Kombucha – czy warto ją pić?
Kombucha (kombucza) to fermentowany napój, który w Polsce cieszy się coraz większą popularnością, za to w krajach azjatyckich znany jest już od dawna. Coraz częściej możemy zamówić go w kawiarniach, dostać w sklepach czy spotkać zwolenników, którzy wytwarzają go samodzielnie. Kombucha jest krewną herbaty, o lekko kwaskowatym, owocowym smaku. Dowiedz się, czy warto wprowadzić kombuchę do swojej codziennej diety.
Kombucha – co to jest?
Kombucha to orzeźwiający delikatnie gazowany napój uzyskiwany w procesie fermentacji słodzonej herbaty. Otrzymuje się ją przy użyciu symbiotycznej kultury bakterii i drożdży (SCOBY, ang. Symbiotic Culture of Bacteria and Yeast). SCOBY to specyficzny zbiór drobnoustrojów umieszczony w celulozowej błonie. Nazywany jest grzybkiem ze względu na charakterystyczny kształt przypominający kapelusz grzyba. W jego skład wchodzą m. in. bakterie kwasu octowego i mlekowego.
Proces fermentacji przebiega w warunkach tlenowych około 7-10 dni. Do przygotowania herbaty najczęściej wykorzystuje się napar tradycyjnej czarnej herbaty, czasem również herbaty zielonej lub oolong. Po fermentacji kombucha zawiera następujące związki chemiczne:
- polifenole,
- kwasy organiczne,
- błonnik,
- cukry,
- aminokwasy,
- etanol,
- enzymy hydrolityczne,
- substancje antybiotyczne,
- witaminę C,
- niektóre witaminy z grupy B,
- pierwiastki (miedź, żelazo, cynk).
Skład mikrobiologiczny kombuchy nie jest dobrze zdefiniowany, ponieważ może się różnić w zależności od pochodzenia, produktów i warunków produkcji [1].
Kombucha – jakie ma właściwości?
Kombuchy przypisuje się potencjalne właściwości prozdrowotne, wśród których wymienia się działanie przeciwutleniające i przeciwnowotworowe, obniżanie poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi, poprawę stanu wątroby, układu odpornościowego i funkcji przewodu pokarmowego. Brakuje jednak dowodów naukowych potwierdzających oddziaływanie tego napoju na organizm człowieka. Choć istnieją badania nad wpływem samej herbaty na zdrowie, a także znane są właściwości niektórych składników kombuchy, potrzeba jeszcze więcej badań, aby w pełni zrozumieć oddziaływanie tego napoju na ludzki organizm [2].
Kombucha – przeciwwskazania
Kombucha zawiera niewielkie ilości alkoholu, dlatego jest przeciwwskazana u dzieci i kobiet w ciąży oraz karmiących piersią. Ze względu na zawartość cukru, nie powinni jej spożywać diabetycy.
Zanotowano przypadki działań niepożądanych związanych ze spożywaniem kombuchy, takie jak bóle i zawroty głowy, nudności, reakcje alergiczne, kwasica mleczanowa czy hipernatremia. Objawy te występowały jednak w sporadycznych pojedynczych przypadkach i konkretnych okolicznościach, jak niesprzyjający stan zdrowia, nadmierna konsumpcja kombuchy czy niedostateczna higiena samodzielnie przygotowywanego napoju, która może prowadzić do rozwoju szkodliwych bakterii i grzybów. Warto więc zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe przygotowywanie komuchy w domowych warunkach i jej umiarkowane spożycie [1].
Kombucha – przepis na domowy napój
Proporcje herbaty i cukru oraz czas fermentacji mogą różnić się w zależności od indywidualnych preferencji. Kombuchę możemy przygotować, używając 1-2% herbacianych ziół i 5-10% cukru białego w odniesieniu do wody. Poniżej znajdziesz proporcje odpowiednie na 1 litr wody i proponowany sposób przygotowania kombuchy:
- 1 litr wrzącej przefiltrowanej wody,
- 10-20 g suszonej czarnej herbaty (2-4 saszetki),
- 50-100 g białego cukru,
- 24 g grzybka herbacianego,
- 100 ml kombuchy z poprzedniej fermentacji lub dołączony do grzybka starter.
Przygotuj napar herbaciany. Posłodź, a następnie wystudź. Wyciągnij saszetki herbaty lub odcedź fusy. Przelej herbatę do wyparzonego słoika, wlej 100 ml gotowej kombuchy i wrzuć grzybka herbacianego. Słoik przykryj gazą (lub innym oddychającym materiałem) i owiń gumką recepturką. Odstaw w zaciemnione miejsce w temperaturze pokojowej na 7-10 dni. Po tym czasie napój przefiltruj, a następnie przechowuj w lodówce [3].
Przeczytaj również:
Tapioka – czy warto ją jeść?
Źródła:
- Villarreal-Soto S.A., Beaufort S., Bouajila J., Souchard J.P., Taillandier P., Understanding Kombucha Tea Fermentation: A Review. Journal of Food Science. 2018;83(3):580–8.
- Kapp J.M., Sumner W., Kombucha: a systematic review of the empirical evidence of human health benefit. Annals of Epidemiology. 2019;30:66-70.
- Coelho R.M.D., Almeida A.L., Amaral R.Q.G., Mota R.N., Sousa P.H.M., Kombucha: Review. International Journal of Gastronomy and Food Science. 2020;22:100272.