Czym jest lordoza? Rodzaje i rehabilitacja

Czym jest lordoza? 

Lordoza jest fizjologiczną krzywizną wklęsłą w kręgosłupie. Naturalnie występuje w odcinku szyjnym i lędźwiowym, a jej spłycenie lub całkowite zniesienie wiąże się z nieprawidłowościami w biomechanice całego kręgosłupa i prowadzi do różnego rodzaju konsekwencji zdrowotnych. 

Lordoza szyjna

Lordoza szyjna jest szczególnie istotna dla prawidłowego przenoszenia obciążeń przez poszczególne segmenty, ponieważ odcinek szyjny jest najbardziej mobilny w całym kręgosłupie, a jego zadaniem jest utrzymanie ciężaru głowy w osi tułowia, czyli przy najmniejszym możliwym wydatku energetycznym. Ocenę lordozy szyjnej dokonuje się na podstawie badań radiologicznych, np. RTG poprzez pomiar kąta Cobba między płytkami końcowymi kręgów C2 i C7. Fizjologicznie wartość tego kąta powinna wynosić między 20⁰ a 60⁰.  

Na skutek wad wrodzonych, chorób neurologicznych lub reumatycznych, urazów i przeciążeń może dochodzić do zniesienia lordozy szyjnej, a nawet wykształcenia patologicznej kifozy w tym odcinku.  

Może się to wiązać z różnorodnymi objawami, takimi jak bóle szyi, karku i obręczy barkowej, sztywność i ograniczona ruchomość w odcinku szyjnym, napięciowe bóle głowy oraz drętwienie i mrowienie kończyn górnych.  

Konsekwencją tych dolegliwości jest obniżenie jakości życia. Proces wypłaszczania się lordozy szyjnej obserwuje się również na skutek zmian zwyrodnieniowych w populacji osób starszych, czego częstym objawem jest wysunięcie głowy do przodu. 

Lordoza szyjna – rehabilitacja 

Na ten moment za najbardziej wartościową metodę umożliwiającą przywrócenie fizjologicznej lordozy szyjnej i redukcję dolegliwości bólowych uznaje się ćwiczenia mięśni prostowników szyi, które na skutek nieprawidłowych nawyków posturalnych czy przebytych urazów są u większości z nas osłabione.  

Podstawowe ćwiczenia, które warto wykonywać przy stwierdzeniu spłycenia lordozy szyjnej: 

• retrakcja głowy – ruch cofania brody w płaszczyźnie strzałkowej przy utrzymaniu linii wzroku na wprost siebie – utrzymanie izometrycznego napięcia przez 5-7 sekund i rozluźnienie; 
• zmodyfikowana retrakcja głowy i barków – uniesienie głowy do góry, a następnie cofnięcie brody i barków w maksymalnym bezbólowym zakresie – utrzymanie izometrycznego napięcia przez 5-7 sekund i powrót do pozycji wyjściowej. 

Dodatkowo przy występowaniu nasilonych objawów bólowych lub neurologicznych warto zaopatrzyć się w wyprofilowaną poduszkę ortopedyczną z pianki termoelastycznej lub z wypełnieniem z łuski gryki, która będzie podtrzymywać prawidłową krzywiznę w tym odcinku podczas snu.  

Lordoza lędźwiowa 

Podobnie jak odcinek szyjny, odcinek lędźwiowy kręgosłupa charakteryzuje się dużą ruchomością w stawach międzykręgowych.  

To w tym obszarze dochodzi do kumulacji wszystkich sił oddziałujących na nasz organizm w trakcie utrzymywania długotrwałej pozycji siedzącej, stojącej czy też dźwigania przedmiotów. 

Wykształcenie się lordozy lędźwiowej w ludzkim ciele jest bezpośrednią konsekwencją dwunożnego chodu, dlatego też u dzieci, które jeszcze nie zaczęły chodzić, lordoza lędźwiowa praktycznie nie występuje lub jest minimalna. Wartość kąta Cobba w odcinku lędźwiowym u osób zdrowych waha się w przedziale 41⁰ do 70⁰, niemniej jednak u niektórych osób obserwuje się zwiększenie tego kąta i pogłębienie lordozy.  

Na skutek zmian degeneracyjnych związanych z procesem starzenia się organizmu, nieprawidłowych nawyków posturalnych czy braku ruchu może dochodzić do spłycania się tej krzywizny i pojawienia się dolegliwości bólowych w tym kompleksie.  

Lordoza lędźwiowa – rehabilitacja 

Dopóki dolegliwościom nie towarzyszą nasilone problemy neurologiczne, takie jak opadanie stopy czy nietrzymanie moczu, w pierwszej kolejności zawsze zalecana jest rehabilitacja ruchowa. 

Podstawowe ćwiczenia, które warto wykonywać przy stwierdzeniu spłycenia lordozy lędźwiowej: 

• dynamiczne spacery – 7-10 km dziennie; 
• ćwiczenia poprawiające ruchomość kręgosłupa, takie jak pies z głową w dół / pies z głową w górę; 
• ćwiczenia izometryczne mięśni prostowników tułowia, np. naprzemienne wznosy kończyn górnych i dolnych w pozycji leżenia przodem i utrzymanie napięcia przez 5-7 sek. 

Obecność lordozy w kręgosłupie szyjnym i lędźwiowym jest sytuacją fizjologiczną, konieczną do utrzymania postawy stojącej i dwunożnego chodu. W momencie, gdy zostanie stwierdzone ich spłycenie lub pogłębienie, warto wybrać się na konsultację do fizjoterapeuty i wraz z nim opracować plan ćwiczeń wzmacniających mięśnie i przywracających prawidłowe krzywizny kręgosłupa. 

Przeczytaj również:
Przepuklina krążka międzykręgowego – jak przebiega leczenie?