Przy jakich lekach unikać słońca?
Słońce jest naszym wielkim sprzymierzeńcem, m.in. jest niezbędne do syntezy witaminy D. Jednak nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne może wywołać niepożądane efekty. W przypadku jakich leków lepiej unikać słońca?
Leki a słońce
Przyjmowane leki po ekspozycji skóry na słońce mogą wywołać reakcje nadwrażliwości. Dzielą się one na dwie grupy:
- Odczyny fotoalergiczne – pojawiają się po zażyciu leków oraz ekspozycji na promienie słoneczne tylko u osób wrażliwych na takie reakcje. Odczyn zwykle występuje po 24-48 godzinach od ekspozycji na słońce. Na skórze pojawiają się zmiany alergiczne, którym towarzyszy świąd. Taka reakcja utrwala się i utrzymuje nawet po zaprzestaniu kontaktu z substancją uwrażliwiającą na światło.
- Odczyny fotouczulające – mogą wystąpić u każdej osoby, która zażyła lek i wystawiła skórę na promieniowanie słoneczne. Reakcja alergiczna pojawia się od kilku minut do kilku godzin po ekspozycji na słońce. W tym przypadku komórki ulegają uszkodzeniu pod wpływem wolnych rodników, które uwalniają się z przyjętego leku. Odczyn przypomina oparzenie słoneczne i pojawia się tylko na odsłoniętej skórze. Zazwyczaj znika on po eliminacji czynnika wyzwalającego, czyli promieni słonecznych.
Zmiany skórne mogą powstać w przypadku przyjmowania każdej substancji chemicznej i wystawieniu skóry na słońce. Badania wskazują grupy leków, które potencjalnie najczęściej wywołują reakcję fotoalergii.
Są to:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne działające ogólnie i miejscowo – ketoprofen, ibuprofen, naproksen, diklofenak, indometacyna, celekoksyb;
- sercowo-naczyniowe – furosemid, bisoprolol, kaptopril, enalapril, atenolol, amiodaron, amilorid, hydrochlorotiazyd;
- neurologiczne i psychiatryczne – lorazepam, midazolam, diazepam, promazyna, haloperidol, doksepina, amitryptylina, karbamazepina;
- przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze – azytromycyna, doksycyklina, tetracyklina, ciprofloksacyna, ketokonazol, terbinafina;
- przeciwcukrzycowe – metformina, glipizyd;
- przeciwhistaminowe – cetyryzyna, loratadyna;
- obniżające poziom lipidów – atorwastatyna, simwastatyna, fenofibrat;
- doustne leki antykoncepcyjne.
Odczyny skórne mogą także wywołać substancje pochodzenia naturalnego, takie jak wyciągi z dziurawca i arcydzięgla.
Podczas przyjmowania leków z wyżej wymienionych grup nie musisz rezygnować z ekspozycji na słońce. Zachowaj jednak zasady bezpieczeństwa: stosuj preparaty ochronne z wysokim filtrem, zakrywaj przewiewną odzieżą miejsca podatne na uczulenie, noś nakrycie głowy i okulary przeciwsłoneczne.
Jak przechowywać leki w ciepłe dni?
Leki w aptekach są przechowywane w odpowiednich warunkach, czyli poniżej 25°C lub w lodówce, jeśli tak określi producent. W innym przypadku pod wpływem wysokiej temperatury lub promieniowania UV mogłyby ulec rozkładowi, zmienić swój skład i/lub utracić lecznicze właściwości.
Jak rozpoznać, że lek był niewłaściwie przechowywany?
Twoją uwagę powinny zwrócić zmiany:
- koloru (z białego na żółty lub żółto-brązowy),
- zapachu,
- smaku,
- kształtu,
- przejrzystości (jest to najczęściej widoczne w syropach, które fermentują w wysokich temperaturach).
Przyjmowanie źle przechowywanych leków może skutkować:
- zatruciem,
- mdłościami,
- biegunką,
- omdleniem.
W domu przechowuj leki w pomieszczeniu, w którym panuje najniższa temperatura (wykluczając łazienkę, w której może panować zbyt duża wilgotność). Musi to być miejsce, do którego nie docierają promienie słońca. W podróży warto zaopatrzyć się w specjalne torby izolacyjne, które pozwolą zachować odpowiednią temperaturę przechowywania.
Jeśli podejrzewasz, że lek był niewłaściwie przechowywany, wyrzuć go. W aptekach znajdziesz specjalne pojemniki na zepsute/przeterminowane leki.
Przeczytaj również:
Uczulenie na słońce. Przyczyny, objawy i leczenie alergii na słońce