Rzodkiewka – jakie ma właściwości?
Rzodkiewka jest warzywem szczególnie popularnym w okresie wiosenno-letnim. Jest chętnie spożywana jako dodatek do sałatek, kanapek, surówek. Jakie korzyści płyną z jej jedzenia? Jaka jest wartość odżywcza rzodkiewki?
Rzodkiewka – charakterystyka
Rzodkiewka (łac. Rahpanus sativus) jest rośliną popularną w wielu rejonach świata. Należy do rodziny Brassicaceae. W Polsce jest często spotykaną rośliną uprawną. Szacuje się, że pochodzi z rejonów Morza Śródziemnego, uprawiano ją już w starożytności. Jej cechą charakterystyczną są zgrubiałe korzenie koloru czerwonego z białym środkiem. Istnieją różne warianty kolorystyczne korzeni rzodkiewek – białe, fioletowe, czarne.
Rzodkiewka – wartości odżywcze
Wartość energetyczna rzodkiewki wynosi ok. 14 kcal/100 g. Jest ona źródłem węglowodanów (4,4 g/100 g), spośród których prawie połowa to błonnik pokarmowy (2,5 g/100 g). Rzodkiewka posiada niewiele białka (1 g/100 g) i tłuszczu (0,20 g/100 g).
Rzodkiewka jest źródłem:
- beta-karotenu,
- witaminy C,
- witamin z grupy B,
- potasu,
- wapnia,
- fosforu,
- magnezu,
- żelaza,
- manganu,
- cynku,
- miedzi.
Rzodkiewka – właściwości i zastosowanie
Rzodkiewka jest warzywem o niskim indeksie glikemicznym, świetnie sprawdzi się zatem w dietach diabetyków i osób cierpiących na insulinooporność. Ze względu na niską wartość energetyczną może być świetnym dodatkiem do jadłospisu osób otyłych i z nadwagą. Błonnik pokarmowy zawarty w rzodkiewce usprawnia pracę jelit, dzięki czemu chroni przed zaparciami. Błonnik zwiększa także uczucie sytości po posiłku, co jest pomocne w kontroli masy ciała.
Rzodkiewka należy do roślin krzyżowych, które są źródłem glukozynolanów (siarkowych glikozydów), czyli związków o właściwościach przeciwnowotworowych, przeciwbakteryjnych, przeciwzapalnych i antyoksydacyjnych.
Rzodkiewka zawiera również antyoksydanty, które mają właściwości przeciwutleniające – neutralizują szkodliwy wpływ nadmiaru wolnych rodników na organizm.
Rzodkiewka – czy może być szkodliwa?
Rzodkiewka, tak jak inne warzywa, może mieć zdolność akumulowania substancji szkodliwych ze środowiska. W jej przypadku jednym z zagrożeń jest duża obecność azotanów – zwłaszcza w gatunkach uprawianych na skalę przemysłową w szklarniach, gdzie do uprawy stosuje się duże ilości nawozów azotowych. Rośliny korzeniowe, w tym rzodkiewka, mogą również akumulować kadm czy ołów, które w dużych ilościach negatywnie wpływają na organizm człowieka. Warto zatem kupować rzodkiewki z ekologicznych hodowli, od sprawdzonych hodowców lub uprawiać je samemu. Należy unikać tych z żółtymi liśćmi, które mogą świadczyć o stosowaniu dużej ilości nawozów w trakcie ich uprawy.
Rzodkiewka jest bardzo odżywczym warzywem i dobrym urozmaiceniem diety. To świetny dodatek do wielu potraw. Przy jej zakupie warto wybierać te z ekologicznych hodowli – ze względu na możliwość obecności azotanów, kadmu czy ołowiu.
Przeczytaj również:
Dlaczego warto jeść pomidory?
Źródła:
- Manivannan A., Kim J. H., Kim D. S., Lee E. S., Lee H. E., Deciphering the Nutraceutical Potential of Raphanus sativus-A Comprehensive Overview, Nutrients, 2019 Feb 14;11(2):402.
- Gutiérrez R. M., Perez R. L., Raphanus sativus (Radish): their chemistry and biology, Scientific World Journal, 2004 Sep 13;4:811-37.
- Czeczot H., Majewska M., Kadm – zagrożenie i skutki zdrowotne, Farmacja Polska, 2010, 66(4): 243-250.
- Raczuk J. , Wadas W. , Glozak K., Nitrates and nitrites in selected vegetables purchased at supermarkets in Siedlce, Poland, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 2014.
- Sikorska-Zimny K., Wybrane glukozynolany i ich pochodne: źródła, właściwości oraz działanie na organizm człowieka, Bromat. Chem. Toksykol., 2016, 1, 96-105.
- Jarosz M., Normy żywienia dla populacji Polski, Instytut Żywności i Żywienia, 2017.
- Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, PZWL, 2007.
- Jarosz M., Praktyczny podręcznik dietetyki, Instytut Żywności i Żywienia, 2010.