Zielona herbata i jej dobroczynne właściwości

Pochodzenie zielonej herbaty 

Zielona herbata jest to typ herbaty, który uzyskuje się poprzez parzenie liści herbaty chińskiej (Camellia sinensis). Tradycja picia zielonej herbaty wywodzi się z Chin, skąd rozprzestrzeniła się na inne kraje. Obecnie jest uprawiana w Chinach oraz innych krajach Azji, np. Japonii, Korei, na Tajwanie i w Wietnamie. 

Zbiory liści herbaty odbywają się wczesną wiosną lub późnym latem. Następnie liście poddawane są procesowi suszenia w celu zachowania ich zielonej barwy i zahamowaniu procesu utleniania. Tradycyjnie liście herbaty są zbierane ręcznie i suszone na słońcu. Po wysuszeniu liście są rolowane, kruszone lub krojone na różne kształty. 

Najpopularniejsze odmiany zielonej herbaty

Pomimo iż zielona herbata jest pozyskiwana z jednej rośliny, istnieją jej różne odmiany. Różnią się między sobą sposobem produkcji, smakiem czy aromatem. Wśród najpopularniejszych odmian wyróżniamy:

• Sencha – odmiana Japońska o łagodnym, słodkim smaku,
• Gyokuro – wysokiej jakości Japońska herbata o kremowym smaku,
• Longjing – Chińska odmiana o orzechowym aromacie,
• Gunpowder – odmiana Chińska, suszona w specjalnych bębnach, które formują liście w małe granulki przypominające proch strzelniczy,
• Matcha – Japońska odmiana w formie proszku, wykorzystywana w ceremonii parzenia herbaty i np. do deserów. 

Zielona herbata – skład 

W zielonej herbacie znajduje się wiele składników aktywnych: 

• polifenole,  
• flawonoidy, 
• kwasy fenolowe, 
• alkaloidy purynowe,  
• aminokwasy, 
• witaminy (B, C, E, K), 
• potas,
• fluor. 

Zawartość składników czynnych może różnić się w zależności od pory zbioru liści, miejsca uprawy i stopnia fermentacji.  

Właściwości zielonej herbaty 

Najważniejszą grupą związków aktywnych w zielonej herbacie są polifeonole. Są to takie związki jak galusan epigalokatechiny (EGCG), epikatechina (EC), galusan katechiny (GC). Ich główną rolą jest działanie antyoksydacyjne, czyli usuwanie wolnych rodników z organizmu. Dzięki temu komórki wolniej się starzeją. Osoby, które regularnie piją zieloną herbatę, są biologicznie młodsze niż osoby, które nie spożywają zielonej herbaty. Drugim związkiem o prozdrowotnych właściwościach jest alkaloid tenina. Posiada ona właściwości pobudzające, ale w przeciwieństwie do kofeiny nie wywołuje rozdrażnienia i nerwowości.

Dzięki zawartości związków aktywnych zielona herbata wykazuje działania:

• przeciwzapalne – poprzez hamowanie stanów zapalnych zielona herbata zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób serca, nowotworów czy chorób neurodegeneracyjnych,
• poprawiające pamięć i koncentrację – tenina i polifenole wpływają na zdolność zapamiętywania i uczenia się, poprzez wpływ na neuroprzekaźniki mózgowe, takie jak acetylocholina i dopamina,
• relaksujące – spożywanie zielonej herbaty obniża poziom kortyzolu,
• wspomagające odchudzanie – polifenole pobudzają metabolizm,
• wzmacniające układ odpornościowy,
• przeciwpróchnicze.

Zielona herbata jest powszechnie dostępna w formie do zaparzania. Możesz trafić także na suplementy diety, które zawierają wyciągi z jej liści. Pamiętaj jednak o stosowaniu się do dawkowania, które jest umieszczone na opakowaniu. 

Nieprawidłowe stosowanie suplementów z zieloną herbatą może być niebezpieczne dla zdrowia. Zgodnie z aktualnymi zaleceniami Unii Europejskiej maksymalna (bezpieczna) dawka galusanu epigalokatechiny zawartego w zielonej herbacie wynosi poniżej 800 mg.

Zielona herbata w kosmetyce

Zielona herbata znalazła także zastosowanie w kosmetyce. Ma działanie odświeżające. Zapobiega powstawaniu parodontozy, dlatego jest dodawana do płynów i past do zębów. Dzięki dużej zawartości przeciwutleniaczy jest ona składnikiem kremów przeciwstarzeniowych i antycellulitowych. Zielona herbata wspomaga wymiatanie wolnych rodników i przeciwdziała starzeniu się skóry.

Prawidłowe parzenie zielonej herbaty

Zielona herbata wymaga odpowiedniego sposobu przyrządzania, aby wydobyć z niej odpowiedni smak i aromat. Do przyrządzenia zielonej herbaty potrzebujesz wodę, czajniczek lub filiżankę z sitkiem i liście wybranej herbaty.

Podstawowym składnikiem jest woda, która powinna zostać przefiltrowana przed użyciem jej do zaparzania. Ważna jest także temperatura parzenia. Zieloną herbatę przyrządzamy przy użyciu wody o temperaturze 70-80 stopni Celsjusza. Wodę doprowadź do wrzenia i odczekaj, aż ostygnie do odpowiedniej temperatury. Taką wodą możesz zalać liście herbaty w czajniczku lub filiżance z sitkiem. Długość parzenia zależy od rodzaju herbaty, zazwyczaj powinno się parzyć liście przez 1-3 minuty. Po zaparzeniu odcedź liście za pomocą sitka i wyjmij z naparu. Nie wyrzucaj uprzednio sparzonych liści! Zieloną herbatę możesz parzyć kilkukrotnie, a za najcenniejsze uważa się drugie parzenie. 

Zielona herbata – przeciwwskazania 

Pomimo wielu pozytywnych właściwości zieloną herbatę trzeba spożywać z umiarem. Szczególną ostrożność powinny zachować kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Zieloną herbatę powinny ograniczyć osoby z niedokrwistością lub osteoporozą, gdyż pita w nadmiarze może ograniczyć wchłanianie wapnia i żelaza. Osoby z nadciśnieniem także powinny zachować ostrożność, ze względu na obecność teiny w naparze. Nie spożywaj także zielonej herbaty na czczo jeśli cierpisz na refluks, gdyż napar może nasilić objawy choroby.

Przeczytaj również:
Matcha. Najzdrowsza herbata na świecie?