Witamina D a odchudzanie – czy pomaga w zrzucaniu zbędnej wagi?
Niedobory witaminy D to powszechny problem w każdej grupie wiekowej. Od pewnego czasu rozmawia się o niedoborach witaminy D również w kontekście masy ciała i tkanki tłuszczowej – czy w świetle aktualnych badań przyczynia się ona do wspomagania redukcji masy ciała?
Czy witamina D odchudza?
Istnieją badania, które wykazują związek między nadmiarem masy ciała a obniżonym stężeniem witaminy D we krwi jednocześnie sugerując, że przy niskich poziomach istnieje zwiększone ryzyko otyłości. Natomiast w świetle aktualnej wiedzy w dalszym ciągu nie zostało potwierdzone czy niskie stężenie witaminy D wynika z nadmiaru masy ciała czy jest jego przyczyną.
Przeprowadzono badanie, w którym przez 26 tygodni podawano witaminę D lub placebo pacjentom w wieku 6-14 lat (ze stwierdzonymi niedoborami witaminy D). Nie zaobserwowano istotnych zmian pomiędzy dwiema badanymi grupami osób zarówno w BMI, jak i poziomie zmniejszenia tkanki tłuszczowej.
W innym badaniu przeprowadzonym w 2019 r., w którym wzięło udział 947 osób z nadwagą i otyłością wykazano, że suplementacja witaminą D obniża współczynnik BMI średnio o 0,32 kg/m2, jednakże nie wpływa to istotnie na zmniejszenie masy ciała.
Większy poziom energii dzięki witaminie D
Witamina D powstaje z 7-dehydrocholesterolu obecnego w skórze pod wpływem ekspozycji na promienie słoneczne, stąd nazywana jest również „witaminą słońca”. Drugim źródłem witaminy D są produkty żywnościowe, jednakże są one uboższe w tę witaminę. W okresie wiosenno-letnim przy spełnionych odpowiednich warunkach (takich jak ekspozycja na słońce min. 15 minut w godzinach między 10:00-15:00, odsłonięte ramiona i podudzia, skóra nieposmarowana kremem z filtrem) możemy uzyskać nawet 100% zapotrzebowania na witaminę D. Odpowiednie stężenie witaminy D wpływa na prawidłowe funkcjonowanie organizmu, dzięki czemu czujemy się pełni sił i energii.
Wpływ witaminy D na hormony
Leptyna
To hormon sytości produkowany w tkance tłuszczowej. Jej funkcją jest również regulacja równowagi energetycznej, a także wpływ na masę kostną. Jak pokazuje jedno z badań istnieje zależność pomiędzy omawianą witaminą a wydzielaniem leptyny. U mysz pozbawionych receptora witaminy D (VDR) procesy te ulegały obniżeniu. Sugeruje to, że receptor VDR wpływa na wydzielanie leptyny (czyli wskazuje na pośrednią rolę aktywnej formy witaminy D).
Serotonina
Wykazano, że witamina D ma wpływ na pozakomórkowe stężenie serotoniny w mózgu. Niektóre z badań wykazują, że witamina D może mieć wpływ na zmniejszenie objawów depresji.
Testosteron
Obniżone stężenie witaminy D powoduje spadki testosteronu. W jednym z badań wykazano, że u osób z niedoborem witaminy D, po roku jej suplementacji zwiększył się poziom testosteronu w organizmie.
Nadmiar witaminy D może zaszkodzić
Więcej nie zawsze znaczy lepiej. Pamiętajmy o tym, że nadmiar witaminy D również nie jest korzystny. Co prawda hiperwitaminoza D nie jest częsta – nie dojdzie do niej przez nadmierną ekspozycję na promienie słoneczne czy dietę. Natomiast taki stan może być następstwem podaży bardzo dużych dawek terapeutycznych bez konsultacji z lekarzem. Objawami nadmiernego stężenia są m.in. nudności, wymioty, biegunki, zaparcia, ból mięśni i stawów, utrata łaknienia, nerwowość, spadek energii czy hiperkalcemia (odkładanie wapnia w tkankach). Nie należy stosować większych niż rekomendowane dawki bez konsultacji z lekarzem. Zapotrzebowanie na witaminę D jest zróżnicowane i jest zależne od wieku, płci a także masy ciała.
Witamina D, pomimo niepotwierdzonego jednoznacznie wpływu na redukcję masy ciała, ma bezpośredni wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu, a co za tym idzie bardzo dobrze wpływa na nasze samopoczucie. Jej odpowiedni poziom powoduje wzrost energii, która może wpłynąć na zwiększenie aktywności fizycznej i efektywności ćwiczeń. Przy dodatkowym zastosowaniu odpowiedniej diety, wszystko to powinno przełożyć się na zadowalający efekt zmniejszenia masy ciała.
Przeczytaj również:
Witamina D na włosy – jaki ma na nie wpływ?
Jak flora bakteryjna jelit wpływa na otyłość?
Źródła:
- Jarosz M. [red.], Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja, Insty- tut Żywności i Żywienia, Warszawa, 2012.
- Gruber B.M. Fenomen witaminy D. Postepy Hig Med Dosw, 2015; 69: 127-139
- Kurowska K.,Antosik K.,Decyk A. Znaczenie witaminy D w zapobieganiu i leczeniu depresji. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 27(2)2021,121-125.
- Skibiński J., Pruszkowska-Przybylska P. Zależności między poziomem witaminy D a ilością tkanki tłuszczowej człowieka. KOSMOS 70(1)2021,95-102.
- Pilz S., Frisch S., Körtke H., Kuhn J., Dreier J., Obermayer-Pietsch B., Wehr E, Zittermann A. Effect of vitamin D supplementation on testosterone levels in men. Horm Metab Res. 2011 Mar;43(3):223-5.
