Jak dbać o zdrowy wzrok?

Czynniki podrażniające

Narząd wzroku kontrolowany jest przez nasz autonomiczny układ nerwowy. W zależności od zapotrzebowania stymuluje on wytwarzanie płynu łzowego. Na zaburzenie tego procesu mogą mieć wpływ: choroby (cukrzyca, choroby tarczycy, choroby neurologiczne, reumatyczne, zapalenie spojówek, brzegów powiek czy schorzenia rogówki), czynniki zewnętrzne (klimatyzacja, palenie papierosów, praca przy komputerze, suche powietrze, wiatr, długie czytanie, soczewki kontaktowe), stosowane leki (przeciwhistaminowe, moczopędne, beta-blokery, niektóre przeciwdepresyjne, estrogeny czy przeciwcholinergiczne – stosowane w leczeniu chorób układu oddechowego), płeć i wiek (kobiety są bardziej narażone na podrażnienia oka, gdyż zmiany hormonalne zachodzące w ich organizmach mogą mieć wpływ na skład płynu łzowego. Niezależnie od płci, z wiekiem zmniejsza się ilość wytwarzanych łez. Oprócz tego, produkcja łez jest mniejsza wieczorami.

Pierwszy krok w walce o dobry wzrok – odpowiednia dieta

Odpowiednio zbilansowana dieta jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Zmiana nawyków żywieniowych powinna być zawsze naszym pierwszym krokiem w walce o zdrowie. Bardzo ważne są kwasy omega-3 i omega-6. Mają one ogromny wpływ na nasz układ sercowo-naczyniowy. Są niezbędne również dla oczu, gdyż odpowiadają za ich nawilżenie. Najlepszym źródłem kwasów omega-3 są ryby, tran i orzechy włoskie. Źródłem omega-6 są oleje, np. z wiesiołka czy rzepakowy. Kolejnymi ważnymi składnikami diety są luteina i zeaksantyna. Ich niedobór prowadzi do zwyrodnienia plamki żółtej, co skutkuje zaburzeniem ostrości widzenia i rozróżniania kolorów. Składniki te znajdziemy np. w brokułach, brukselce, papryce lub pietruszce. Najbardziej kojarzoną z wpływem na wzrok witaminą jest witamina A. Jako źródło możemy wymienić: marchew, pomidory, brukselkę i tran. Jest ona silnym przeciwutleniaczem. Zapobiega tzw “kurzej ślepocie”, zwyrodnieniom plamki żółtej i zaćmie. Mniej osób wie o równie ważnym wpływie na wzrok witamin grupy B. Zapobiegają one uszkodzeniom nerwu wzrokowego. Dodatkowo długotrwały niedobór witaminy B2 może prowadzić do chronicznego zmęczenia wzroku, a sama witamina B6 odpowiada za nawilżenie oczu.  Znajdziemy je w mleku, wątróbce czy żółtku jaj. Warto również zwrócić uwagę na prawidłową podaż witaminy C, E oraz cynku.

Doraźna pomoc w braku nawilżenia

Zaburzenie nawilżenia nie ma objawów specyficznych tylko dla siebie. Może to być pieczenie oka, podrażnienie, zaczerwienienie, zmęczenie wzroku, czy nadmierne łzawienie. Pierwszą doraźną pomocą są sztuczne łzy.  Mają za zadanie nawilżyć nasze oko. Można zazwyczaj stosować je do 5 razy dziennie. Jako główne składniki stosuje się pochodne celulozy, kwas hialuronowy lub powidon. O lepkości preparatu decydujemy w zależności od nasilenia suchości. Bardziej lepkie są formy żelowe, które pozostają dłużej na gałce ocznej, jednak warto wiedzieć, że mogą one chwilowo zaburzać widzenie. Ostatnio popularne stają się formy liposomalne, które mają stabilizować warstwę lipidową filmu łzowego. Co ciekawe, takie formy podaje się na zamknięte oczy. Bardzo wielu producentów w swoich preparatach stosuje również kwas hialuronowy. Ma on właściwości bioadhezyjne, czyli wiąże się z mucyną w płynie łzowym i tym samym stabilizuje go. Jest dobrze tolerowany, ponieważ jest również naturalnym składnikiem płynu łzowego Wybierając krople nawilżające zwróćmy uwagę na obecność środków konserwujących. Stosowane długotrwale mogą wpływać szkodliwie na funkcjonowanie narządu wzroku. Szczególnie niebezpieczny jest chlorek benzalkonium. Ma on dużą aktywność powierzchniową i może doprowadzić do uszkodzeń rogówki. Dodatkowo nie może mieć styczności z soczewką kontaktową. Wychodząc naprzeciw Pacjentom, producenci opracowali systemy wyjaławiające krople. Popularne są systemy Comod, które zapobiegają cofaniu się kropli do wewnątrz pojemnika i zawierają posrebrzane elementy dezynfekujące oraz ABAK, które posiadają sączek filtrujący w dozowniku. Dzięki temu mają dłuższy termin przydatności oraz mogą być stosowane do nawilżania soczewek kontaktowych. Niektóre krople są spakowane w tzw. minimsy. Są to opakowania jednodawkowe kropli. Dzięki temu one również nie muszą zawierać konserwantów. Na aptecznej półce znajdziemy również krople wzbogacone w ekstrakty roślinne. Wśród nich najpopularniejszy jest świetlik. Ma działanie kojące i idealnie sprawdza się na zmęczone długotrwałym czytaniem bądź złym oświetleniem oczy. Dodatkowo wykazuje działanie przeciwzapalne. Jako składnik łagodzący wielu producentów stosuje się dekspantenol, który zapobiega utracie wody i wspomaga nawilżenie oka. Polecane są one dla osób z zaawansowanym zespołem suchego oka oraz po drobnych urazach (np. zatarciu oka). Do wyboru mamy również krople z tetryzoliną. Jest to substancja obkurczająca naczynia krwionośne. Świetnie się sprawdzi przy silnych przekrwionych oczach. Należy jednak pamiętać, iż można ją aplikować jedynie doraźnie w chwilach silnego dyskomfortu. Długotrwałe stosowana może tylko nasilić objawy.

Zdrowe nawyki dla zdrowych oczu

Aby zachować swoje oczy w dobrej kondycji, rekomendujemy stosowanie poniższych zdrowych nawyków:

• Podczas długotrwałej pracy przy komputerze czy oglądaniu telewizji róbmy przerwy nie rzadziej niż co dwie godziny. W trakcie przerwy zamknijmy na chwilę oczy, a następnie postarajmy się skupić wzrok kolejno na obiektach innych niż ekran, które położone są zarówno blisko, jak i daleko
• Zadbajmy o właściwe oświetlenie, ergonomiczne ustawienie monitora oraz świeże powietrze. Unikajmy zadymionych, przegrzanych pomieszczeń.
• W słoneczne dni oraz do pracy z komputerem załóżmy okulary ochronne z filtrem UV
• Starajmy się nie wytężać wzroku długotrwale
• Dbajmy o wysypianie się

Pamiętaj! Jeśli nasza doraźna pomoc nie przynosi ulgi, nasze kroki powinny zostać skierowane w kierunku gabinetu lekarskiego, gdyż żadnych objawów nie wolno lekceważyć.

Przeczytaj również:
Migrena a ból głowy – jak rozpoznać różnicę?