Żyworódka. Jakie właściwości ma ta roślina?

Żyworódka – co to jest?

Żyworódka należy do rodziny gruboszowatych i rodzaju kalanchoe. Grupa ta obejmuje ponad 100 gatunków, a część z nich dość często można spotkać na parapetach polskich domów. Na szczególną uwagę zasługują jednak dwa mylone ze sobą gatunki żyworódki wykorzystywanej w lecznictwie – żyworódka pierzasta (Kalanchoe pinnata) i żyworódka Daigremonta (Kalanchoe Daigermonta). Mimo że są to dwie różne rośliny, w Polsce obydwie bywają nazywane żyworódką pierzastą. Warto nauczyć się rozpoznawać te gatunki, a także posługiwać się ich oryginalną, łacińską nazwą.  

Żyworódka (Kalanchoe pinnata, syn. Bryophyllum pinnata) jest sukulentem liściowym osiągającym do 150 cm wysokości. Jej łodyga jest czworokątna i pusta w środku. Liście rosną naprzeciwlegle, są ciemnozielone, grube, soczyste i pierzasto podzielone oraz mają ząbkowaną krawędź. Kwiaty żyworódki mają czerwone ubarwienie i rosną zebrane w luźne grono. Zwisając na długich szypułkach, przypominają dzwoneczki.   

Charakterystyczną cechą żyworódek jest zdolność rozmnażania wegetatywnego przez tak zwane rozmnóżki. Sposób tego rozmnażania pozwala również odróżnić od siebie wspomniane wyżej dwa gatunki Kalanchoe. Podczas gdy liście żyworódki Daigremonta są udekorowane rozmnóżkami przez cały czas, Kalanchoe pinnata wypuszcza młode rośliny dopiero po trafieniu na podłoże odłamanego liścia. Żyworódkę Daigremonta można odróżnić także na podstawie kształtu liści – w przeciwieństwie do pierzastych liści Kalanchoe pinnata jej liście są trójkątne i zaostrzone.  

Za miejsce pochodzenia żyworódki uważa się Madagaskar, choć obecnie dziko występuje w Afryce, Ameryce, Indiach, Chinach i Australii. Żyworódka lubi podłoża piaskowców i wapieni w klimacie tropikalnym i subtropikalnym. W Polsce jest rośliną doniczkową, nie tylko ze względu na właściwości lecznicze, ale również ciekawy wygląd tej rośliny. 

Żyworódka – właściwości i działanie 

Kalanchoe pinnata cieszy się opinią rośliny o szerokim zastosowaniu leczniczym. Zawdzięcza to obecności wielu cennych składników, takich jak: 

• flawonoidy, 
• terpeny, 
• glikozydy, 
• saponiny, 
• garbniki, 
• kwasy organiczne (np. kwas jabłkowy), 
• bufadienolidy, 
• witamina C, 
• witaminy z grupy B: tiamina, niacyna, ryboflawina, 
• minerały: magnez, wapń, sód, fosfor, żelazo, cynk, miedź, mangan, potas. 

Bogaty skład żyworódki sprawia, że wykazuje ona wiele prozdrowotnych właściwości. Te podstawowe, najbardziej znane, to działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwbólowe i immunomodelujące. Żyworódka przyspiesza gojenie się ran i regenerację naskórka, dzięki czemu znalazła zastosowanie w leczeniu oparzeń, odleżyn, ran i skaleczeń, owrzodzeń, a także trądziku. Jest również wykorzystywana w leczeniu łuszczycy i łupieżu. Ponadto łagodzi świąd i zaczerwienienia powstałe w wyniku ukąszenia owadów.  

Żyworódka stosowana wewnętrznie jest wykorzystywana jako środek wspierający odporność w trakcie infekcji wirusowych i bakteryjnych oraz jako środek wzmacniający pracę serca. W medycynie ludowej wykorzystywana jest także pomocniczo w leczeniu owrzodzeń żołądka i cukrzycy, a jej właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe wykorzystywane są do walki z dolegliwościami reumatycznymi.  

Przepis na sok z żyworódki

Umyj i osusz liście żyworódki. Owiń w ręcznik papierowy i włóż do lodówki. Po kilku dniach pokrój, przesyp do szklanego naczynia i zgnieć. Uzyskany sok z miazgą ponownie wstaw do lodówki. Po kilku dniach odcedź sok przez sitko i postaw w ciemnym miejscu na tydzień. 

Żyworódka – przeciwwskazania 

Żyworódka ma wiele właściwości leczniczych docenianych w medycynie ludowej. Podobnie jak w przypadku innych ziół istnieją jednak przeciwwskazania do jej stosowania. Przede wszystkim nie powinny jej stosować osoby ze stwierdzoną nadwrażliwością na tę roślinę lub którykolwiek z zawartych w niej składników. Szczególną ostrożność podczas jej stosowania powinny również zachować osoby borykające się z podwyższonym poziomem potasu. Stosowanie żyworódki należy skonsultować z lekarzem w przypadku chorób serca.

Przeczytaj również:
Widłak goździsty – właściwości i zastosowanie