Leptyna (hormon sytości) – co oznacza jej wysoki poziom?

Leptyna – za co odpowiada? Charakterystyka 

Leptyna w ludzkim organizmie wpływa na: 

• homeostazę energetyczną, 
• układ neuroendokrynny, 
• metabolizm, 
• odporność, 
• układ nerwowy, 
• tkanki obwodowe. 

Leptyna a rytm dobowy 

Wydzielanie leptyny podlega rytmowi okołodobowemu. Jej najwyższe stężenia we krwi można zaobserwować w godzinach nocnych (między 24.00 a 2.00), a najniższe w godzinach porannych (8.00-9.00). 

Czynniki wpływające na poziom leptyny 

Poziom krążącej we krwi leptyny jest wprost proporcjonalny do ilości tkanki tłuszczowej – w ten sposób leptyna odzwierciedla stan długoterminowych zapasów energii. Jej poziom zmienia się wraz ze zmianami spożycia kalorii i wyraźnie spada podczas głodówki. Poziom leptyny jest również regulowany hormonami płciowymi. Estrogeny stymulują jej syntezę, androgeny z kolei ją hamują. Poziom leptyny u kobiet może być nawet 2-3 razy wyższy niż u mężczyzn. Po menopauzie natomiast jej poziom znacznie spada. Większą ilość leptyny u kobiet można wytłumaczyć także procentowo wyższą zawartością tkanki tłuszczowej podskórnej.  

Na poziom leptyny wpływają takie czynniki jak: 

• ilość tkanki tłuszczowej, 
• sterydy płciowe, 
• insulina, 
• glikokortykoidy, 
• katecholaminy, 
• cytokiny. 

Wzrost stężenia leptyny w osoczu obserwuje także się w okresie ciąży, szczególnie w drugim trymestrze. Spowodowane jest to zarówno przyrostem masy ciała ciężarnej kobiety, jak i wytwarzaniem leptyny przez łożysko i rozwijający się płód. Po porodzie poziom tego hormonu spada. 

Leptynę nazywa się hormonem działającym przeciw otyłości, ponieważ hormon ten działa między innymi w ośrodku głodu i sytości w podwzgórzu mózgowym, gdzie hamuje uczucie głodu i wpływa na zmniejszenie apetytu. Ponadto leptyna hamuje odkładanie tkanki tłuszczowej i aktywuje jej rozkład. 

Leptynooporność – co to takiego? 

U osób otyłych dochodzi do przewlekle podwyższonego poziomu leptyny – ma to związek z nadmiarem tkanki tłuszczowej w organizmie. Komórki podwzgórza po pewnym czasie „przyzwyczajają się” do stale podwyższonego poziomu leptyny i w konsekwencji przestają na nią reagować. Taki stan nazywany jest leptynoopornością. Leptyna przestaje spełniać swoją podstawową funkcję, czyli hamować apetyt. 

Leptyna – jak radzić sobie z jej nadmiarem? 

W przypadku nadmiaru leptyny należy przede wszystkim skonsultować wyniki badań z lekarzem i zastosować się do jego zaleceń. 

Jeśli podwyższona leptyna współwystępuje z otyłością, warto w porozumieniu z lekarzem rozpocząć rozsądną redukcję nadmiernych kilogramów. W codziennym jadłospisie osób z nadmiarem leptyny powinny znaleźć się: 

• warzywa i owoce; 
• pełnoziarniste produkty zbożowe; 
• dobre źródła białka (chude mięso, ryby, mleko i jego przetwory, nasiona roślin strączkowych); 
• zdrowe tłuszcze (np. oliwa z oliwek). 

Dodatkowo warto zadbać o regularną aktywność fizyczną, zdrowy sen oraz starać się zredukować nadmierny stres. 

Leptyna to hormon regulujący łaknienie i kontrolujący zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie. Oporność tkanek na jej działanie może powodować nadmierny apetyt, a w konsekwencji prowadzić nawet do nadwagi i otyłości. 

Przeczytaj również:
Semaglutyd – czy jest skuteczny na odchudzanie?