Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie tętnicze?
Samodzielny pomiar ciśnienia tętniczego (CT) w warunkach domowych jest bezbolesny i nieinwazyjny. Wykonuje się go w łatwy sposób, a przy przestrzeganiu podstawowych zasad pomiaru oraz używaniu odpowiedniego aparatu wynik jest wiarygodny. Dodatkowo pomiar CT w warunkach domowych (HBPM, home blood pressure monitoring) zmniejsza ryzyko wystąpienia reakcji białego fartucha bardzo często obserwowanej podczas pomiaru w gabinecie lekarskim.

Co to jest ciśnienie tętnicze (CT)?
Ciało ludzkie to system naczyń połączonych, który składa się z poszczególnych narządów i układów, a te z kolei są ze sobą w ścisłej współpracy. Od efektów ich pracy zależne jest nasze zdrowie i życie.
Serce podczas swojej pracy wytwarza ciśnienie, dzięki któremu krew krąży w naczyniach krwionośnych – tętnicach i żyłach.
Na ciśnienie tętnicze krwi składa się:
- ciśnienie skurczowe, którego wartość wzrasta podczas skurczu serca,
- ciśnienie rozkurczowe – jego wartość maleje, gdy serce rozkurcza się i ma pauzę.
Wartości uzyskane wskutek pomiaru ciśnienia tętniczego wyświetlają się na ekranie aparatu. Pierwsza wartość to ciśnienie skurczowe, druga – ciśnienie rozkurczowe. Dodatkowo automatyczne aparaty przy ikonce z sercem podają wartość tętna (ilość uderzeń serca na minutę).
Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie krwi?
Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego ciśnienie tętnicze krwi powinno być monitorowane 2 razy dziennie, rano i wieczorem, w tych samych porach (np. 7:00-19:00, 6:00-18:00). Należy wykonywać po 2 pomiary w kilkuminutowych odstępach. Pacjent powinien zapisywać uzyskane wartości CT w dzienniczku samokontroli.
Pobierz dzienniczek samokontroli ciśnienia!
Pobierz dzienniczek do wydrukowania
Co jest potrzebne do pomiaru ciśnienia tętniczego?
Aby wykonać prawidłowy pomiar ciśnienia krwi, należy zaopatrzyć się w:
- sprawny technicznie aparat (sfigmomanometr) do pomiaru ciśnienia,
- odpowiedni rozmiar mankietu naramiennego dopasowany do obwodu ramienia, założony 2-3 cm powyżej łokcia.
Warunki prawidłowego pomiaru ciśnienia krwi
Pomiar należy przeprowadzać w odpowiednich warunkach:
- prawidłowa pozycja – pozycja siedząca, podparte plecy, przedramię (od łokcia po dłoń) podparte np. o stół, rozluźniona dłoń, ramię powinno znajdować się na wysokości serca,
- cisza – podczas pomiaru nie wolno rozmawiać,
- stała pora dnia – ciśnienie w ciągu doby ulega zmianom,
- po mikcji (opróżnieniu pęcherza moczowego),
- przed zażyciem leków przeciw nadciśnieniu (u osób leczonych farmakologicznie),
- przed jedzeniem i piciem (np. kawy),
- po 15-minutowym odpoczynku.
Co wpływa na wahania ciśnienia tętniczego krwi?
Na wahania ciśnienia tętniczego krwi ma wiele czynników. Są to m.in.
- warunki pomiaru,
- styl życia,
- spożywane produkty.
Zaburzone wartości ciśnienia tętniczego mają miejsce:
- po wysiłku fizycznym i głębokim oddychaniu,
- w emocjach,
- po spożyciu alkoholu i paleniu papierosów,
- po wypiciu kawy,
- gdy nas coś boli,
- gdy pęcherz moczowy jest wypełniony,
- przy zbyt wysokiej lub zbyt niskiej temperaturze otoczenia.
Pomiar ciśnienia tętniczego – przeciwwskazania
Po zabiegu mastektomii piersi należy unikać pomiaru ciśnienia tętniczego na ręce po operowanej stronie. Również w przypadku wytworzenia przetoki tętniczo-żylnej na danym ramieniu nie należy na nie zakładać mankietu do mierzenia ciśnienia.
Pomiar ciśnienia a nadciśnienie tętnicze
Samodzielny pomiar ciśnienia tętniczego krwi (SBPM – self- blood pressure monitoring) jest kluczowy w rozpoznawaniu i monitorowaniu nadciśnienia tętniczego (NT) krwi. Mianem tej choroby określa się okresowe lub stałe podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi powyżej prawidłowej wartości 140/90 mmHg (milimetrów słupa rtęci). Warto zaznaczyć, że nieleczone NT pociąga za sobą wiele negatywnych skutków, zwiększając ryzyko wielu chorób. Prowadzi do:
- uszkodzenia nerek,
- zaburzonej pracy układu krążenia (choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca, udar mózgu),
- retinopatii nadciśnieniowej,
- powikłań ze strony układu nerwowego.
Poniższa tabela przedstawia klasyfikację ciśnienia tętniczego:
Kategoria | SCT [mm Hg] | RCT [mm Hg] | |
Optymalne CT | < 120 | i | < 80 |
Prawidłowe CT | 120-129 | i/lub | 80-84 |
Wysokie prawidłowe CT | 130-139 | i/lub | 85-89 |
Nadciśnienie 1. stopnia | 140-159 | i/lub | 90-99 |
Nadciśnienie 2.stopnia | 160-179 | i/lub | 100-109 |
Nadciśnienie 3. stopnia | ≥ 180 | i/lub | ≥ 110 |
Izolowane nadciśnienie skurczowe | ≥ 140 | i | < 90 |
SCT – skurczowe ciśnienie tętnicze; RCT – rozkurczowe ciśnienie tętnicze.
Źródło: https://nadcisnienietetnicze.pl/ptnt/wytyczne_ptnt.
Należy pamiętać, że stopniowanie nadciśnienia tętniczego (NT) jest właściwe jedynie dla pomiarów gabinetowych. Jeśli zaniepokoi nas wynik samodzielnie zmierzonego ciśnienia krwi, należy skonsultować się z lekarzem.
Warto zatem kontrolować wartości ciśnienia tętniczego, aby uniknąć niebezpiecznych dla naszego zdrowia chorób związanych z nieprawidłową wartością ciśnienia.
Przeczytaj również:
Nadciśnienie tętnicze – jak się je leczy?
Nadciśnienie u kobiet ciężarnych lub planujących ciążę – o czym należy pamiętać?
Źródło:
https://nadcisnienietetnicze.pl/ptnt/wytyczne_ptnt
Artykuł merytorycznie bez zarzutu.
Dziękujemy 🧡