Preparaty multiwitaminowe. Które wybrać dla siebie?
Zbilansowana dieta to podstawa. Zapewnia nam odpowiednie ilości składników pokarmowych, makro- i mikroelementów, a także witamin. Jednak w przypadku długotrwałego stresu, choroby, a nawet podczas diety odchudzającej, ilość przyswajanych dobroczynnych składników może się zmniejszyć. Czy warto zaopatrzyć się w preparat multiwitaminowy?
Po pierwsze witaminy
Witaminy to organiczne związki, niezbędne do utrzymania prawidłowych funkcji organizmu. Są pozyskiwane egzogennie, co znaczy, że musimy dostarczać je wraz z pożywieniem. Witaminy dzielimy na rozpuszczalne w tłuszczach: A, D, E, K oraz rozpuszczalne w wodzie: B1, B2, B3, B5, B6, B11, B12, C. Ich rola i znaczenie dla człowieka zostały bardzo dobrze poznane. Wiemy, że witamina A odpowiada za proces prawidłowego widzenia, witamina D warunkuje poprawny rozwój kości, witaminy z grupy B odpowiadają za funkcjonowanie układu nerwowego, a witamina C wpływa na odporność.
Wybierając preparat multiwitaminy czy multiskładnikowy, zwróć uwagę na ilość i zawartość wyżej wymienionych witamin w jednej tabletce. Na opakowaniu suplementu diety znajdziesz skrót RWS, który świadczy o referencyjnej wartości spożycia i jest wyrażony w procentach.
Przykładowe zalecane RWS dla witamin:
- witamina A – 800 µg
- witamina D – 5 µg
- witamina E – 12 mg
- witamina K – 75 µg
- witamina B12 – 2,5 µg
- witamina B6 – 1,4 mg
Nie przekraczaj sugerowanego dziennego zapotrzebowania na witaminy. W przypadku witamin rozpuszczalnych w wodzie ich nadmiar zostanie wydalony z moczem lub potem, ale witaminy rozpuszczalne w tłuszczach mogą akumulować się w tkankach, co grozi niebezpiecznymi działaniami niepożądanymi.
Po drugie minerały
Mikroelementy są to pierwiastki śladowe, odpowiedzialne m.in. za:
- jod – funkcjonowanie tarczycy;
- żelazo – transport tlenu do komórek (hemoglobina);
- cynk – odporność;
- fluor – rozwój kości i zębów;
- miedź, kobalt, mangan, chrom, molibden, selen – katalizatory wielu reakcji enzymatycznych oraz centra reaktywności enzymów, które są niezbędne do codziennego funkcjonowania.
Przykładowe RWS dla mikroelementów:
- mangan – 2 mg
- miedź – 1 mg
- fluor – 3,5 mg
- jod – 150 µg
- chrom – 40 µg
- żelazo – 14 mg
W przypadku mikroelementów zachowaj szczególną ostrożność przy przyjmowaniu odpowiednich dawek. Nie przekraczaj ich dobowego zapotrzebowania, ponieważ mogą wywoływać działania niepożądane.
Zadbaj również o prawidłową suplementację makroelementów. Ich dobowe zapotrzebowanie przekracza 100 mg (w przeciwieństwie do mikroelementów).
Do makroelementów i ich przykładowych funkcji zaliczamy:
- magnez – stabilizuje funkcje układu nerwowego;
- potas, sód – biorą udział w przewodnictwie nerwowym;
- siarkę – wchodzi w skład aminokwasów;
- wapń – wchodzi w skład kości;
- fosfor – stabilizuje funkcje układu nerwowego, ruchu.
Przykładowe RWS dla makroelementów:
- wapń – 800 mg
- magnez – 375 mg
- sód – 2400 mg
- potas – 2000 mg
Preparaty multiskładnikowe to nie tylko witaminy i minerały. Są także bogactwem wyciągów naturalnych, roślinnych oraz innych związków, które mają za zadanie poprawić kondycję, zarówno fizyczną, jak i umysłową.
Wśród nich znajdziemy np.:
- wyciąg z szyszki chmielu – stosowany wspomagająco w okresie menopauzy, często spotykany w preparatach dla kobiet;
- wyciąg z zielonej herbaty – działa oczyszczająco, moczopędnie;
- wyciąg z żeń-szenia – działa wzmacniająco, poprawia wydolność seksualną, często spotykany w preparatach dla mężczyzn;
- luteinę – opóźnia proces starzenia się narządu wzroku, często spotykana w preparatach dla seniorów;
- kofeinę – działa pobudzająco i stymulująco, poprawia krążenie mózgowe;
- koenzym Q10 – antyoksydant, poprawia odporność.
Aby wybrać odpowiedni preparat dla siebie, zastanów się, jakich składników w danym momencie potrzebuje Twój organizm. Kobiety w preparatach multiskładnikowych powinny zwrócić uwagę na zawartość np. żelaza, które tracą podczas menstruacji.
Z kolei mężczyźni, aby zachować sprawność seksualną, mogą w preparatach szukać wyciągów z żeń-szenia czy kofeiny.
Multiwitamina – jaka forma jest najlepsza?
Przy wyborze złożonego preparatu z witaminami i minerałami zwróć uwagę, w jakiej formie zawarte są te substancje. Niektóre formy, np. tlenki są w niewielkim stopniu wchłaniane w organizmie, co powoduje, że mimo suplementacji nadal możemy mieć niedobór danego składnika.
Według badań do najlepiej przyswajalnych form należą:
- witamina A – palmitynian retinylu,
- witamina D – cholekalcyferol,
- witamina E – alfa-tokoferol,
- witamina K – menachinon K2,
- witamina B1 – benfotiamina,
- witamina B2 – fosforan ryboflawiny,
- witamina B3 – niacynamid,
- witamina B5 – pantoteinian wapnia,
- witamina B6 – chlorowodorek pirydoksyny, pirydoksalo-5-fosforan,
- witamina B7 – biotyna,
- witamina B9 – kwas 5-metyltetrahydrofoliowy,
- witamina B12 – metylokobalamina,
- witamina C – kwas askorbinowy,
- wapń – cytrynian wapnia,
- żelazo – diglicynian żelaza,
- magnez – mleczan magnezu, cytrynian magnezu, glicynian magnezu,
- selen – selenometionina,
- cynk – cytrynian cynku, octan cynku, glicynian cynku, pikolinian cynku,
- miedź – chelatowana forma miedzi.
Suplementy diety nie zastąpią nigdy zbilansowanej diety. Służą jedynie uzupełnieniu potencjalnych niedoborów w okresach większego zapotrzebowania na opisane w artykule składniki.
Przeczytaj również:
Suplementy w ciąży – jakie witaminy powinna uzupełniać przyszła mama?