Sok, nektar i napój. Czym się różnią?

Soki owocowe – czym się charakteryzują? 

Soki owocowe zgodnie z uregulowaniami prawnymi muszą spełniać ściśle określone warunki. Według definicji są „wyrobami zdolnymi do fermentacji, lecz niesfermentowanymi, otrzymanymi z jednego lub większej ilości gatunków zdrowych, dojrzałych, świeżych lub schłodzonych owoców, posiadającymi barwę, smak i zapach charakterystyczne dla soku z danego gatunku owoców’’.

Większość soków dostępnych na rynku jest produkowanych na bazie zagęszczonych soków owocowych, które również muszą spełniać określone wymagania. Według definicji są „wyrobami otrzymanymi z jednego lub więcej rodzajów soków owocowych przez usunięcie metodami fizycznymi określonej części zawartej w nich wody. W przypadku przeznaczenia produktu do bezpośredniego spożycia usuwa się co najmniej 50% zawartości wody z tego soku’’. 

Soki są wyciskane bezpośrednio z owoców lub otrzymywane z zagęszczonego soku owocowego poprzez dodatek wody. Do soków nie można dodawać cukru. Wyjątek stanowi sok z owoców rokitnika (140 g/l). 

Soki nie zawierają sztucznych barwników ani aromatów, nie mogą być również konserwowane chemicznie. Nie mogą zawierać żadnych substancji poprawiających skład, barwę czy konsystencję. 

Cechy te muszą być charakterystyczne dla owoców, z których dany sok został wyprodukowany. Zawierają one 100% wsadu owocowego. Soki warzywne mogą zawierać sól i zioła.  

Nektary owocowe – czym są? 

Nektary owocowe według definicji są „wyrobami zdolnymi do fermentacji, lecz niesfermentowanymi, otrzymanymi przez dodanie wody oraz cukrów lub miodu do: 1) soku owocowego; 2) soku owocowego odtworzonego; 3) zagęszczonego soku owocowego; 4) soku owocowego w proszku; 5) przecieru owocowego; 6) mieszaniny wyrobów, o których mowa w punktach 1-5”.  

Nektar to zatem sok rozcieńczony z wodą z dodatkiem cukru lub kwasu cytrynowego, lecz tak samo jak sok nie może być konserwowany chemicznie. Cukier lub miód nie mogą stanowić więcej niż 20% wagi produktu końcowego. Określona przepisami jest również minimalna zawartość soku w nektarze, np. dla cytrusów (oprócz cytryn i limonek) czy jabłek wynosi ona minimum 50%, a dla czarnej porzeczki 25%.

Nektary nie powinny zawierać barwników, aromatów i konserwantów.  

Napoje owocowe – jaki jest ich skład? 

Odmienną od soków i nektarów grupą są napoje owocowe. Ich skład nie jest tak ściśle określony. Udział składników owocowych jest niższy od tych określonych w przypadku nektarów i wynosi najczęściej 3-5%, czasem może sięgać nawet 20% lub nie zawierać ich wcale.

Do napojów owocowych można dodawać wiele substancji dodatkowych, takich jak aromaty, barwniki naturalne i sztuczne, konserwanty czy substancje słodzące.  

Sok, nektar i napój – co jest najzdrowsze? 

Najlepszym wyborem dla zdrowia są soki owocowe, które zawierają najwięcej wsadu owocowego. Najlepsze będą te bezpośrednio wyciskane z owoców. Soki są źródłem cennych witamin, składników mineralnych, a także błonnika pokarmowego, w zależności od surowca, z którego zostały wykonane.  

Nektary i napoje owocowe często można pomylić z sokami, dlatego przed zakupem warto dobrze przyjrzeć się etykiecie i sprawdzić ich skład. 

Soki dla dzieci

Po przyjściu na świat dziecko jeszcze długo i bardzo intensywnie się rozwija, jest więc szczególnie wrażliwe. Produkty dla niemowląt i małych dzieci tworzone są specjalnie z myślą o wyjątkowych potrzebach maluszków. Na etykiecie każdego produktu dla najmłodszych umieszczona jest informacja o wieku, od którego może być podawany, np. po 4. czy 8. miesiącu życia. 

Owoce i warzywa, z których otrzymywane są soki dla niemowląt i małych dzieci, spełniają bardziej rygorystyczne normy, np. pod względem zawartości pestycydów czy metali ciężkich. Dzięki temu są lepiej dopasowane do potrzeb i możliwości niedojrzałego jeszcze układu pokarmowego i odpornościowego dziecka.

Także zapotrzebowanie na składniki odżywcze u dziecka jest inne niż u dorosłych, dlatego receptury soków dla maluchów poniżej 3. roku życia tworzone są we współpracy ze specjalistami ds. żywienia. 

Soki to ciekawy sposób na serwowanie dziecku owoców i warzyw w atrakcyjnej formie. Mogą one ułatwić wprowadzenie tych produktów do diety dziecka i akceptację nowych smaków. Soki przecierowe pomóc mogą także w zwiększeniu ilości warzyw i owoców, a więc witamin i składników mineralnych. Przykładem może być witamina C, która ważna jest dla układu odpornościowego dziecka i zawarta jest w znaczących ilościach w owocach takich jak owoce cytrusowe, maliny czy mango. Soki przecierowe mogą zawierać także istotną ilość błonnika pokarmowego, którego w diecie dzieci często brakuje.

Pamiętaj jednak, że soki nie służą zaspokajaniu pragnienia i nie powinny w związku z tym zastępować wody. Warto podawać je jako element posiłku, a nie do popijania pomiędzy nimi. Soki serwuj maluszkowi łyżeczką lub prosto z kubeczka.

Dziennie w diecie dziecka może pojawić się 150 ml soku. Wybieraj produkty 100%, przecierowe, pasteryzowane. Zawierają one najwięcej korzystnych składników, a pasteryzacja zapewnia im bezpieczeństwo.

Przeczytaj również:
Właściwości zdrowotne soku z buraka. Dlaczego warto pić sok z buraka?