonalnego, aktywności seksualnej, stosowanych leków czy stresu.  

Jeśli zmniejszy się ilość drobnoustrojów należących do fizjologicznej flory pochwy, może dojść do wzrostu tych patologicznych i rozwoju infekcji.

Do przyczyn infekcji intymnych zaliczamy również choroby przenoszone drogą płciową. 

Infekcje możemy podzielić na:  

• bakteryjne – najczęstsza to bakteryjna waginoza, ale do tej grupy zaliczamy również kiłę, rzeżączkę, nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej,  
• grzybicze – kandydoza, 
• wywołane przez pierwotniaki – rzęsistkowica, 
• wirusowe – do tej grupy zaliczamy opryszczkę narządów płciowych, HPV i mięczaka zakaźnego. 

Przyczyny infekcji mogą być mieszane, np. bakteryjno-grzybicze. 

Bakteryjna waginoza (BV)

Bakteryjna waginoza to zmiana flory bakteryjnej pochwy na taką z obniżonym stężeniem pałeczek kwasu mlekowego i jednocześnie wysokim odsetkiem bakterii beztlenowych. Jest to najczęstsza przyczyna upławów. Upławy są jednorodne, kremowe, o białoszarym zabarwieniu. Mają specyficzny rybi zapach.  

Pod mikroskopem są widoczne tzw. komórki jeżowe. W bakteryjnej waginozie pH pochwy rośnie i jest wyższe niż 4,5.  

Dodatkowo możesz zaobserwować:  

• dyskomfort,  
• pieczenie,  
• świąd,  
• obrzęk, 
• ból podczas stosunku.  

Bakteryjna waginoza predysponuje do zakażenia wirusem opryszczki (HSV), HIV, HPV, rzęsistkiem pochwowym, dwoinką rzeżączki czy chlamydią. Nieleczona bakteryjna waginoza może doprowadzić do infekcji wstępującej zajmującej m.in. macicę i jajowody. U ciężarnych może doprowadzić do poronienia samoistnego lub porodu przedwczesnego. 

Do czynników ryzyka bakteryjnej waginozy zaliczamy: 

• częste zmiany partnerów,  
• palenie tytoniu,  
• niestosowanie prezerwatyw,  
• przewlekły stres,  
• irygację pochwy, 
• predyspozycje genetyczne. 

W leczeniu stosuje się antybiotyki lub preparaty antybakteryjne.  

Mimo leczenia u 30% pacjentek nawrót nastąpi w ciągu 3 miesięcy, a u 50% w ciągu roku.

Rzęsistkowica 

Rzęsistkowica to choroba wywoływana przez pierwotniaka rzęsistka pochwowego (Trichomonas vaginalis). Jest to najczęstsza niewirusowa choroba przenoszona drogą płciową. U 70-85% zarażonych daje minimalne objawy. Często osoby zarażone nie zdają sobie sprawy z występowania choroby. To ułatwia rozprzestrzenianie się rzęsistka.  

Rzęsistkowica objawia się pienistymi żółtozielonymi upławami. W badaniu kolposkopowym obecny jest charakterystyczny obraz szyjki macicy zwany szyjką truskawkową.  

Prawidłowe stosowanie prezerwatyw może zapobiec zakażeniu.

W leczeniu stosuje się metronidazol i tynidazol. 

Kandydoza  

Kandydoza to infekcja wywołana głównie drożdżakiem Candida albicans.

Objawia się: 

• bezwonnymi, grudkowatymi upławami o konsystencji twarogu,  
• świądem,  
• bólem pochwy i sromu,  
• obrzękiem.  

W przeciwieństwie do bakteryjnej waginozy przy infekcji grzybiczej pH pochwy nie ulega zmianie.  

Szacuje się, że 75% kobiet będzie miało minimum jeden epizod kandydozy w swoim życiu.

Czynnikami predysponującymi do intensywnego wzrostu drożdżaków są:  

• antybiotykoterapia,  
• cukrzyca,  
• podwyższone stężenie estrogenów,  
• leczenie immunosupresyjne.  

Leczenie polega na zastosowaniu leków przeciwgrzybiczych. 

Rzeżączka 

Wywołuje ją bakteria (dwoinka rzeżączki). W 50% przebiega bezobjawowo.  

Rzęsistkowica objawia się:  

• ropnymi upławami,  
• pieczeniem,  
• bólem podbrzusza,  
• bólem podczas oddawania moczu.  

Nieleczona może doprowadzić do niepłodności. W leczeniu stosujemy antybiotyki o szerokim spektrum działania. 

Chlamydioza

Chlamydioza to choroba wywołana bakterią Chlamydia trachomatis.

Czasami nie daje objawów, ale może powodować:  

• krwawienia międzymiesiączkowe,  
• ból przy oddawaniu moczu,  
• upławy,  
• ból podbrzusza.  

Leczenie polega na antybiotykoterapii. Konieczne jest również leczenie partnera.  

Jakie są objawy infekcji intymnych? 

Objawy infekcji intymnych zależą od przyczyny.  

Najczęstszymi objawami sugerującymi infekcję są: 

• pieczenie lub swędzenie,  
• obrzęk i zaczerwienienie sromu,  
• upławy, często o nieprzyjemnym zapachu, 
• ból w obrębie miednicy, 
• plamienie lub krwawienie, 
• ból podczas stosunku,  
• guzki lub owrzodzenia w okolicy pochwy, odbytu lub ust,  
• parcie na mocz. 

Nawracające infekcje intymne – dlaczego tak się dzieje?

Wiele infekcji intymnych ma tendencję do nawracania. W bakteryjnym zapaleniu pochwy odsetek ten wynosi 50% w ciągu 12 miesięcy, a nawrotową postać kandydozy ma aż 8% kobiet.  

Powodem nawrotów mogą być: 

• zbyt krótka terapia, 
• nieodpowiednie leczenie, 
• zaburzenie przywrócenia fizjologicznej flory pochwy, 
• indywidualne predyspozycje, 
• obecność czynników ryzyka – stosowanie płukanek, drażniących produktów, alergenów, noszenie syntetycznej obcisłej bielizny, nadużywanie wkładek higienicznych, długa antybiotykoterapia, zmiany hormonalne, cukrzyca, ciąża. 

W szukaniu przyczyn nawrotów musimy rozróżnić, czy są one spowodowane utrzymującą się infekcją, czy skutkiem ponownego zakażenia. W tym celu lekarz może zlecić wizytę kontrolną, aby upewnić się, czy nastąpiło pełne wyleczenie. 

W zależności od rodzaju infekcji w przypadku nawrotu można zastosować inny schemat leczenia, wprowadzić leczenie podtrzymujące lub wykonać posiew w celu określenia leczenia celowanego. 

Infekcje intymne w ciąży 

Zmiany w ciele ciężarnej (zmiany hormonalne, zmiany pH pochwy) mogą sprzyjać infekcjom. Najczęściej w ciąży występują infekcje grzybicze.  

Jeśli jesteś w ciąży i obserwujesz niepokojące objawy, powiadom o tym lekarza. Specjalista wdroży odpowiednie leczenie. Pamiętaj o tym, że nie wszystkie leki można stosować w ciąży.  

Infekcje intymne występujące w ciąży zwiększają ryzyko samoistnego poronienia lub porodu przedwczesnego, przedwczesnego pęknięcia pęcherza płodowego oraz niskiej masy urodzeniowej dziecka. 

Infekcje intymne u mężczyzn 

Infekcje intymne u mężczyzn częściej niż u kobiet przebiegają bezobjawowo.  

Objawami, które mogą się pojawić, są: 

• pieczenie lub swędzenie prącia,  
• wydzielina z prącia,  
• ból w okolicy miednicy,  
• guzki i owrzodzenia w okolicy prącia, odbytu lub ust,  
• ból podczas oddawania stolca lub moczu,  
• częstomocz.  

Powikłaniami infekcji u mężczyzn może być zapalenie najądrza, prostaty, a nawet zapalenie stawów. Leczenie zależy od przyczyny infekcji.  

Test na infekcje intymne – jak je zdiagnozować? 

Postawienie diagnozy zależy od przyczyny. Czasami lekarz stawia rozpoznanie tylko na podstawie obrazu klinicznego, jednak częściej korzysta z metod pozwalających na wykrycie konkretnego patogenu.  

• Badanie pH pochwy pozwala na rozróżnienie bakteryjnej waginozy od kandydozy pochwy. Służą do tego testy paskowe.  
• W badaniu pod mikroskopem można zauważyć komórki jeżowe występujące w bakteryjnej waginozie, strzępki grzybni świadczące o kandydozie lub rzęsistka pochwowego.  
• Stosuje się też badania sprawdzające poziom przeciwciał lub materiał genetyczny drobnoustroju. 
• Można także pobrać wydzielinę na posiew mikrobiologiczny, co jest pomocne w dobraniu odpowiedniego antybiotyku. 

Co na infekcje intymne?

Leczenie infekcji intymnych zależy od ich pochodzenia.  

Lekarz może zalecić: 

• antybiotyki,  
• leki przeciwgrzybicze, 
• leki przeciwwirusowe.  

Mają one postać preparatów doustnych lub dopochwowych. Rodzaj i długość leczenia dobiera lekarz na podstawie przyczyny i objawów klinicznych.  

Alternatywą dla antybiotyków są nowoczesne środki antyseptyczne:  

• poliheksametylen biguanidu (PHMB),  
• chlorek dekaliny,  
• powidok jodu,  
• jony srebra,  
• kwas borny,  
• chlorheksydyna,  
• bakterie kwasu mlekowego. 

Jeśli przyczyną zmiany flory pochwy są zaburzenia hormonalne i menopauza, można zastosować leczenie hormonalne. 

Domowe sposoby na infekcje intymne 

W łagodzeniu infekcji intymnych możesz sięgnąć po ziołowe nasiadówki o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i łagodzącym.  

W tym celu możesz wykorzystać: 

• korę dębu,  
• rumianek lekarski,  
• krwawnik pospolity,  
• jasnotę białą,  
• olejek z drzewa herbacianego.   

Fitoterapia ma zastosowanie w infekcjach intymnych jako wsparcie w procesie leczenia. Pamiętaj, że leki roślinne działają wolno. Jeśli zależy Ci na szybkiej poprawie, skonsultuj się z lekarzem. Dodatkowo niektóre zioła mogą powodować podrażnienia i powinny być dobrane odpowiednio do danej dolegliwości. 

Zwróć też uwagę na prawidłowe nawyki: wyeliminuj irygację pochwy oraz zrezygnuj z płukanek i produktów do higieny intymnej o intensywnym zapachu.

Podczas infekcji stosuj bawełniane podpaski zamiast tamponów i noś bawełnianą bieliznę. 

Przeczytaj również:
Zioła na kobiece infekcje intymne. Co wybrać?