Płyny do płukania jamy ustnej – jakie są ich rodzaje?

Czym są płyny do płukania jamy ustnej? 

Płyny do płukania jamy ustnej to preparaty pomocnicze, które mogą wykazywać też działanie lecznice, stosowane w celu utrzymania prawidłowej higieny jamy ustnej. Oznacza to, że stosowanie tylko i wyłącznie płynów podczas codziennej higieny jamy ustnej nie jest wystarczające. Płyn nie zastąpi szczoteczki do zębów i nici dentystycznej, ale stosowany razem z nimi może w znacznym stopniu podnieść skuteczność codziennych zabiegów higienicznych. 

Rodzaje płynów do płukania jamy ustnej 

Obecnie dostępnych jest wiele rodzajów preparatów tego typu. Wybór odpowiedniego zależny jest od tego, jaki efekt chcemy osiągnąć i jakie schorzenia występują w obrębie tkanek jamy ustnej.

Można wyróżnić płyny o działaniu: 

• antyseptycznym, 
• bakteriobójczym, 
• remineralizującym szkliwo zębów, 
• wybielającym, 
• redukującym powstawanie płytki nazębnej, 
• zmniejszającym nadwrażliwość zębów, 
• odświeżającym oddech. 

Płyny, w zależności od zastosowania, mogą w swoim składzie zawierać rozmaite substancje, np. hamujące rozwój bakterii bytujących w jamie ustnej czy wykazujące działanie przeciwzapalne i przyspieszające gojenie się ran. Zawartość fluoru powoduje wzmocnienie struktury szkliwa zębów i może także wykazywać działanie przeciwpróchnicze. Cynk i ekstrakty ziołowe, takie jak mięta i eukaliptus, są spotykane w płynach przeznaczonych dla osób borykających się z problemem nieświeżego oddechu. 

Jak prawidłowo stosować płukanki do jamy ustnej? 

W celu zapewnienia prawidłowego działania płynów do płukania jamy ustnej czynność ta powinna trwać minimum 30 sekund. Zaleca się płukać jamę ustną po przeprowadzeniu szczotkowania i nitkowania zębów w celu dopełnienia całego procesu. Natomiast w przypadku osób, u których występuje wzmożony problem z odkładaniem się płytki nazębnej, warto przed rozpoczęciem szczotkowania płukać jamę ustną preparatami redukującymi jej gromadzenie. 

Przeczytaj również:
Jak dbać o higienę jamy ustnej?
Jak dbać o higienę jamy ustnej dziecka?

Płukanki z chlorheksydyną 

Chlorheksydyna to substancja wykazująca działanie przeciwbakteryjne. Chroni ona zęby przed rozwojem próchnicy. Jest to składnik wielu popularnych płukanek do zębów, dlatego warto bliżej się mu przyjrzeć. Chlorheksydyna to substancja aktywna wobec bakterii Gram-dodatnim i Gram-ujemnym, a także wobec niektórych wirusów i grzybów mogących bytować w jamie ustnej. Jej działanie może utrzymywać się nawet do 24 godzin poprzez wiązanie się ze związkami w obrębie bakterii, płytki nazębnej, a nawet samego szkliwa zębów.  

Należy także wiedzieć, że chlorheksydyna wchodzi w reakcje z wieloma składnikami past do zębów, np. laurosiarczanem sodu. Może to zmniejszać jej skuteczność, dlatego płukanki zawierające chlorheksydynę zaleca się stosować po upływie pewnego czasu od umycia zębów pastą. 

Kolejnym zagrożeniem związanym ze stosowaniem płukanek z chlorheksydyną jest ryzyko indukowania przez preparat powstawania przebarwień przy dłuższym jego stosowaniu. Z tego względu zalecany czas używania tego rodzaju płynów nie powinien przekraczać 2-3 tygodni.   

Dobór płynu do płukania jamy ustnej dla dziecka 

Płyny do płukania jamy ustnej mogą zawierać alkohol w stężeniu od 4 do 24%. Na fakt ten należy zwrócić szczególną uwagę w przypadku dobierania płukanek dla dzieci. Produkty dedykowane tej grupie pozbawione są alkoholu. Zawierają substancje bezpieczne w stosowaniu u młodszych pacjentów występujące w mniejszych stężeniach niż w preparatach dla dorosłych. Co więcej, płyny dedykowane dzieciom mogą być wzbogacone o substancje wzmacniające szkliwo zębów i dodatki uatrakcyjniające ich smak i zapach.